Jeronimo Bosch: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
|||
1. lerroa:
{{Biografia_infotaula_automatikoa
|heriotza data =[[1516]]ko abuztua}}
'''Jeronimo Bosch'''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=185|arau-izenb=Errenazimentuko pertsona-izenak}}</ref><ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> (jaiotzako izen-deiturez: ''Jeroen Anthoniszoon van Aeken''; [['s-Hertogenbosch]], [[1450]] i. - [[1516]]ko [[abuztua]]) [[Herbehereak|herbehereetar]] margolari eta grabatzailea izan zen.
== Bizitza ==
Pintore familia batean sortu zen, eta haren bizitzaz gauza gutxi jakin arren, sorterritik ez bide zen mugitu; ''Bosch'' deitura herriaren izenetik datorkio, 's-Hertogenbosch-i ''Den Bosch'' («basoa») izena ere ematen baitzaio. Boschen jardunaren lehen lekukotzak [[1480]]koak dira; laster bihurtu zen entzute handiko pintore. Berrogeiren bat koadro eta beste hainbeste marrazki ezagutzen zaizkio. [[Filipe II.a]]k haren obra asko erosi zituen, eta horregatik pintore honen koadro asko ikusgai daude [[Espainia]]n.
Oso estilo berezia izanda ere, [[Primitibo flandestar|Flandesko pinturaren]] maisuen ezagutza agertzen du bere lanetan. Irudi fantastikoak eta alegiazko animaliak sarritan agertzen diren Boschen koadroetan, egitura errealista eta sinbolikoetan emanak. Sinboloen ugaritasunak iluntzen du, askotan, obraren ulermena. Koadroen ezaugarrien arabera, lehen aldikoak bide dira: ''Zazpi bekatu nagusiak'', ''Eromen-harriaren erauzketa'', ''Eroen ontzia'', obra satirikoak eta herri inspirazioarekin zerikusia dutenak. Heldutasunean lan handiak ondu zituen: ''[[Atseginen baratzea]]'', ''Belar gurdia'', ''Azken epaia'', ''San Antonioren tentazioak'', ''San Joan Patmosen'', ''Seme barreiatzailea''. Koadro honetan Boschen irudimenak izaki hibridoak, animaliak, landareak, giza irudiak nahasten ditu infernuko ikuskarietan, xehetasun krudel eta erotikoak erantsiz. Azken aldikoak dirudite [[Kristoren Nekaldia]] gaitzat hartzen duten koadroek: ''Arantzazko koroa'', ''Ecce Homo'', kolore ilunagokoak eta aurpegi desitxuratuak, karikaturazkoak agertzen dituztenak. Boschen marrazkietan naturaren behaketa zorrotza ere islatzen da: ''Hontzaren habia''.
[[Fitxategi:The Garden of Earthly Delights by Bosch High Resolution.jpg|thumb|
== Estiloa ==
16. lerroa:
{{Galeriako mezua}}
<gallery widths="300px" heights="250px" perrow="">
Fitxategi:Hieronymus Bosch 090.jpg|
Fitxategi:Hieronymus Bosch - Hermit Saints Triptych.jpg| ''Santu eremutarren triptikoa'', 1490-99, Duxen jauregia, [[Venezia]]
Fitxategi:Jheronimus_Bosch_-_De_hooiwagen_(c.1516%2C_Prado).jpg| ''Belar gurdia'', 1516 i., [[Pradoko Museoa]], [[Madril]]
27. lerroa:
{{bizialdia||1516ko|Bosch, Jeronimo}}
[[Kategoria:Hieronymus Bosch| ]]
| |||