Izar nano: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Kategoria:Izar motak
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
{{wikitu}}{{zuzendu}}
'''[[Izar]] nano''' izenak hainbat [[izar]] mota biltzen ditu. Terminoa jatorrian sortu zen 1906an, [[Ejnar Hertzsprung]] daniar [[Astronomia|astronomo]]<nowiki/>a konturatu zenean izarrik gorrienak (K eta [[Harvard Unibertsitatea|Harvard]]-eko sailkapen eskemako M bezala sailkatuta) bi talde desberdinetan bana zitezkeela, askoz distiratsuago [[Eguzkia]] baino, edo askoz ahulago. Talde horiek bereizteko, izar "erraldoiak" eta "nanoak" izenak eman zizkien. terminoaren garrantzia geroago handitu zen hurrengoa sartzeko:
 
Izar batek bere bizitzaren hasierako fasean aurkitzen denean, horri izar nanoa deritzo. Fase horri "Hasierako sekuentzia" esaten zaio eta bere bizitzaren %90a da. Beraz gahieneko izarrak nanoak dira. Izar nanoko izendapenaren azpian segida nagusiaren edozein izarri buruz, V argitasunetako klase izar baten, aritzen da gehienetan.
 
[[Nano gorri|Nano gorria]]a<nowiki/>k: segida nagusiko masa baxuko izarrak dira.
 
[[Nano hori|Nano horia]]a<nowiki/>k: Eguzkitakoarekin erkatzeko moduko masekiko segida nagusiaren izarrak (nanoak).
 
[[Nano laranja|Nano laranjak]]k: segida nagusiaren tipo-K izarrak dira.
 
Nano urdina da oso masa baxuko bere tenperatura segida nagusiko bere bizitzaren amaieran iritsi bezain laster areagotzen duten izarretako klase hipotetikoa.
 
[[Nano zuri|Nano zuria]]a<nowiki/>k dira [[elektroi]] degeneratutako materiak, bere bilakaerako azkeneko etapan|aldian aurkitu arren, osatutako izarrak ez dira behar bezain masiboak bezala neutroi-izar batean kolapsatzeko edo II. motako supernoba bat (9 [[Eguzki masa|eguzki-masa]] baino izar gutxiagoko masiboak) bezala lehertzeko.
 
[[Nano beltz|Nano beltza]]a da behar bezain hortaz jada inongo argi ikusgairik ez du igortzen hoztu den nano zuria.
 
[[Nano marroi|Nano marroia]]a azpi izarren objektu ez behar bezain masiboa da hidrogenoa helioan bat egiteko, nahiz eta deuterioa (gutxi gorabehera 0,08 eguzki-masatako eta 13 masa joviana baino gehiagotako gutxiago), gutxi gorabehera, bat egiteko aski masiboa.
 
== Kanpo loturak ==