Jazinto Rivas: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
5. lerroa:
=== Jaiotza ===
1906ko otsailaren 10ean Donostiako Ondarreta kaleko 2. zenbakiko 2. solairuko ezkerreko etxebizitzan Maria Sanz Llorente izeneko emakumeak erditu zuen Jacinto Maria izeneko mutikoa.
Ezer gutxi dakigu Elgetaren amaz: hura jaio zenean 32 urte zituela, Valladolidkoa zela jatorriz eta une hartan, berez zapataria zen baina [[El Duesoko espetxea]]n ([[Santoña
=== Bataioa ===
11. lerroa:
Hala, jaiotzaz Jacinto Maria Rivas Sanz zena, Baldomero Erlaitz Irazoki bataiatu zuten. 1927an aitortu zioten berriz Jacino María Rivas Sanz izena, bere egunerokoan erabiltzen zituen izen deiturak zirela argudiatuta.
=== Adopzioa ===
Jaio eta hiru hilabetera Zumarragako Sabina Urzelai andreak hartu zuen haurra, baina astebetera, arrazoi jakinik gabe, itzuli egin zuen.
Astebete geroago Bergarako Intxuzabal baserriko Maria Gabilondok hartu zuen haurra.
Handik urtebete eta 2 hilabete pasatzerako ordea, ama biologikoa zen Maria Sanzek erreklamatu zuen haurra. Epaiketa izan zen orduan eta Maria Gabilondo haurra entregatzera iritsi bazen ere, haurra Intxizabalera itzuli zen gerora
== Intxuzabal baserria eta trikitixarekin lehen harremanak ==
=== Intxuzabal baserria ===
Ez da erreza Intxuzabal baserria non dagoen esatea: lurrez [[Bergara
=== Trikitixa ikasle ===
1918 inguruan Intxuzabaldik gertu, Bergarako Ubera eta Angiozar auzoetan trikitita izan ohi zen igande eta jai egunetan, eta Elgetak han egin zuen bat bere bizitzan erabakigarria izango zuen zaletasunarekin.
Intxuzabalen ba omen zen soinua jotzen zuen morroi bat (Maria Gabilondoren koinatua edo).
1930. urteko Bergarako errolda da Elgetaz Intxuzabalen egiten den azken aipua, Mariaren
Intxuzabaldik alde egitearen arrazoia oso garbi ez dagoen arren, zenbaitek dio baserriko idi parerik onena saldu zuela soinu hura erosteko eta horregatik bota zutela. Beste zenbaitek berriz, jokoari zion zaletasuna zela medio, baserria apusturen batean galduko ote zuen beldur zirela.
Kontuak kontu, ordutik aurrera apenas aipatu zuen Elgetak Intxuzabalgo konturik eta hil aurreko egunetan ere “seniderik ez zeukala” erantzun zien [[Zorroaga]]ko Zaharren Egoitzako ohean gaixo zegoela familiako kideren bati abisatzerik nahi zuen galdetu zienean.
== Gerra aurreko garaiak ==
=== Eibar ===
1931 urte inguruan [[Espainiako Bigarren Errepublika|Errepublikak]] ekarri zuen haize berri eta iraultzaileak eraman zuen Elgeta Eibarrera, ordura arteko obretako peoi lanak utzi eta musikari profesional bihurtzeko nahiak bultzatuta edo.
Bertan Urki auzoko Altamira baserrian, [[Kuba]]n ezagun egin zen [[Miguel Sagastume]] soinujolearen, "Mago de Urki" bezala ezagunagoa denaren, aitarekin ikasten aritu omen zen: [[Bitoriano Sagastume]]rekin alegia.
Baina Eibarko bandako saxofonista batekin hasi omen zen, ordura arte trikitixaren errepertorioan sartzen ez ziren pieza berriak ikasten. Honi esker bilakatu zen trikitixa dantza loturako ere balio zuen tresna.
“Petratxarri” esaten zitzaion burdelean ordu jakinetan soinua jotzeko konpromisoa ere hartua omen zeukan. Hori gauez, eta egunez libre, nahi zuen tokira joateko. Han fox, bals, pasodoble eta bestelakoak jo beharko zituen.
Errepertorio harik eta eguneratuen mantendu nahian Donostia aldera txangoak ere egin zituen, Igeldoko bandako zuzendariarekin pieza berriak ikasteko.
1933an Bergaran egin zen soinujole txapelketako parte hartzaileen izenen artean ere ageri da Jacinto Rivasen izena. Lehen 3 sailkatuen artean ageri ez bada ere, aurkeztu hutsak bere buruarengan zuen segurtasuna erakusten du.
