Aritmetikaren oinarrizko teorema: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
t akats batzuk zuzendu |
||
5. lerroa:
: <math> 1200 = 2^4 \cdot 3 \cdot 5^2 \, </math>
Ez da existitzen 1200en zenbaki lehenen bitarteko beste faktorizaziorik. Biderkaketa [[Trukakortasun|trukakorra]] denez, faktoreen ordena garrantzirik gabekoa da, hau da, berdin dio eragiketa zer ordenetan egiten den, emaitza beti berbera izango
== Aplikazioak ==
18. lerroa:
:</math>
P1 p2...
Adierazpen honi, adierazpen kanonikoa deritzo
24. lerroa:
Teoremak zenbaki lehenen garrantzia ezartzen du. Edozein oso positibo adieraz daiteke zenbaki lehenen arteko produktu bezala modu edo adierazpen bakar batean.
Zenbaki baten faktorizazioa ezagutzeak zenbaki horren zatitzaile guztiak erakusten dizkigu, lehenak eta konposatuak. Adibidez, 6936 =
== Frogapena ==
Teorema hau, lehen aldiz Euklidesek frogatu zuen, nahiz eta lehen frogapen osatua [[Carl Friedrich Gauss]]<nowiki/>en-en [[:es:Disquisitiones_arithmeticae|Disquisitiones Arithmeticae]]-n agertu zen.
43. lerroa:
P-k lehen produktua zatitzen du, eta beraz, bigarrena ere zatitzen du. P-k gutxienez bigarren produktuko faktore bat zatitu behar du; baina faktore guztiak lehenak dira, beraz p bigarren produktuko faktore baten berdina izan behar du. Ondorioz, p kendu daiteke bi produktuetatik. Sistema hau segiz bi produktuetako faktore guztiak kenduko dira.
=== Jaitsiera infinitu bidezko demostrazioa ===
Demagun, zenbaki oso bat (gutxienez) bi modu ezberdinetan faktoriza daitekeela. Beraz, zenbaki oso minimo batek existitu behar du S propietate hori duena. Izan bitez P1..PM eta Q1..QN S-ren bi faktorizazio ezberdin. Pi (non 1 ≤ i ≤ m) balioek ezin dute Qj (
Hori kontuan izanda, suposa daiteke orokortasun galera gabe, p1 faktore lehena dela eta qj (non 1 ≤ j ≤ n) guztiak baina txikiagoa. Beraz, existitzen dira d eta r zenbaki osoak non:
56. lerroa:
:</math>
Azken adierazpeneko bigarren
:<math>
68. lerroa:
:</math>
Ekuazioko bi aldeetako balioak S
=== Aljebra abstraktuaren bidezko frogapena ===
Izan bedi n zenbaki osoa, non Zn [[Talde (matematika)|talde]] mugatu bat den eta osaketa serie bat duen. Definizioz, osaketa serie batean faktoreak sinpleak dira ; hortaz, Zn-ren seriean hauek ZP formakoak izan behar dute p lehen batentzat. Zn-ren ordena osaketa serieko faktoreen ordenen biderkadura den bezala, honek n-ren faktorizazio bat ematen du zenbaki lehenetan. Baina Jordan-hölderren teoremak baieztatzen du
== Erreferentziak ==
|