Ingalaterrako normandiar konkista: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
[[Fitxategi:Norman-conquest-1066.svg|righteskuinera|thumb|300px|Ingalaterrako normandiar konkistaren leku eta gudu garrantzitsuak.]]
'''Ingalaterrako normandiar konkista''', [[XI. mendea]]n, [[Gilen I.a Konkistatzailea|Gilen II.a NormandiakoaNormandiakoaren]]ren gidaritzapean [[normandiar]], [[bretainiar]] eta [[frantziar]] gerlariez osatutako gudarosteak burututako [[Ingalaterrako Erresuma]]ren konkista izan zen. Konista honi esker, historiara Gilen Konkistatzailea ezizenez igaro zen.
 
Aurrez, Gilen I.a Normandiakoak ingeles tronua bereganatzeko itxaropenez [[Eduardo Aitorlea]] errege anglosaxoiaren senidetza aldarrikatu zuen, eta [[1066]]ko [[urtarrilaren 5]]ean hura seme-alabarik gabe hil zenean, Ingalaterrako Erresumaren erregetza. Baina erregetza haren anaiordea [[Harold II.a Ingalaterrakoa]]ren eskuetara igaro zen.
 
Dena den, Harold II.ak erregetza jaso eta berehala, Ingalaterrako ipar-ekialdeko kostaldera erresumaz bereganatzeko asmoz iritsi berria zen [[Harald III.a Norvegiakoa]]ren [[bikingo]]en gudarosteari aurre egin beharra izan zion. Honela bada, [[irailaren 25]]ean, [[Stamford Bridgeko gudua]]n anglosaxoien gudarosteak bikingoak garaitu eta behin betiko Ingalaterratik aldentzea lortu zuen.
10. lerroa:
[[1066]]ko [[urriaren 14]]an, [[Hastingseko gudua]] jazo zen, honetan militarko ongi antolatuak eta ziurrenik nagusigoa zen normandiar gudarosteak bertaratzeko denbora laburrean bide luze bat burutu berri zuen anglosaxoi gudarostea garaitu zuen, gainera Harold II.a Ingalaterrakoa bere ere guduan hil zen. Gudu honek Ingalaterrako Historiako berebiziko garrantzia izan zuen, herrialdearen etorkizuna, kultura, politika, legeak, hizkuntza eta ohiturak behin betiko aldatu baizituen.
 
[[Abenduaren 25]]ean, Gilen I.a Normandiakoa eta normandiar gudarostea [[Londres]] hiriburuan sartu eta Ingalaterrako Erresumako errege berria bezala koroatua izan zen.
 
Halere, Gilenek bere arerio nagusia hiltzea lortu arren, normandiarrek hurrengo urteetan anglosaxoien matxinada ugariei aurre egin behar izan zieten, horregatik [[1072]]. urterarte Gilen II.a Ingalaterrakoak ezin izan zuen bere koroa guztiz ziurtatu izan. Anglosaxoi erresistentzia horrek anglosaxoi eliteek beren lurjabetzak galdu eta atzerrira ihes egitera derrigortuak egotera ekarri zuen. Ondorioz, Gilenek erresuma hobekiago kontrolatzeko asmoz Ingalaterrako lurjabetzak bere buruzagi leialenen artean banatu zituen, gainera bera eta bere ondorengo Ingalaterrako normandiar erregeek herrialde osoan zehar gaur egun ezagunak diren gaztelu eta gotorleku ugari eraikiarazi zituen.