Energia iturri: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
2. lerroa:
'''Energia iturriak''' [[energia]] eskuratzeko bidea ematen duten fenomeno eta baliabideen multzoa dira. Besteak beste, energia iturri dira [[eguzkia]], [[haize]]a, [[ur]]a, [[petrolio]]a, [[ikatza]], eta gizakiaren eta beste animalia batzuen mugimendua.
 
Energia lana sortzeko gaitasunarekin lotuta dago. Gizakiaren edozein ekintzak energiaren beharra dauka, baina helburu bakoitzerako, baliabide-mota jakin bat erabiltzen da. Gizakiak hainbat energia-mota tradizional erabili izan ditu (giza [[Indar|indarraindar]]ra, animalien indarra, egurra, ura eta haizea). Energia-iturri modernoak historian zehar aldatuz joan dira, besteak beste, honako faktore hauen eraginez:
[[Fitxategi:Solar Panels.jpg|thumb|200px|Eguzki panela.]]
 
* [[Baliabide natural|Baliabide]] jakin baten garestitzea.
* Energia batzuk besteak baino eraginkorragoak izatea.
* Baliabide berriak aurkitzea.
* Energia-iturriak agortzea.
12. lerroa:
 
== Historia ==
Duela ia milioi bat urte gizakia sua erabiltzen hasi zen, eta naturak emandako energia erabili du. Aitzinean, gure arbasoek, uraren, haizearen eta animalien indarrak erabiltzen ikasi zuten. XVIII. mendearen amaierara arte, egurra zen bero-energia iturri nagusia.
 
Esaterako, Erdi Aroan [[haize errota]]k eraikitzen zituzten garia ehotzeko eta geroago, aro modernotik aurrera, [[energia elektriko]]a sortu dugu. Horri esker energia iturri berriak aurkitu ditugu gure eguneroko bizitzarako baliogarriak direnak.
28. lerroa:
Eraketa-ziklo geologikoei lotuta daude. Kontsumo altuaren ondorioz erreserbak ahitzen doaz, berriz ere eratzeko baino askoz ere abiadura handiagoan, eraketa-prozesuak milioika urte irauten baitu. Energia mota honek erabiltzeko kopuru finko bat dauka, hau da, behin naturan aurkitzen dugun guztia erabilita ezingo dugu berriz erabili, milioika urte pasa beharko direlako berriz eratzeko.
 
Ezaugarriak:
 
• Etengabeko ahitzea kontsumoaren ondorioz.
35. lerroa:
• Ustiatze garestia eta ingurumenarentzat kaltegarria.
* [[Ikatza]]: baliabide fosil guztien artean, ikatza izan zen erabili zen lehena.
* [[Gas natural|Gas naturala]]a: Petrolioaren [[petrolio hobi|hobi]] beretan egoten da. [[Bero]]-ahalmen handia dauka. Erabilera asko hedatu da etxeetan eta merkataritzan.
* [[Petrolio]]a: mineral naturala da, kolore iluneko erregaia eta [[hidrokarburo]]z osatuta dago. Jatorria uretako organismoen, animalien eta landareen [[deskonposizio]]an dago, oxigenorik gabeko inguruneetan eta beroaren eta [[presio]]aren eraginez. Meatokiak geruza iragaztezinen bidez eta gaineko gas naturalezko poltsen bidez babestuta daude.
 
49. lerroa:
 
* Energia tradizionalek ingurumenari egiten diotena baino kalte txikiagoa edo batere kalterik ez dute eragiten.
* Inbertsio handiak eskatzen dituzte normalean.
* Agorrezinak edo oso ugariak dira.
* Baliabide naturalen aprobetxamendua suposatzen dute.