Kapitel: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t →Motak: barne lotura zuzenketa |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
1. lerroa:
:''Agian [[Txapitel]] ari zinen bilatzen.''
[[Fitxategi:Korintisk1.png|
'''Kapitela''' ([[latin]]etik ''capitellum'') edo '''zutabeburua''' zutabe, pilare edo pilastraren gainean jartzen da eta entaulamendu edo [[arku (arkitektura)|arkutik]] datorren indarra hauetara bideratzeko balio du. Funtzio praktiko honetaz aparte funtzio estetiko ere betetzen du, bi elementu ezberdinen arteko lotura baita.
Kapitelak hiru osagai ditu: ''astragaloa'' (kapitelaren oinarrian dago eta soka baten forma dauka), ''ekinoa'' (kapitelaren gorputza dugu) eta ''abakoa'' (kapitelaren gainaldean kokatzen da).
Ezagutzen diren lehen kapitelak [[Egipto]]koak dira. Orokorrean papiroforme edo lotoformeak dira. Beren erabilera [[Greziar arkitektura|Arkitektura greziarra]] zein [[erromatar arkitektura|erromatarrarekin]] batera ugaritu zen.
== Motak ==
Kapitel mota ezberdinak eman dira historian zehar:
[[Fitxategi:Bull capital Apadana Louvre AOD1 (1).jpg|thumb|150px|
* Aintzinako kapitelak. Esan bezala, ezagutzen diren kapitelik zaharrenak dira eta [[Cyperus papyrus|papiro]] eta lotoaren forma dute beraien ekinoan. Palmera hostoa ere asko erabiliko zuten. Baina III. eta I. mendeetan beste landaredi mota erabiltzen hasiko dira eta loto kapitelari aldaketa batzuk gehitu zizkioten. Asiriar erliebeetan boluta forma azaldu da, baina ez dakigu kapiteletan erabiltzen zituzten edo ez, ez baitzaigu bakarrik ere iritsi. [[Persia]]n, elkarri bizkarra ematen zioten bi lehoi edo grifo erabiltzen zituzten arkitrabeak eusteko eta bien artean geratzen zen espazioa gurutzatzen zen beste arkitrabearentzat.
* Kapitel Klasikoak. Bost dira kapitel klasikoak. Dorikoa sinpleena dugu eta astragalo, ekino sinplea eta abakoa besterik ez ditu eta [[doriar ordena]] sortzen du. Jonikoak bolutak ditu bere gorputzean eta haiek sinpleagoak edo konplexuagoak izan daitezke, [[joniar ordena|joniar
[[Fitxategi:BuddhaAcanthusCapitol.JPG|thumb|150px|Kapitel Indokorintiarra. [[Musee Guimet]].]]
* Kapitel Indokorintiarrak. Elementu helenistiko eta indiarrak nahasten ditu eta I. mendean topatzen ditugu arte gerziar-budistaren atal garrantzitsu bat direlarik. Budak eta hostoak dira elementu garrantzitsuenak kapital hauetan.
| |||