Konklabe: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
[[Fitxategi:Cappella Sistina - 2005.jpg|thumb|[[Kapera Sixtinoa]]n elkartzen dira konklabea egitera.]]
 
'''Konklabea''' [[kardinal (argipena)|kardinalek]] [[aita santu]]a aukeratzeko egiten duten [[bilera]] da. Konklabea egiteko lehenengo arauak [[Gregorio X.a]]k ezarri zituen [[Lyongo II. Kontzilioa]]n (1274). Haren aurreko aita santua —[[Klemente IV.a]]— hil ondoren, kardinalak [[Viterbo]]n bildurik, ez ziren ados jartzen erabaki bat hartzeko, eta eztabaidak 1268ko azaroaren 29tik 1271ko irailaren 1era iraun zuen. Hiriko agintariek jauregi batean giltzaperatu zituzten, harik eta aita santu berria aukeratu zuten arte.
 
Gaur egun hauek dira konklabearen arau nagusiak:
9. lerroa:
* Bilkura [[Vatikano Hiria|Vatikanoko]] jauregian egiten da.
* Antzinako legeei jarraituz, kardinalen jatekoa egunak pasa ahala gero eta urriagoa zen.
* Hautaketa egiteko, kardinalak egunean bi aldiz biltzen dira [[Kapera Sixtinoa|Kapera Sixtinoan.]]
* [[Pio XII.a]]ren garaiaz geroztik, botoen bi herenak gehi bat behar dira aita santua hautatzeko.
 
Bozketa bakoitza bukatutakoan, botoak erre egiten dira; aita santu berria aukeratu baldin badute, ke zuria ateratzen da, bestela beltza.
 
== Prozesua ==
{{zuzendu}}
=== Mundu guztiko kardinalak elkartu ===
 
Lehenik eta behin mundu guztiko kardinalek maletak prestatu eta Erromara bidaiatzen dute. Bertan Aita Santuaren hiletan egon behar dute eta bederatzi eguneko ofizial dolutan parte hartuko dute. Beraien ondorengoa ere aukeratuko dute.
 
Mundu guztikoak elkartzen dira eta hauen ardura hautatzen dute haietako bat, ondoren Aita Santua izango dena.
24. lerroa:
Ondorioz leku desberdinetako ezberdintasun gehiago atera daitezke Aita Santu bezala.
 
=== Konklabea ===
 
Aita Santu berriaren aukeraketa modu sekretuan egiten da, munduan bakarra den ekintza bezala.
Kardinalak Vatikanoan elkartzen dira hurrengo Aita Santua zein izango den jakin arte. Prozesu horrek egunak iraun ditzake, asteak ere eta zenbait kasutan hilabete edo urte batera iritsi arte ere.
Bilera hori Konklabe hitzarekin igartzen da, kardinalak “giltzapean” daudelarik esanahiarekin. Ezin dute munduarekin kontakturik eduki dena amaitu arte.
 
Erabaki hori arrazoi batengatik hartu zen: dena lehenik eta azkarren bukatzea. Denbora pasatzen joan de hainean erabaki hau gobernuek zerikusirik ez edukitzeko ere egin da. Azken urte hauetan konklabea nahiko motza izan da, baina sekretua izaten jarraitzen du oraindik. Botazioa hasi baino lehen Kapera Sixtinoa goitik behera aztertzen da ea kamerarik edo mikrofonorik dagoen barruan.
 
=== Aukeraketa ===
{{sakontzeko|Ke zuria eta ke beltza}}
[[FileFitxategi:Fumo negro.jpg|thumb|''[[Ke zuria eta ke beltza|Fumata nera]]'']]
[[FileFitxategi:Fumo branco.jpg|thumb|''[[Ke zuria eta ke beltza|Fumata bianca]]'']]
 
Hautaketa Kapera Sixtinoan egiten da , eta honen ezaugarriak ez dira inoiz esaten. Norbaitek honen daturen bat esaten badu akumikutzea da.
41. lerroa:
Kardinal bakoitzak bere botoa txartel baten idazten du, letra zeinena den ez igartzeko saiatuz, eta ondoren, zati txikitan tolestuz erretilu batean uzten dute papera. Botaketa hori kaliza batean isurtzen da, eztabaidarik egon gabe. Kardinalek bere aukeraketa adierazi ondoren, hautagai bakoitzak lortu dituen boto guztiak kontatzen dira altuan. Paper guztiak hari eta orratzekin lotzen dira. Botaketaren bi txanda pasa ondoren, bozketa guztiak erre egiten dira arrastorik ez gelditzeko.
 
Kanpokoek barruan gertatzen den edozer gauza jakiteko ez dutenez aukerarik, egunean [[Ke zuria eta ke beltza|bi aldiz ateratzen den kea]] izango dute bakarrik seinale, [[San Petriren plaza|San Pedro plazan]] egoten direnak.
 
[[Ke zuria eta ke beltza|Ke zuria]] ateratzen bada, Aita Santu berria aukeratua izan dela esan nahiko du, eta azkeneko pausoa emango da. [[Ke zuria eta ke beltza|Ke beltza]] atera ordez, kandidatuek ez dutela lortu garailea izatea adieraziko du. Horrela izanik botazioa eta konklabea hasieratik hasi beharko da.
 
=== Apezpiku berria iragartzen zaio munduari ===
{{sakontzeko|Habemus Papam}}
 
Aita Santuaren oinordekoa ez zaio munduari berehala azaltzen.
Gero aukeratutako Aita Santu berria kardinalengatik zoriondua izaten da, bere arropa ere moldatu egiten zaio. Haren jostun pribatuak edozer neurriko jantziak ditu, baina ala ere azken ukituak ematen zaizkio aurrerago izango den jantziari.
 
Ondoren San Petri basilikako balkoian ematen den anuntzioak oihartzun egiten du plaza osoan zehar: ''Annuntio vobis gaudium magnum... ''[[Habemus Papam]]''!''
Apezpiku berriaren izena aitortzen da eta jarraian lehenengo ate irekiak egiten zaizkio, balkoira atera eta Aita Santu berria aurkezten da milaka pertsonen aurrean.
Azkenekoz hitz batzuk esan behar ditu ofizialki apezpiku bihurtzeko: ''Urbi et Orbi'', eta horrela mundu osoari adierazten dio hura izango dela Aita Santu.
62. lerroa:
{{commonskat}}
 
* ''[[Habemus Papam]]''
 
[[Kategoria:Konklabeak]]