Gartzia V.a Ramiritz: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
|||
24. lerroa:
== Erregealdia ==
[[Nafarroa]]ko handiki eta apezpikuek errege aukeratua zen, [[Alfontso I.a Nafarroakoa|Alfontso I.a ''Bataiatzailea''ren]] testamentuaren xedapenei men ez egiteko.
Aita [[Ramiro Antso Iruñekoa|Ramiro Antso]], [[Monzón|Monzon]] eta [[Logroño]]ko jauna, eta ama [[Kristina Rodriguez Diaz Vivarrekoa]], [[Cid Campeador|El Ciden]] alaba, zituen.
[[Antso IV.a Gartzez Peñalengoa|Antso IV.a ''Peñalengoa'']] hil zenetik [[Alfontso I.a Nafarroakoa|Alfontso I.a ''Borrokalaria'']] hil zen arte [[Nafarroako Erresuma|Nafarroa]] eta [[Aragoi]]ko erresumak batera gobernatuak izan baziren ere, banatzeko proposamena egin zuten handikiek [[Vadoluengoko ituna|Vadoluengoko itunean]], aita [[Ramiro II.a Aragoikoa|Ramiro Antso]] [[Aragoi]]ko erregea izatea eta Gartzea semea, berriz, [[Nafarroa]]koa. Biek erresuma bana bazuten ere, bien artean Ramiro zen nagusia.
[[Alfontso VII.a Gaztelakoa|Alfontso VII.a Leongoa]] [[Zaragoza]]ra sartu eta aragoiarrek basailutza egin zutenean, erresuma bien arteko banaketa areagotu zen, [[Antso III.a Gartzez Nagusia|Antso III.aren]] [[Feudalismo|feudo]] baziren ere.
[[1137]]an Gartzeak [[Alfontso I.a Portugalgoa]] kidetu eta, basailutza egina bazuen ere, [[Alfontso VII.a Gaztelakoa|Alfontso VII.a Leongoaren]] aurka egin zuten. Bakea [[1139]] eta [[1140]] artean sinatu zuten.
Nafarrek [[1146]]an [[Deustia]] okupatu zuten, baina [[Alfontso VII.a Gaztelakoa|Alfontso VII.a Leongoak]] erresuma bien arteko epailearena egin zuen.
[[1144]]an alargun gelditu eta gero, [[Alfontso VII.a Gaztelakoa|Alfontso VII.a Leongoaren]] alaba zen [[Urraka Gaztelakoa|Urraka]] ezkondu zuen. Hortik aurrera, [[Nafarroako Erresuma|Nafarroa]] eta [[Aragoi]]ko erregeak [[Leongo Erresuma|Leon]] eta [[Gaztelako Erresuma|Gaztelako]] enperadorearekin senidetu ziren, era berean [[Erramun Berenger IV.a|Erramun Berenger]] koinatua zen. Denek [[Alfontso VII.a Gaztelakoa|Alfontso VII.a enperadorearen]] menpekotzat jo zuten.
Ordutik aurrera, Gartzeak [[Alfontso VII.a Gaztelakoa|Alfontso VII.a Leongoa]] lagunduko du bere [[errekonkista]] kanpainetan. Esate baterako, [[1147]]an [[Almería|Almeria]] okupatzera lagundu zuen.
[[1149]]an bake-ituna sinatu zuen [[Erramun Berenger IV.a|Erramun Berengerrekin]]. Hori zela eta, katalanak [[Zuria Nafarroakoa (1133-1156)|Blanka]] alaba ezkonduko zuen, [[Petronila Aragoikoa]]ren senargaia bazen ere. Baina konpromisoa ez zen bete, Gartzea hil zelako. [[1150]]ko [[azaroaren 21]]ean [[Lorka]]n hil zen, [[Lizarra]]tik gertu. [[Iruñeko katedrala|Iruñeko katedralean]] lurperatu zuten.
77. lerroa:
== Bibliografia ==
* Lourie, Elena. ''[http://links.jstor.org/sici?sici=0038-7134%28197510%2950%3A4%3C635%3ATWOAI%22%3E2.0.CO%3B2-G The Will of Alfonso I, 'El Batallador,' King of Aragon and Navarre: A Reassessment.]'' Speculum, 50. liburukia, 4. zbk ([[1975]]eko [[urri]]a), 635-651 orr.
* Grassotti, H. ''Homenaje de García Ramírez a Alfonso VII'' Vianako Printze erakundea. 94-95 orr. ([[1964]]).
* [[John Julius Norwich|Norwich, John Julius]]. ''The Kingdom in the Sun 1130-1194''. Longmans: [[Londres]], [[1970]].
90. lerroa:
{{bizialdia|?|1150eko|Gartzea 04}}
[[Kategoria:Nafarroako errege-erreginak]]
[[Kategoria:Semeno leinua]]
| |||