Gerra aurreko garai hauetan hasi zituen maisu lanak ere. Hala joan zen [[Faustino Azpiazu|Faustino Azpiazu, Sakabi]], soinujole ezaguna ere Elgetarengana 1935. Urtean, ordura arte bere maisu izan zen Azkoitiako “Madari Txiki”-k bidalita.
== Gerra zibil garaian ==
=== Kartzela ===
Adopzioan hartua bazen ere, Maria Gabilondok ondoren izandako seme-alabak baino zaharragoa zenez, [[soldaduska]]tik libratu zen Maria alarguna zaintzeagatik.
Santoñako kartzelako 1937. urteko presoen zerrendan ageri da Elgeta,
Iturri ezberdinek baieztatzen dute Elgeta ez zela zurruteroa, bai ordea joko zalea. Hala, berarekin preso zegoen Zarauzko [[Romano Etxaburu|Txaplasta pilotariari]] ematen omen zion egunean tokatzen zitzaion ardo errazioa eta zapatak garbitu edota bestelako mandatuak egiten omen zituen karta jokorako dirua bildu asmotan.
61. lerroa:
=== Gerra ondorena ===
Gerra amaitu ondoren libratu zuten ziurrenik Elgeta, garai hartako kondena txikiko askorekin egin zuten moduan.
Lehenago peoi lanetan aritua zenez, Arruabarrena etxegileak eman omen zion lana Eibarrera berriz itzuli zenean eta gerora berak erosi omen zion soinua.
Behin soinua berreskuratuta ez zuen asko iraun Arruabarrenaren ondoan.
Lehengo ospea berreskuratu zuen orduan eta erromerietan jotzeaz gain, soinua jotzen irakasten ibili zen Elgeta, baserriz baserri, Urola aldean batik bat, baina baita Orio, Aia eta Asteasu inguruan ere.
Izan ere gerra ostean [[Azpeitia]] eta [[Azkoitia]] inguruko baserrietan erromeria asko egiten omen ziren eta bertara inguratzen ziren trikitixa jotzen ikasi nahi zuten gazte asko ere.
74. lerroa:
Joakin Errastiren Epelarre baserrian aritu omen zen azkenengoz irakasten.
Ondo moldatu zen Epelarreko mutilarekin, eta bertan bizitzera gelditzekotan ere egon zen, baina gurasoen debekatu egin zioten Joakin mutilari karga handia zela argudiatuz.
Hor urrundu zen Elgeta trikitilarien artetik, bere jaioterri Donostiara itzuliz.
== Azken urteak ==
82. lerroa:
Donostiara joan zenean Baserri tabernan jotzen omen zuen eta bertan grabatu zion Pepe Yanzi soinujoleak bere zinta ezaguna.
Soinua bizkarrean hartuta ibiltzen omen zen Donostiako kaleetan, txapela jantzita Parte Zaharrean soinua jo eta erdi eskean ere ikusi zuten.
1962an Sakabiri egindako omenaldian berragertu zen bere ezagunengana. Orduan aipatu zioten berari ere omenaldi bat egin asmotan zebiltzala eta ea hori edo dirua ematea nahiago ote zuen. Baina Elgetak omenaldia baino dirua nahiago zuela erantzun omen zien.
90. lerroa:
Ezagutu zutenak bat datoz, oso gizon garbia zela Elgeta. Arropa zaharrekin ibiltzen bazen ere beti zerabilen zapi bat lepoan, izerdiak alkandora zikindu ez ziezaion eta beste bat soinuaren azpitik hauspoaren mugimenduek gastatu ez zezaten.
Baita maniatikoa ere: behinola [[Manuel Olaizola|Uztapide]] eta [[Manuel Lasarte|Lasarte]] bertsolariekin ostatu berean gaua igarotzen ari zela aitortu omen zien hauei
Ez omen zuen lana maite. Horregatik utzi zituen peoi lanak eta baserri giroa ere.
Bai joko zalea ordea: goizeko 5ak aldera arte solitarioak egiten aritzen omen zen irakasle bezala hartzen zuten baserrietan eta gero eguerdi aldera arte egiten omen zuen lo.
Eskatzen
== Erreferentziak ==
104. lerroa:
{{Bizialdia|1906ko|1964ko|Rivas, Jazinto}}
[[Kategoria:Donostiako musikariak]]
[[Kategoria:Trikiti musikako soinu jotzaileak]]
| |||