12:59, 16 urtarrila 2019ko berrikusketa aldatu Oraina (eztabaida \| ekarpenak) 19.233 edits →‎1913ko sufragisten derbya ← Aurreko ezberdintasuna		10:53, 18 otsaila 2019ko berrikusketa aldatu desegin TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Aldaketa kosmetikoak Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{HezkuntzaPrograma\|Emakumea eta generoa}} [[~~File~~Fitxategi:Rose-Sanderson-Votes-for-Women.jpeg\|thumb\|240pxMillicent Garrett\|Estatubatuar sufragistak manifestazio batean, 1913ko otsaila.]] '''Emakumeen sufragismoa''', '''Andreen sufragismoa''' edo '''Emakumeak bozkatzeko eskubidea''' emakumeen [[boto]] eskubidea eskatzen zuen mugimenduari deritzo. Sufragista ezagunenak [[emakume]]<nowiki/>ak badira ere, gizon batzuen elkartasuna izan zuen mugimendu honek. Batez ere [[Ameriketako Estatu Batuak\|Estatu Batuetan]] eta [[Ingalaterra]]n eman zitzaien izena, bertan hasi baitziren sufragistek indarra hartzen. Estatu Batuetan [[Elizabeth Cady Stanton]]ek zuzendu zituen eta botoa emateko eskubidea 1890ean lortu zuten. Ingalaterran [[Emmeline Pankhurst]]ek zuzeneko ekintzetara bultzatu zituen jarraitzaileak eta besteak beste [[sabotaje\|sabotaiak]] eta [[greba]]k egin zituzten. 1928an botoa emateko eskubidea lortu zutenean, amaitu egin zen sufragisten mugimendua. Historialari askok [[feminismo]]aren aurrekariak bezala ikusten ditu mugimendu honen ekintzaileak. Sufragismoa XIX. mende amaieran herrialde [[kapitalismo\|kapitalistetan]] sorturiko mugimendu politikoa da, emakumearen bozkatzeko eskubidea aldarrikatzen duena. Izan ere, [[Industria Iraultza]]k eragindako ondorioen artean, emakumearen parte hartze sozial handiagoa zegoen. [[Alemania]] edota [[Britainia Handia]] bezalako herrialde industrializatuetan emakume gazteen % 70a baino gehiagok soldatapeko lan bat zuten, eta ezkontzea jada ez zen emakumezko guztien bizitzako helburu eta irtenbide ekonomiko bakarra. [[I Gerrate Mundial]]ean gainera, emakumezkoek ordura arte gizonezkoei gordetako lanak bete zituzten, eta haien [[balio sozial]]az jabetzen joan ziren heinean, mugimendu sufragistak ere garrantzia hartu zuen. 13. lerroa: == Mugimendu sufragistaren eragina herrialdeka == [[~~File~~Fitxategi:StateLibQld 1 126927 Delegates to the Australian Women's Conference in Brisbane, 1909 , (suffragette movement in Queensland).jpg\|thumb\|240px\| 1909ko Emakumeen batzarra, Brisbanen.]] Ordea, sufragismoak ez zuen eragin maila berdina izan [[Europa]]<nowiki/>ko herrialde guztietan: 192. lerroa: == Sufragismoa filmetan == # ''[[Suffragettes\|Suffragettes (film)]]'': Maud Watts izeneko neska batek bere bizitza osoa garbitegi batean lan egin izan du. Egun batean, [[Emmeline Pankhurst]]ek zuzendutako manisfestazio batekin topo egiten du. Maud sufragismoarengatiko interesa izaten hasten da eta bere lankide bati esker mugimendu honen helburuak lortzeko (emakumeentzako eskubide gehiago: boto eskubidea, hezkuntza on bat...) borrokatzen hasten da. Zoritxarrez, gobernu britaniarrak ez du hori onartzen eta Maud-ek ondoriak pairatzen ditu. Istorioa 1912an Londresen gertatzen da. [[Sara Gavron]]ek zuzendutako film honetan Emmeline Pankhursten langile baten ikuspuntutik sufragismoaren garaian emakumezkoek jasandako era guztietako erasoak agertzen dira. Gainera, mugimendu honetan parte hartu zuten pertsonai famatu batzuk agertzen dira, adibidez Emmeline Pankhurst, Meryl Streep-ek antzeztuta.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt3077214/?ref_=fn_al_tt_1 Suffragette]</ref> # ''[[~~Die sufragette\|~~Die sufragette]]'': ''Die Sufragette'' 1913ko Alemaniako filma da. Argumentuak sutsu eta maitekor arraroa nahasten du ama baten eta alaba baten artean berrelkartzearen istorioarekin. Emmeline eta [[Christabel Pankhurst]] pertsonaia errealengandik inspirazioa hartuta, biak mugimendu sufragistaren barnean zeudenak.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt0132536/?ref_=fn_al_tt_2 Die Suffragette]</ref> # ''[[Make more noise. Suffragettes in silent movie~~\|Make more noise. Suffragettes in silent movies~~]]s'': XX. mendearen hasieraren filmak biltzen ditu, non sufragistak eta emakumearen [[eskubide]]enganako borroka islatzen diren. [[Film]] baliotsuenetako batzuk [[Emily Davison]]en protesta zaldi-lasterketetan eta 1910ean, [[Trafalgar Square]]ko Pankhursten diskurtso ospetsua. # ''[[~~Las Sufragistas\|~~Las Sufragistas]]'': [[Ana Cruz Navarro]]ren 2012ko filma da. [[Eufrosina Cruz]]en istorioa kontatzen du, bozkatzeko eta Udaleko Lehendakaria izateko eskubidea eskatu eta ukatu zioten emakume izan zena.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt2146130/?ref_=fn_al_tt_1 Las sufragistas ]</ref> # '' [[~~Clara Campoamor. La mujer olvidada\|~~Clara Campoamor. La mujer olvidada]]'': [[Laura Maña]]ren 2011ko pelikula da, eta 1931ko urriaren 1a baino (emakume espaniarren boto eskubidea onartu zenenan) lehenago egin ziren [[negoziazio]] eta estabaida guztiak azaltzen ditu.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt1743229/?ref_=nv_sr_1 'Clara Campoamor. La mujer olvidada' (2011), el voto de las españolas]</ref> # ''[[~~Angeles de Hierro\|~~Angeles de Hierro]]'': 2004ko filma bat da non XX. mendearen hasieran, [[Alice Paulen]] eta [[Lucy Burns]]en sufragista amerikarren istorioa kontatzen da. Oso ondo ikusten da nola borrokatu zuten emakume beltzen eskubideeen eta beste arazo politiko eta sozial batzen aurka.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt0338139/?ref_=fn_al_tt_1 Ángeles de hierro]</ref> # ''[[The bostonians]]'':[[James Ivory]]ren filma da. 1984ko filma bat da non Bostoneko emakumeen sufragista istorioa kontatzen da.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt0086992/?ref_=nv_sr_1 Las bostonianas]</ref> == 1913ko sufragisten derbya == {{sakontzeko\|1913ko Epsomeko Derbya}} 213. lerroa: == Kanpo loturak == * [https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gaur8/editions/gaur8_2018-02-10-06-00/hemeroteca_articles/emakumeen-boto-eskubideak-mende-bat-beteta-sufragisten-iraultzak-ez-du-etenik Emakumeen boto eskubidearen erreibindikazioari buruzko erreportaia ''Gara''n. 2018/02/10.] {{Zuzenbide zirriborroa}}

Emakumeen sufragismoa: berrikuspenen arteko aldeak