Mikrobio: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
bandalismoa desegin
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
[[FileFitxategi:E coli at 10000x, original.jpg|thumb|250px|''[[Escherichia coli]]'' bakterioa mikroorganismo bat da.]]
'''Mikrobioak''' edo '''mikroorganismoak''' [[Mikroskopio|mikroskopioarekinmikroskopio]]arekin soilik ikus daitezkeen [[Bizia|izaki bizidunak]] dira. [[Unizelular|Unizelularrak]]rak edo [[Plurizelular|plurizelularrakplurizelular]]rak izan daitezke. 2017an aurkitu ziren orain arteko mikrobio fosilik zaharrenak, orain dela 3.450 milioi urteko [[Australia|Australiako]]ko arrokatan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oldest fossils ever found show life on Earth began before 3.5 billion years ago|hizkuntza=en-US|url=https://news.wisc.edu/oldest-fossils-ever-found-show-life-on-earth-began-before-3-5-billion-years-ago/|aldizkaria=news.wisc.edu|sartze-data=2018-07-02}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=J. William|abizena=Schopf|izenburua=SIMS analyses of the oldest known assemblage of microfossils document their taxon-correlated carbon isotope compositions|orrialdeak=53–58|abizena2=Kitajima|abizena3=Spicuzza|abizena4=Kudryavtsev|abizena5=Valley|izena2=Kouki|izena3=Michael J.|izena4=Anatoliy B.|izena5=John W.|data=2018-01-02|url=http://www.pnas.org/lookup/doi/10.1073/pnas.1718063115|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=1|zenbakia=115|pmid=29255053|pmc=PMC5776830|doi=10.1073/pnas.1718063115|sartze-data=2018-07-02}}</ref>.
 
Mikrobioen ezaugarri nagusia haien tamaina da: oso txikiak dira (adibidez, [[bakterio]] bat [[Arkakuso|arkakusoaarkakuso]]a baino mila aldiz txikiagoa da) eta, ondorioz, ez dira begi hutsez ikusgarriak.
 
[[File:E coli at 10000x, original.jpg|thumb|250px|''[[Escherichia coli]]'' bakterioa mikroorganismo bat da.]]
'''Mikrobioak''' edo '''mikroorganismoak''' [[Mikroskopio|mikroskopioarekin]] soilik ikus daitezkeen [[Bizia|izaki bizidunak]] dira. [[Unizelular|Unizelularrak]] edo [[Plurizelular|plurizelularrak]] izan daitezke. 2017an aurkitu ziren orain arteko mikrobio fosilik zaharrenak, orain dela 3.450 milioi urteko [[Australia|Australiako]] arrokatan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oldest fossils ever found show life on Earth began before 3.5 billion years ago|hizkuntza=en-US|url=https://news.wisc.edu/oldest-fossils-ever-found-show-life-on-earth-began-before-3-5-billion-years-ago/|aldizkaria=news.wisc.edu|sartze-data=2018-07-02}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=J. William|abizena=Schopf|izenburua=SIMS analyses of the oldest known assemblage of microfossils document their taxon-correlated carbon isotope compositions|orrialdeak=53–58|abizena2=Kitajima|abizena3=Spicuzza|abizena4=Kudryavtsev|abizena5=Valley|izena2=Kouki|izena3=Michael J.|izena4=Anatoliy B.|izena5=John W.|data=2018-01-02|url=http://www.pnas.org/lookup/doi/10.1073/pnas.1718063115|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=1|zenbakia=115|pmid=29255053|pmc=PMC5776830|doi=10.1073/pnas.1718063115|sartze-data=2018-07-02}}</ref>.
 
Mikrobioen ezaugarri nagusia haien tamaina da: oso txikiak dira (adibidez, [[bakterio]] bat [[Arkakuso|arkakusoa]] baino mila aldiz txikiagoa da) eta, ondorioz, ez dira begi hutsez ikusgarriak.
 
Lehenengo mikrobioak [[Anton van Leeuwenhoek]]-ek ikusi zituen XVII. mendean. Berak lehenengo mikroskopio modernoa asmatu zuen. Egun batean, ur-putzu bateko tanta bat mikroskopio azpian jarri zuen eta ehunka mikrobio txiki ikusi zituen tanta horretan. "''Animakuluak''" deitu zien.
 
Mikrobio nagusiak [[Birus|birusakbirus]]ak, [[Txikipedia:Bakterio|bakterioak]], [[Protozoo|protozooakprotozoo]]ak eta [[onddo]] batzuk ([[Legamia|legamiaklegamia]]k) dira. Nahiz eta pertsona askoren ustez gaiztoak izan, mikrobio gehienak ez dira kaltegarriak, eta askok laguntzen dizkigute maila askotan (industrian, osasungintzan, ingurugiroa hobetzen, etab.). Gaixotasunak sortzen dituzten mikrobioak, portzentaietan, oso gutxi dira.
 
== Erreferentziak ==