Biblia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
55. lerroa:
 
=== Euskal Herrian ===
Biblia euskaratu duten itzultzaileak, batzuetan [[Katoliko|katolikoak]] eta beste batzuetan protestanteak,  XVI. mendetik aritu dira Biblia itzultzen. Hauen irizpideak aldatuz joan da [[Doktrina|doktrinagatik]] eta baita euskararen zati literarioa sortzen ari zelako<ref>http://www.euskomedia.org/PDFAnlt/riev/57/57346394.pdf</ref>.
 
[[Joana III.a Nafarroakoa|Joana III.a Albretekoak Nafarroako erreginak]], 1559 urtean, [[Calvinoren erreforma]] onartu<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Juana III de Navarra - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=en|url=http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/en/juana-iii-de-navarra/ar-64464/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2019-03-01}}</ref> zuenean, indar eta gogo guztiz hasi zen ideia berriak bere erresuman zabaltzen. Albreteko Joanek garbiro ikusi zuen euskararen garrantzia fede berria hedatzeko. Hartatik kargutu zuen [[Joanes Leizarraga|Joannes Leizarraga]] [[Testamentu Berria]] itzultzeko eta fede berriak beharrezkoak zituen liburuak idazteko. Behingoz eta begi onez euskarak XVI.mendean ukan zuen hizkuntza moderno bat izateko aukera: Leizarragaren eskutik.
 
Joannes Leizarraga: IesvsJesus Christ gvregure IavnarenIagunaren TestamentvTestamentu Berria. 1571
 
Leizarraga [[Apaiz|apaiza]] zen Nafarroako erregina protestantismora pasa zenean 1559.urtean. Hurrengo urtean berak ere katolizismoa alde batera utzi zuen eta Testamentu Berria euskaratzeko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Leizarraga - hiru|url=https://www.hiru.eus/eu/literatura-vasca/leizarraga|aldizkaria=www.hiru.eus|sartze-data=2019-03-01}}</ref> erabakia hartu zuen. Leizarragaren itzulpena 1571an publikatu zuen La Rochellen. Baina liburuak ez zuen espero zuten zabalkuntza izan protestantismoak izan zuen porrotagatik [[Frantzia|Frantzian]] eta [[Espainia|Espainian]], baita [[kalbinismo]] nafarraren desagerpenagatik.
 
EAB: Elizen Arteko Biblia. 1994<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Eizie.org Elizen Arteko Biblia, berriro - Ramon Irizar|url=http://www.eizie.eus/es/Argitalpenak/Senez/20011101/irizar/inprimatzeko|aldizkaria=www.eizie.eus|sartze-data=2019-03-01}}</ref>