Mani: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
3. lerroa:
'''Mani''' edo '''Manes''' ({{lang-fa|مانی|Māni}}, {{lang-ku|Manî}}, {{lang-grc|Μάνης}}, {{lang-la|Manes}}; baita ere {{lang-grc|Μανιχαίος}}, {{lang-la|Manichaeus}}, {{lang-syc|ܡܐܢܝ ܚܝܐ|Mānī ḥayyā}} "Living Mani";[[216]]-[[274]]) buruzagi erlijiotsu persa bat izan zen, [[manikeismo]]aren fundatzailea. Manikeismoa antzinako erlijio [[gnostizismo|gnostikoa]] da, eta egun desagertua dagoen arren hedadura handia izan zuen bere garaian. Bere idatziak galdurik daude, baina honen irakaspenaren zati batzuk Egiptoko Koptoen zenbait idazkitan gorde dira, eta baita beranduagoko manikeismoko zenbait testutan ere, [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]] garatua berau ([[Turfan]]go eskualdean bereziki).
Mani-k Syzygos edo "bikia" zeritzon izpiritu bategatik jaso zuen errebelazioa, eta 25 urte inguru zituela [[doktrina (argipena)|doktrina]] berria zabaltzera ekin zuen. Doctrina honen oinarria, salbamena hezkuntzaren bidez lor zitekeela zen, norbere buruaren ukapena, [[barazkizaletasun]]a, baraualdi eta kastitate bidez. Gerora, bere burua "Azken Profeta" bezala agertu zuen (Jainkoak bidaliriko profeta multzoko azkena, zeinaren barnean [[Set]], [[Noe]], [[Abraham]], [[Sem]], [[Nikotheos]], [[Henoc]], [[Zoroastro]], [[Hermes]], [[Platon]], [[Siddhartha Gautama|Buda]] eta [[Jesus Nazaretekoa|Jesus]] zeudelarik). Bere fedea [[Persia]]n, [[Palestina]]n, [[Siria]]n eta [[Egipto]]n zabaldua izan zen bizi zen hartean.
[[Bahram I.a]] emperadorearen aginduz hil zen gartzelan, exekuzio metodoa argi ez badago ere.
| |||