Liudmila Pavlitxenko: berrikuspenen arteko aldeak

[[Errusiar Inperioa|Errusiar Inperioko]] Bila Tserkva herrian (gaur egun [[Ukraina]]n dagoena) jaio zen 1916ko uztailaren 12an, eta bere familiarekin batera [[Kiev]]era joan zen bizitzera hamalau urte zituela. Han [[DOSAAF]] tiro klub batean sartu zen eta tiratzaile amateur bat bihurtu zen, Kieveko arsenal fabrika batean lan egiten zuen bitartean.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Sakaida, Henry,|abizena=1951-|urtea=|izenburua=Heroines of the Soviet Union 1941-45|argitaletxea=Osprey|orrialdea=31|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|data=2003|url=https://www.worldcat.org/oclc/51779412|isbn=1841765988|pmc=51779412|sartze-data=2018-09-28}}</ref> [[1932|1932an]]an, 16 urte zituela, [[Alexei Pavlitxenko]]rekin ezkondu zen eta Rostislav (1932-2007) izeneko semea izan zuten, baina laster dibortziatu ziren. [[1937]]an, [[Kieveko Unibertsitatea|Kieveko Unibertsitateko]] ikasle gisa, masterra lortu zuen historian, [[Bohdan Khmelnytsky]]ren bizitzan oinarrituriko lana eginez.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Women and war : a historical encyclopedia from antiquity to the present|argitaletxea=ABC-CLIO|orrialdea=457|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|data=2006|url=https://www.worldcat.org/oclc/70680524|isbn=1851097708|pmc=70680524|sartze-data=2018-09-28}}</ref>

[[1941]]<nowiki/>eko ekainean, Pavlitxenko bere historia ikasketetako bere laugarren urtea egiten ari zelarik, [[Hirugarren Reicha|Alemaniak]] [[Bizargorri Operazioa|Sobietar Batasunaren inbasioa]] hasi zuen.<ref name=":1" /> Pavlitxenko [[Odesa|Odesako]]ko erreklutatzeko bulegoko lehen boluntarioetako bat izan zen. [[Infanteria|Infanteriara]]ra joateko eskatu zuen eta, ondorioz, [[Armada Gorria|Armada Gorriko]] 25. Rifle Dibisioa esleitu zitzaion;<ref name=":1" /> Pavlichenkok [[Erizaintza|erizain]] bihurtzeko aukera izan zuen, baina ukatu egin zuen.<ref name=":1" /> Bertan, Armada Gorriko 2.000 emakume [[Frankotiratzaile|frankotiratzaileetakofrankotiratzaile]]etako bat bihurtu zen, zeinetatik 500 inguruk [[Bigarren Mundu Gerra|gerra]] biziraun zuten.. 1941eko abuztuaren hasieran, bere lehen bi hildakoak eragin zituen [[Belyayevka]] inguruan, 3.5X ikusmira teleskopikoa zuen Tokarev [[SVT-40]] fusil erdi-automatikoaren.<ref name=":1" />

[[Fitxategi:Pav-Stamp.jpg|ezkerrera|thumb|1943 [[Zigilu|zigiluazigilu]]a, Pavlitxenko protagonista duena]]

Pavlitxenkok Odesa inguruan bi hilabete eta erdi borrokatu zuen eta 187 hildako eragin zituen.<ref name=":2" /> 1941eko abuztuko senior sarjentu izendatu zuten, konfirmatutako 100 hildakora iritsi zenean. [[Errumania|Errumaniarrek]]rrek 1941eko urriaren 15ean Odesa kontrolpean hartu zutenean, bere unitatea itsasotik [[Sebastopol|Sebastopolera]]era, [[Krimeako penintsula|Krimeako penintsulara]]ra, eraman zuten.<ref name=":2" /> Bertan zortzi hilabete baino gehiagoz borrokatu zen.<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Павличенко Людмила Михайловна|url=http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=261|aldizkaria=www.warheroes.ru|sartze-data=2018-09-28}}</ref> 1942ko maiatzean, Pavlichenko, [[teniente]] izendatu berria, Hegoaldeko Armada Kontseiluak aipatu zuen 257 alemaniar soldadu hil zituelako. Bigarren Mundu Gerrako konfrimatutako 309<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Farey,|abizena=Pat.|izenburua=Sniping : an illustrated history|argitaletxea=Zenith|data=2008|url=https://www.worldcat.org/oclc/428065910|isbn=9780760337172|pmc=428065910|sartze-data=2018-09-28}}</ref> hilketa izan zituen guztira, 36 frankotiratzaileak etsai barne.

