Janbattitt Duhalde: berrikuspenen arteko aldeak

'''Jean-Baptiste Duhalde''' ([[Azkaine]], [[1674]]ko [[otsailaren 1]]a - [[Paris]], [[1743]]ko [[abuztuaren 18]]a) [[jesusen Konpainia|josulaguna]] zen, argitalpen sorta aberats baten bidez [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] [[XVIII. mendea|XVIII. mendeko]] Europan ezagutarazi zuena.

Lehen erran dudan bezala, misiolari jesuitek Txinatik igorritako informazioa baliatuz, Pariseko Jesuiten Kolegioan liburu bilduma bat, osora hogeita hamalau liburuki, plazaratzen hasi ziren 1711. urtean eta 1776ean amaitu. Hastapenetatik hil zen arte, hau da, 1743. urtera arte, Janbattitt Duhalde izan zen publikazio erraldoi horren zuzendari eta bideratzaile nagusia.

Lehen lau liburuetan biziki deskribapen aberats bezain exotikoak hedatu zituen Txinako inperioaz eta txinatarren menpeko Tartariaz. Liburu hauek hautsak harrotu zituzten XVIII. mendeko Europan, eta Txinarekiko apeta eta jakin-mina kontinente osora zabaldu zituzten. Lau liburu horietan Txinako zibilizazioaz, usadioez, geografiaz, erlijioaz, filosofiaz, zeremoniez, mintzairez, idazkeraz, etikaz, enperadoreaz, haren gobernamenduaz, nobleziaz, erakunde militar eta polizialez, laborantzaz, txanponaz, zientziaz, medikuntzaz, portzelanaren fabrikazioaz… eta abar luze batez informazio zehatza eta zabala ematen zen.

1738an aipatu lau liburuak ingelesera itzuli zituzten, eta hortik aitzina Europako gainerako hizkuntzetara. [[Voltaire]] berak ongi laudatu zuen [[Luis XIV.a Frantziakoa|Luis XIV.a]] erregearen agintaritzapeko idazleen katalogoan, Duhaldek eta bere lan-taldeak burutu eta plazaratutako liburu-bilduma entziklopedikoa.

Liburu bilduma hau izugarri famatua izan zen XVIII. eta XIX. mendeetako Europan, Txinari buruzko informazioa ukaiteko ezinbesteko iturria baitzen. 1836an, [[Augustin Pyrame de Candolle]] botanikari handiak Txinan aurkitutako landare ezezagun bati ''[[Duhaldea chinensis]]'' izena jarri zion. Orduz geroztik, Asia aldeko landare genero oso batek ''[[Duhaldea]]'' izena du.

[[FileFitxategi:DescriptionDeLaChineJeanBaptisteDuHalde1736.jpg|thumb|centererdian|200px|''Description...'' liburuaren azala.]]