Koordenatu geografikoen sistema: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-{{HezkuntzaPrograma}} +{{HezkuntzaPrograma|Matematika}}) |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
2. lerroa:
[[Fitxategi:WorldMapLongLat-eq-circles-tropics-non.png|thumb|400px|[[Lurra]]ren mapa horizontalean [[latitude]]a eta bertikalean [[longitude]]a erakusten, Eckert VI proiekzio sisteman. ([https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/reference_maps/pdf/political_world.pdf bertsio handiagoa] pdf, 1.8MB)]]
'''Koordenatu geografikoen sistemak''' [[Lurra|Lurreko]] edozein puntu adierazten du [[koordenatu esferiko]]en sistemako hiru koordenatutik bi erabiltzen dira.
Lurreko lekuen arteko distantzia kalkulatzeko, edo pertsona bat, hiri bat, mendi bat eta abar non dagoen, kokapen sistema zehatz bat sortu zen, erabilerraza eta gehiengoak onartua. Koordenatu geografikoak irudizko lerroak dira, paraleloak eta meridianoak, lurbira globoetan eta mapetan ageri direnak, sareta antzeko bat osatuz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Locating a Point On the Earth|url=http://home.hiwaay.net/~taylorc/bookshelf/math-science/geodesy/positioning/index.html|aldizkaria=home.hiwaay.net|sartze-data=2018-05-31}}</ref>.
== Historia ==
Iraganean nahaste asko izan da longitudea erabakitzeko orduan, herrialde askok euren hiriburutik igarotzen zen meridianoaren arabera egiten baitzituzten neurketak.
14. lerroa:
== Latitudea eta longitudea ==
[[Fitxategi:Geographic_coordinates_sphere.svg|
[[Babiloniar Inperioa|Babiloniatik]] eratorritako teoriak erabilita, geroago [[Antzinako Grezia|greziar]] pentsalaria zen [[Klaudio Ptolomeo|Klaudios Ptolemaiosek]] berriz hartuta, zirkulu oso batek 360 [[gradu sexagesimal|gradu]] osatzen ditu. (360º).
=== Latitudea ===
31. lerroa:
Meridianoek ordu banaketa egiteko ere balio dute eta, horren bidez, Lurraren [[ordu-eremu]]ak ezagutzeko.
== Latitudea eta longitudea zehaztea ==
Hainbat modu daude puntu baten longitudea eta latitudea zehazteko. Hemen metodo bat bakarra deskribatuko da, metodo honek garbiago adierazten duelako lekuen kokalekuaren eta beste ezaugarri fisikoen arteko lotura. Eguerdiko hamabietan Eguzkiak duen kokalekuaren eta odaiertzaren artean gradutan dagoen distantziak zehazten du, neurri batean, lurrak hartzen duen eguzki energiaren kopurua. Angelu horri eguzki altuera ere deitzen zaio, eta latitudea zehazteko ere erabiltzen da.
61. lerroa:
Muga politiko asko meridiano eta paraleloetan zehar ezarri dira, Afrikako zenbait herrialderen arteko mugak, esate baterako (Libia eta Egiptoren artekoak, Mali eta Mauritaniaren artekoak) edo Ipar Ameriketako zenbait estaturenak, adibidez (Utah eta Nevadaren artekoak).
== Erreferentziak ==
{{erref zer}}
{{lur}}
| |||