Frida Kahlo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\{\{Vikidia\|.*\}\} +)
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
 
 
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
 
7 ⟶ 5 lerroa:
== Bizitza ==
 
=== Haurtzaroa eta gaztaroa ===
Magdalena Carmen Frida Kahlo Calderon uztailaren 6an jaio zen, [[Coyoacán]]en ([[Mexiko Hiria]], Mexiko). Lau ahizparen arteko hirugarrena zen; Alemaniatik emigratutako judu hungariarra zuen aita eta mexikar mestizo katolikoa ama. Urte horretan, [[Pablo Picasso|Picassok]] ''Avignongo andereñoak'' pintatu zuen, [[kubismo]]ari sorrera emanez. Handik hiru urtera, [[1910]].ean [[Mexikoko Iraultza]] hasiko da, Frida iraultzaren gertaeren testigu izango da, honek bere pentsatzeko eran eragin zuzena izango du. 13 urterekin ikasleen organizazio ezkertiarrean militatzen hasiko baita, 17 urterekin gazte komunisten afiliatu egingo da. Sei urterekin Eskola Alemanean sartuko dute gurasoek eta urte horretan [[Poliomielitis]]ak jo eta herren txikia utzi zion eskuineko zangoan. Ezin izango du gaitza berdindu, zango bat bestea baino meheago geratuko zaio. Gainontzeko umeen trufagai izango zen eskolan eta konplexuak jota biziko zen aurrerantzean. [[Errusiako Iraultza|Sobietar iraultza]] biziko du gertutik eta arreta osoz eta [[Lehen Mundu Gerra]]ren amaieraren testigu ere izango da. 15 urterekin “Prepa” eskolan sartuko da; 2000 ikasleren arteko 35 nesketako bat zen, medikuntza ikasi nahi zuena. Bertan mural bat margotzen zegoela ikusi zuen lehenengo aldiz [[Diego Rivera]] muralista mexikar ospetsua.
Fridari oso gazterik ezagutuko zaizkio harremanak, nola mutilekin hala neskekin, baina guztien artean ikaskide zuen Alejandro Gomez Arias-ekin izan zuena gogoangarrienetako bat da.
 
=== Istripua ===
[[1925]]eko [[irailaren 17]]an, Alejandro eta Frida eskolatik Coyocanera zihoazela, tranbia bat jo zuen biak zeramatzan autobusak. Fridaren diagnostikoa ez zen batere ona: orno-hezurrak, saihetsak, hausturak, aldaka apurtuta ... istripu honek zeharo baldintzatuko du Fridaren bizitza, 34 ebakuntza egingo dizkiote eta urteak emango ditu ohean etzanda, igeltsuzko gerruntzeak ere eraman behar izango ditu. Ordu luzeak eman behar izan zituen bere gelan. Fridaren [[asperraldi]]a alaitzeko, bere ahizpak, logelako sabaian ispilu bat jartzea otu zitzaion. Fridak, bere buruaren isla ikusita laster hatuko du bere autorretratua egiteko erabakia, aitari pintura zaharrak eskatuta. Gurasoek asto bat egingo diote, mihiseei eusteko.
 
=== Heldutasuna eta ospea ===
 
[[Fitxategi:Frida Kahlo Diego Rivera 1932.jpg|thumb|200px|leftezkerrera|Frida Kahlo, bere senar [[Diego Rivera]]rekin]]
Sasoi horretan, [[Mexiko]]n, mugimendu artistiko berri bat sortu zen, [[Europa]]ko modeloak atzean uzteko asmoz eta arte estilo independente berri bat sortuz, kultura mexikarraren sustrai eta folklorean oinarrituz. [[1927]]. Urtearen amaiera, Frida ia guztiz osatuta zegoen eta artista talde berri honetara batu zen [[1928]]an. Bertako jendearen bitartez ezagutuko zuen [[Diego Rivera]] muralista. Diegok Fridarengan izandako eragina ezin daiteke ukatu baina Fridak bere artearen independentzia lortzea lortu zuen bere obren ezaugarriak originalak zirela oso. Gutxinaka-gutxinaka bereizten joan zen, ez bakarrik Riveraren emaztea izateagatik, bere izaera pertsonalagatik batik-bat. Mexikoko jantzi mitikoak erabiltzen hasi zen, ''tehaiantepec'' deiturikoak. Orrazteko zuen era propioarekin bat. 1930.ean [[Ameriketako Estatu Batuak|EEBB]] joan ziren biak, Diegoren enkarguak zirela eta. Bertan hasiko dira Fridaren bizitzan sufrimendu handia eragindako gertaera: abortuak. Handik hiru urtera, euren aberrira bueltatu ziren. Urte honetan beste abortu bat nozitu zuen Fridak, eta Diego eta bere ahizpa Cristina elkarrekin zebiltzala jakitean, alde egin zuen, harremana hautsiz. [[1937]].urtean, [[Espainiako Gerra Zibila]] hasita zegoela, [[Leon Trotski|Trotski]] senar-emazteak iritsi ziren Mexikora, Fridaren familiaren Etxe Urdinean kokatuta. Bertan hasiko da Frida eta Sobietar Batasuneko buruzagiaren arteko maitasun- harreman laburra. Urte bat geroago, [[André Breton]], Surrealismoaren aitzindaria heldu zen Mexikora. Kahloren lana ezagutu eta miretsi zuen. Orduan hasiko dira Fridaren lehen salmenta garrantzitsuak eta bakarkako erakusketa [[New York]]en. [[1939]]an [[Paris]]era joan zen, beste erakusketa bat izan baitzuen. Bertan surrealistak ezagutu zituen baina bere osasun egoera delikatua zenez gero Mexikora bueltatu behar izan zen. Ospea eta arrakasta irabazia zuen Fridak, baina baita depresioa eta osasun arazoak ere. [[1940]]an [[Leon Trotski|Trotski]] hil zuten eta Frida atxilotuta eraman zuten bi egunez, hilketaren susmagarri baitzen. Geroxeago, [[San Frantzisko (Kalifornia)|San FrantziskoFrantziskora]]ra joan eta bigarren aldiz ezkondu zen Diego Riverarekin. Bigarren ezkontza eta urte bat geroago Guillermo aita hil zitzaion eta senar emazteak Etxe Urdinean jarriko da bizitzen.
 
[[Fitxategi:San-Angel-Casa-Rivera-Kahlo.jpg|thumb|Frida Kahloen etxea]]