Halley kometa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
2. lerroa:
'''Halley kometa''', ofizialki '''1P/Halley''' deitua,<ref name=jpldata>{{erreferentzia|izenburua=JPL Small-Body Database Browser: 1P/Halley |url=http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=1P| egilea=Jet Propulsion Laboratory}}</ref> epe laburreko [[kometa]] ezagunena da, [[Lurra|Lurretik]] 75 edo 76 [[urte]]an behin ikus daitekeena. Epe laburreko kometen artean begi hutsez antzeman daitekeen bakarra da, eta baliteke [[gizaki]] baten bizialdian bitan agertzea. [[Begi]] hutsezko beste kometa batzuk, argitsuagoak eta ikusgarriagoak izan daitezkeen arren, milaka urtean behin baino ez dira agertuko.
 
Halley kometa [[Eguzki-sistema|Eguzki-sistemaren]]ren barrenean sartzen ikusi izana [[Txinako Herri Errepublika|Txinako]], [[Babiloniar Inperioa|Babiloniako]] eta [[Europa]]ko [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] kroniketan dago idatzirik, gorputz zerutar bera zela jakin gabe. Kometaren periodikotasuna, lehendabiziko aldiz [[1705]]ean ezarri zuen [[Edmond Halley]] [[Ingalaterra|ingelesak]], eta egun haren omenez darama izena. Eguzki Sistemaren barrenean [[1986]]an sartu zen azken aldiz, eta [[2061]]ean agertuko da berriz.
 
1986ko agerraldian, Halley kometa [[espazio ontzi]] batek behatu zuen lehen aldiz, eta kometaren nukleoari eta isatsari buruzko informazio zehatza eman zuen. Behaketa horiek euskarria eman zioten zenbait hipotesiri kometen osaketari buruz, batik bat [[Fred Whipple]]-ren "elur-bola zikin" izeneko ereduari. Horrela, egiaztatu zen Halley kometa [[irakite-puntu]] baxuko izotz batzuen nahasketak osatu zuen ([[ur]]a, [[karbono dioxido]]a, [[amoniako]]a eta [[hauts]]a). Hala ere, behaketak ideia horiek eraberritu ere egin zituen hainbat puntutan; esaterako, Halley kometaren azala hautsezko bestelako materialek osatzen dutela, eta zati bat baino ez dela izotzezkoa.