[[Fitxategi:Justice Robert Jackson, Eleanor Roosevelt and Liudmila Pavlichenko (cropped).jpg|ezkerrera|thumb|Pavlitxenko (erdian) [[Robert H. Jackson|Robert Jackson]] (ezkerrean) eta [[Anna Eleanor Roosevelt|Eleanor Rooseveltekin]] [[Washington|Washingtonen]]en.]]

1942an, Pavlitxenko [[Kanada]] eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetara]] bidali zuten publizitate bisita bat egiteko. AEBetako presidenteak jaso zuen lehen Sobietar herritarra bihurtu zen [[Franklin Delano Roosevelt|Franklin D. Rooseveltek]] [[Etxe Zuria|Etxe Zurian]]n hartu zuenean. Ondoren, [[Anna Eleanor Roosevelt|Eleanor Rooseveltek]] Pavlitxenko gonbidatu zuen Amerikan zehar bere esperientziak kontatzeko bira bat egitera.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Gilbert|abizena=King|izenburua=Eleanor Roosevelt and the Soviet Sniper|hizkuntza=en|url=http://www.smithsonianmag.com/history/eleanor-roosevelt-and-the-soviet-sniper-23585278/|aldizkaria=Smithsonian|sartze-data=2018-09-28}}</ref> [[Washington|Washingtonen]]en kazetariekin izandako bilkura batean, egiten zizkioten galdera motekin harrituta geratu zen ''"Erreportari batek nire uniformearen gonaren luzera kritikatu zuen, esanez, Amerikan emakumezkoek gona laburragoa daramatela eta gainera nire uniformeak loditu egiten ninduela."'' <ref name=":0" /><ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=The World War Two reader|argitaletxea=Routledge|orrialdea=268|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|data=2004|url=https://www.worldcat.org/oclc/53307749|isbn=0415224020|pmc=53307749|sartze-data=2018-09-28}}</ref>

Pavlitxenko Washington Hirian ospatzen ari zen Nazioarteko Ikasleen Batzarraren aurrean agertu zen eta, ondoren, Industri Antolamenduko Kongresuko bileretan parte hartu zuen, baita [[New York|New Yorken]]en eta [[Chicago|Chicagon]]n agerraldi eta hitzaldiak eman ere. Chicagon jendetza handiaren aurrean hitz egin zuen, gizonak bigarren frontea babestera bultzatuz.

Gerra ostean, [[Kieveko Unibertsitatea|Kieveko Unibertsitatean]]n karrera amaitu zuen eta [[Historiografia|historialari]] gisa lan egiten hasi zen. 1945etik 1953ra [[Sobietar Batasunaren itsas armada|Sobietar itsas armadako]] buruaren ikertzaile laguntzailea izan zen. Ondoren, Gerra Beteranoen Sobietar Batzordean aktiboki lan egin zuen. Pavlitxenko [[1974]]<nowiki/>ko [[urriaren 10]]<nowiki/>ean hil zen 58 urte zituela, eta [[Mosku|Moskuko]]ko [[Novodevitxi hilerria|Novodevitxi hilerrian]]n ehortzi zuten.<ref name=":1" />

Pavlitxenko 2015eko ''[[Battle for Sevastopol]]'' ([[Ukrainera|Ukrainerazko]]zko titulua, ''"Незламна"'' ("Suntsiezina")) filmeko protagonista da. [[Errusiar]]-[[Ukrainar|ukrainiar]] ekoizpen bateratua, bi herrialdeetan kaleratu zen [[2015]]<nowiki/>eko apirilaren 2an. Nazioarteko estreinaldia bi aste beranduago izan zen [[Beijingeko Nazioarteko Zinemaldia|Beijingeko Nazioarteko Zinemaldian]]n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Battle for Sevastopol|url=http://www.imdb.com/title/tt4084744/|sartze-data=2018-09-29}}</ref>

Bere memorien lehenengo ingelesezko edizioa, ''Lady Death'' izenburua duena, Greenhill Books argitaletxeak kaleratu zuen 2018ko otsailean.<ref>{{Erreferentzia|izena=search|abizena=results|izenburua=Lady Death: The Memoirs of Stalin's Sniper|argitaletxea=Greenhill Books|hizkuntza=English|abizena2=Pegler|izena2=Martin|data=2018-02-05|url=https://www.amazon.co.uk/Lady-Death-Memoirs-Stalins-Greenhill/dp/1784382701/ref=sr_1_1?ie=UTF8&qid=1519828053&sr=8-1&keywords=lady+death|isbn=9781784382704|sartze-data=2018-09-29}}</ref> [[Martin Pegler|Martin Pegleren]]en hitzaurrea du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Stalin's angel of death: The world's most successful female sniper|url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-5513463/Stalins-angel-death-worlds-successful-female-sniper.html|aldizkaria=Mail Online|sartze-data=2018-09-29}}</ref>

* [[Sobietar Batasuneko heroi|Sobietar Batasuneko heroia]]a