Feudalismo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
5. lerroa:
Feudalismoaren jatorria [[Erromatar Inperioaren gainbehera]]ren ondoko herri barbaro inbasioetan, nekazaritzaren nagusitasunean, garaiko [[teozentrismo]]an eta gizartearen kontzeptu piramidalean datza.
 
[[Historiografia|Historiografian]]n, feudalismo hitza erabiltzen da, orobat, [[Materialismomaterialismo historiko|materialismo historikoak]]ak (historiografia marxistak, alegia) feudaltzat jotzen dituen ekoizpen-moduan oinarritutako antolabide sozioekonomikoa ere izendatzeko<ref>[[Luis García de Valdeavellano]] historialariak dioenez, historiografia marxistak, eta, zehazkiago, [[Maurice Dobb]] ikerlariak, "feudalismoa" eta "morrontza" terminoak uztartu egiten dituzte; eta [[Karl Marx|Marx]] beraren hitzetan, "feudalismoaren ezaugarri nagusia "morrontza pertsonala" da, bai sistemaren ekoizpen-baldintza materialei begira, bai morrontza edo joputasun horretan oinarritutako bizi-harremanei begira ere (hitzez hitz aipatzen du: "gizaki beregaina desagertu egin da eta mundu guztia bizi da morrontzaren uztarpean"). Bestetik, Estatu feudalaren egitura politikoa sortu zuten erakunde feudobasailatikoak, hizkera marxistan esanda, "gainegitura" bat baino ez ziren. [http://books.google.es/books?id=wauK0nFLhS4C&pg=PA25&dq=feudalismo+marxista&hl=es&sa=X&ei=gSFRT6SmFKec0AWKr_33Cw&ved=0CDoQ6AEwAQ#v=onepage&q=feudalismo%20marxista&f=false ''El feudalismo hispánico y otros estudios de historia medieval''], Crítica argitaletxea, 2000, ISBN 84-8432-145-2, 25. orria</ref>.
 
Antolabide sozioekonomiko modura, feudalismoak [[Antzinaro Berantiarra|antzinaro berantiarrean]] izan zuen hasiera, ekoizpen esklabistatik ekoizpen feudalera igarotzean, III. mendeko krisialditik aurrera eta, bereziki, [[Mendebaldeko Erromatar Inperioa]] desagertu ondoren ([[V. mendea]]) eta erresuma germaniarrak eta [[Karolingiar Inperioa]] sortu eta gero ([[VIII. mendea|VIII.]] eta [[IX. mendea|IX. mendeak]]k).
 
Zenbait tradizio juridikotan (erromatar nahiz germaniar zuzenbideetakoak, hala nola bezerotza, jarraigo eta basailutza) oinarrituta, feudalismoa hainbat mendetan gertatu ziren inbasioen ([[Germaniar herriak|herri germaniarrak]], [[Eslaviar|eslaviarrakeslaviar]]rak, [[Magyar|magyarrakmagyar]]rak, [[Musulman|musulmanakmusulman]]ak eta [[Bikingo|bikingoakbikingo]]ak) garaiko ezegonkortasun eta segurtasun ezagatik sortu zen. Estatuko erakunde urrunen ezgaitasuna zela eta, segurtasun bakarra tokian tokiko agintarien eskutik zetorren, noble laiko edo eklesiastikoen eskutik, zeinen eskumendean baitzeuden landa-inguruetako gaztelu edo monasterio gotortuak, hirien gainbeheraren ondorioz boteregune berriak izatera iritsiak.
 
== Historia ==