16:23, 13 maiatza 2018ko berrikusketa aldatu JudeHey (eztabaida \| ekarpenak) 174 edits tNo edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		21:58, 18 otsaila 2019ko berrikusketa aldatu desegin TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Aldaketa kosmetikoak Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: [[Fitxategi:Stalin portrait 1937.jpg\|thumb\|[[Iosif Stalin]]en erretratua, Isaak Brodskyren margolana]] '''Estalinismoa''' [[Iosif Stalin\|Stalinen]] eta bere jarraitzaileen joera eta doktrina politikoa da, [[leninismo]]an oinarritzen dena, baina haren desbideratzea dena. == Ezaugarriak == Sistema estalinistaren ezaugarriak honakoak izan ziren: * [[Autokrazia]] eta [[~~Totalitarismo\|totalitarismoa~~totalitarismo]]a * Estatuaren Kapitalismoa * [[Marxismo~~\|Marxismoa~~]]a eta [[~~Leninismo\|leninismoaren~~leninismo]]aren ezarketa medio hauen bitartez: Ekonomiaren nazionalizazio eta kolektibizazio derrigortua, Estatuaren administrazio indartsuarekin. Ekonomia sozialista baten eraikuntza ("ekonomia planifikatua" ere deitua), non 15 urteko planak egiten ziren industria eta nekazaritzan. ** Beharrezko estrukturak eraikitzeko industrializazio azeleratua. Bere gobernuan zehar, Stalinek, atzeratuta zegoen Sobietar Batasuna benetako potentzia mundial batean bihurtu zuen hazkuntza izugarriarekin. Stalinek zuzendutako politikak ekonomia eta gizarte kolektibo bat bultzatu zituen, SESB industria potentzia bat bihurtzeko helburuarekin. Horretarako honako bideak jarraitu zituzten: * Produkzio bideen [[~~Jabetza~~jabetza pribatu~~\|jabetza pribatua~~]]a debekatu zen; lurrak, fabrikak, garraioak, etxebizitzak, argitaletxeak, egunkariak eta inprentak Estatuaren propietate bihurtuz. * [[Industria astun~~\|Industria astunari~~]]ari lehentasuna eman zitzaion, beharrezko azpiegitura eta elektrizitate sareak eraikitzeko. * Estatuak zuzendutako ekonomia bat sortu zen, 15 urteko planen bitartez. * Nekazaritza eta industriako produzkio-bideen beharrezko kolektibizazioa. * Gizartearen [[~~Militarizazio\|militarizazioa~~militarizazio]]a. * Iraultzaren aurka zeudenenganako errepresioa. Gehiengo zatiak ''[[Gulag]]''etan amaitzen zuen. * Estatuaren [[~~Propaganda\|propagandaren~~propaganda]]ren presentzia handia eta patriotismoaren sustapena. == Estalinismoa teoria politiko bezala == 31. lerroa: Stalinen ideia nagusiak praktika politikoak hauek izan ziren: * Herrialde bateko sozialismoaren babesa, [[SESB]]<nowiki/>n sozialismoak biziraun zezan. * Klaseen arteko borroka handitu zenez, alderdiaren eta Komite Zentralaren kontrola handitzea beharrezkoa zen, baina masa-langileak proletargotzaren diktadura ezartzeko medio zirela ikusten zuen, komunismorako bidean. == Estalinismo munduan zehar == Munduko beste herrialdeetako estalinismoa (1930-1950 hamarkadetan nagusiki), Moskuko lerrokatzea eta [[Komitern~~\|Komiternari~~]]ari lotuta egon ziren. Erregimen hauetako hainbat gobernante, Stalinen kritikatzaileen arabera, estalinista bezala har ditzakegu, [[Mátyás Rákosi\|Mátyás Rákoski]] (Hungarian), [[Georgi Dimitrov]] (Bulgarian), [[Klement Gottwald]] (Txekoslovakian), Boleslaw Bierut (olonian) eta Horloogiyn Choybalsan (Mongolian), adibidez. Beste erregimen sozialista bat, batzuek estalinistatzat hartzen dutena, Enver Hoxharena izan zen, Alemanian. Honek argi eta garbi deklaratzen zuen, beste herrialdeetan Stalini homenajeak gelditu izanda ere, hark egiten jarraitzen zuen. [[Fitxategi:May Day in London.jpg\|thumb\|Stalinen aldeko manifestazioa Londresen.]] Hala ere, beste gobernu sozialista asko ez dira estalinistaren perfilean sartzen; izan ere, ez dituzte neurri ekonomiko eta lerrokatze geopolitiko berdinak hartzen, adibidez, [[Nicolae Ceaușescu\|Nicolae Ceausescu]] (Errumanian) eta Deng Xiaopingen-n (Txinan) gobernuak. == Erreferentziak ==

Estalinismo: berrikuspenen arteko aldeak