Heraklito: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-thumb|right +thumb) |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Heraclitus, Johannes Moreelse.jpg|thumb|Heraklitoren erretratua, Johannes Moreels-ek interpretaturik]]
'''Heraklito Efesokoa''', [[greziera]]z Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος, ''Herákleitos ho Ephésios'', ([[K. a. 530eko hamarkada|K. a. 535]] - †[[K. a. 475]]) antzinako Greziako filosofoa zen, [[Efeso]] hirikoa.
Heraklitoren obraren kontserbatzen diren pasarteak
== Bizitza ==
Heraklitoren bizitzari
Diogenesek liburu bat egotzi dio, ''Naturaz'', baina pasarte batzuk baino ez dira kontserbatzen. Bere lana paradoxaz eta anbiguotasunez betetako aforismoz osaturik dago. Heraklitoren estiloa oso iluna da, [[Delfosko orakulua|Delfoseko Orakulua]]<nowiki/>ren antzekoa, bere pentsamendua herri xumetik urrun mantentzeko (''Jendearen gehiengoaren iritziak ume-jolasekin konpara daitezke''). Horrexegatik, Heraklitori Iluna ezizena ezarri zitzaion.
== Heraklitoren filosofia ==
Heraklitoren pentsamenduak [[Joniarrak|joniar]] tradizioaren barruan mantentzen den arren aurrerapen handia dakar. Heraklito da pentsamenduari buruzko hausnarketa egiten duen lehenengo pentsalaria.
[[Miletoko eskola]]<nowiki/>k unibertsoaren etengabeko mugimendua edo dinamismoa ikusi zuen arren, ez zuen errealitatearen ezaugarri hori
''Aurkarien doktrina''ren arabera,
Heraklitorentzat, Jainkoa mundua inguratzen duen zerbait da. Jainkoa natura horretan kontraesan eta etengabeko aldaketekin agertzen da. «Jainko» hitzaren ordez, logos greziar hitza erabiltzen du, arrazoia esanahi duena. Heraklito pentsatzen zuen «arrazoi unibertsal» bat egon behar dela naturan gertatzen den guztia zuzentzen duena. «Arrazoi unibertsal» edo «lege natural» hori guztiontzat komuna da. Nolanahi ere, Egia ezagutu ahal izateko zentzumenetatik haratago joatea beharrezkoa dela baieztatzen du. Alegia, arrazoiaren (logos) bidez. Bide hau, Heraklitoaren arabera, ez da guztiontzat. Bere estilo eta jarrera intelektualean ikus daitekeenez Heraklitok Egia horren profeta bezala ikusi zuen bere burua.
== Bibliografia ==
Arrieta, A. (koord.), (2008): ''Filosofiaren historia'', Donostia, Elkar.
|