Induktantzia: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t barne lotura zuzenketa |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
1. lerroa:
[[Elektromagnetismo]] eta [[elektronika]]n, '''induktantzia''' (<math>L</math>) [[eroale elektriko]]en propietate bat da, zeinagatik eroale horretatik igarotzen den [[intentsitate elektriko|korronte
Efektu hauek fisikako oinarrizko behaketa biren eratorriak dira: Lehenengoa, [[intentsitate elektriko|korronte elektriko]] egonkor batek [[eremu magnetiko]] egonkor bat sortzen duela ([[Oersteden legea]]), eta bigarrena, eremu magnetiko aldakor batek inguruko eroale elektrikoetan tentsioa induzitzen duela ([[Faradayren legea]]). [[Lenzen legea]]ren arabera, '''induktantzia''' daukan zirkuitu bat zeharkatzen duen korronte elektriko aldakor batek tentsio proportzional bat induzitzen du, zeina korronte aldaketaren aurkakoa den —autoinduktantzia—. Zirkuitu horretako eremu aldakorrak inguruko zirkuituetan ere indar elektroeragilea sortu dezake —elkar-induktantzia—.
'''Induktantzia''' terminoa [[Oliver Heaviside]]k erabili zuen lehenengoz 1886ko otsailean. <math>L</math> ikurra [[Heinrich Lenz]] fisikariaren omenez erabiltzen da.
'''Induktantziaren''' [[Neurri-unitate|unitatea]] [[Nazioarteko Unitate Sistema]]n [[Henry (unitatea)|
== Induktantzia zirkuitu elektrikoetan ==
'''Induktantzia''' eroalearen ezaugarri fisikoen eta luzeraren araberakoa da. Eroalea biribilkatu egiten bada, induktantzia agertzen da. Espira gehiagorekin induktantzia haundiagoa izango da. Honi [[ferrita]]zko nukleo bat gehitzen bazaio, induktantzia era adierazgarrian haunditzen da. [[Haril]] edo induktoreak honetan oinarritzen dira: hainbat espiradun eroaleak dira, batzuetan airezko nukleoarekin edo beste batzuetan [[burdina]]zko nukleoekin.
Harilak [[zirkuitu elektriko]]etan '''induktantzia''' sortzeko erabiltzen dira. Sortzen duten induktantzia (<math>L</math>) [[fluxu magnetiko]]aren (<math>\mathbf{\Phi}</math>), [[intentsitate elektriko|korronte
<center><math>L = {\Phi N \over I}</math></center>
non '''L''' '''induktantzia''' [[Henry (unitatea)|
Definizio honetan aipatzen den fluxu magnetikoa <math>I</math> korronteak sortutako fluxua da bakarrik. Beste korronte batzuek, inguruko [[iman]]ek, edo [[erradiazio elektromagnetiko|uhin elektromagnetikoek]] sortutako fluxuak ez dira kontutan hartzen.
23. lerroa:
<center><math>V_L = L{\Delta I\over \Delta t} </math></center>
non '''L''' '''induktantzia''' [[Henry (unitatea)|
Induktantziaren balio praktikoak milimetroko luzeradun eroale batek dituen nanoHenry bat baino gutxiagotik hasita, nukleo ferromagnetiko eta milaka biradun harilkatuak dituen hainbat hainbat hamarmila Henryra doaz.
| |||