14:05, 4 urtarrila 2019ko berrikusketa aldatu TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-{{HezkuntzaPrograma}} +{{HezkuntzaPrograma\|Plastika eta ikus-entzunezkoak}}) ← Aurreko ezberdintasuna		19:57, 17 otsaila 2019ko berrikusketa aldatu desegin TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Aldaketa kosmetikoak Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{HezkuntzaPrograma\|Plastika eta ikus-entzunezkoak}} '''Diseinua''' deritzo edozein alorretako irtenbide-bilaketan konfigurazio mentalaren (''aitzinirudiaren'') aurretiko prozesuari<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Wikcionario\|hizkuntza=es\|data=2018-12-05\|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikcionario&oldid=112478905\|sartze-data=2018-12-22\|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>. [[Industria]]<nowiki/>n, [[ingeniaritza]]<nowiki/>n, [[arkitektura]]<nowiki/>n, [[~~Komunikazio\|komunikazioa~~komunikazio]]a<nowiki/>n edota [[~~Sormen\|sormena~~sormen]]a beharrezko duten jakintzagaietan erabiltzen da batik bat. Itxuratik, formatik eta koloretik harago doa diseinua, kontuan hartzen baitu objektu batek zer funtzio duen eta erabiltzailearekin zer elkarrekintza duen ere. Diseinu-prozesuan zehar, aintzat hartu behar dira diseinuaren [[~~Funtzionaltasun\|funtzionaltasuna~~funtzionaltasun]]a, [[Eraginkortasun (ekonomia)\|eraginkortasuna]], [[Efizientzia (ekonomia)\|efizientzia]] eta objektuaren [[balio-bizitza]] ere. == Etimologia == 30. lerroa: Lanbide enpirikoari dagokionez, diseinatzailearen lanbide-praxiaren edo praxi akademikoaren bitartez, hurrengo kontzeptuak diseinatu, jardun edota proiektatzen dituena da: objektu funtzionalak, erreminta ergonomikoak, altzariak, osagarri baliagarriak, jantziak, espazio fisiko edota birtualak, multimedia, informazioa, seinaleak, hitz gabeko mezuak (zeinu, ikur eta sistemak). Gainera, elementu grafikoak eta irudiak ordenatu, tipologiak sailkatu eta tipografiak sortu eta aldatzen ditu. Diseinatzailearen jarduketa-eremuak industriarekin, merkataritzarekin eta jarduera kulturalarekin erlazioa dauka. Haren profil eta heziketak prozesu industrialeko ingeniaritzan (barne-diseinuan) izan dezake orientazio teknikoa eta harremanetan egongo da diziplina humanistikoaren hainbat ekintza arloetan: [[~~Ikus~~ikus-entzunezko komunikazio~~\|ikus-entzunezko komunikazioan~~]]an, [[Arte grafikoak\|arte grafikoan]], [[~~Publizitate\|publizitatean~~publizitate]]an, [[~~Marketin\|marketinean~~marketin]]ean edota produktuen kudeaketan. Bestalde, produktuen diseinuak berak edota hauen bilgarriek, etiketek eta ontziek lotura handia izango dute sortzen diren industria-enpresekin eta produktu berrien ikerketa- eta garapen-sailekin. Diseinu eta fabrikazio prozesuak eraginkorragoak dira ordenagailuaren erabilerari esker. Makina bateko pieza txiki bati egindako aldaketak, adibidez, ordenagailuz egiten badira, aldaketa hauek makinan izan dezakeen eragina nolakoa den kalkula dezake fabrikazio-prozesua hasi baino lehen. 45. lerroa: [[Damiano Franco]] arkitektoarentzako, diseinua gizakiaren bizitzako zatirik txarrenean ere topatzen da. “Zer izango litzateke eguneroko bizitza gauza eta objektu bakoitzaren diseinu egokirik gabe? Kaosa…” [[Gui Bonsiepe~~\|Gui Bonsiepek~~]]k horrela definitzen du diseinua: “objektu bat ekintza eraginkor baterako eskuragai egitea”. Ikuspegi honetatik, diseinua, ogibide ezberdinetan bere erabilera izan dezakeen jakintza-alor anitzeko ezagutza bezala kontzeptualizatu daiteke, ikasia eta irakatsia dena. Diseinua [[zientzia]] eta [[~~Filosofia\|filosofiaren~~filosofia]]ren maila berean kokatzen da, bere helburua [[~~Gizaki\|gizakien~~gizaki]]en behar zehatzak asetzeko erabiliko den edukia egituratzea eta eratzea izanik. Diseinua erabilgarria, funtzionala eta estetikoa den proiektu bat asmatzera bideratuta dagoen sormen eta teknika jarduera bat ere bada, industria-diseinuan, [[~~Diseinu~~diseinu grafiko~~\|diseinu grafikoan~~]]an edota [[~~Bitxi~~bitxi-diseinua~~\|bitxi-diseinuan~~]]n bezala, seriean ekoitzia izan daitekeena. [[Barne-diseinua]] aldiz, orokorrean, ez dagoen dago seriean ekoiztera zuzendua. John Heskettek haren [http://www.portaldearte.cl/educacion/basica/7to/vida.htm “''El diseño en la vida cotidiana”''] liburuan esaten duenez, diseinua gizakiaren funtsezko ezaugarria da eta bizi-kalitatean funtsezko erabakigarria. Egunerokotasunean egiten diren xehetasun guztietan ager daitekeena, pertsona guztiengan eragina duena. 60. lerroa: Margolari, argazkilari eta kritikoa den [[László Moholy-Nagy\|Moholy-Nagyren]] arabera ([[1895]]-[[1946]]), diseinua modu produktiboenean, zentzu ekonomiko batean, material eta prozesuak antolatzea da, funtzio bat bete ahal izateko beharrezko elementuen neurrizko azterketa bat egitetik sortuak. Ez da fatxada garbiketa bat, ezta kanpo itsura berri bat ere; produktu edota erakunde berrien esentzia da. [[John Heskette~~\|John Heskettek~~]]k esaten zuen moduan, diseinuaren eraldaketa garrantzirik gabe eta ezerezean geratzea da mundu modernoaren bereizgarri nabarmenetako bat. == Diseinua eta generoa == 68. lerroa: Produktuen diseinuan existitzen den genero-eraikuntzaren zehaztapenaren arabera, hirugarren olatu feministak diseinua zalantzan jartzen du. Gaur egun eman posible diren identitate sexualen aniztasuna integratzen duten nozio-multzoen arabera, badaude zenbait argumentu aniztasun horretarako diseinua eskatzen dutenak. Zentzu honetan, Chris Bobel<ref>{{Erreferentzia\|izena=Bobel, Chris,\|abizena=1963-\|izenburua=New blood : third-wave feminism and the politics of menstruation\|argitaletxea=Rutgers University Press\|data=2010\|url=https://www.worldcat.org/oclc/657082200\|isbn=9780813549538\|pmc=657082200\|sartze-data=2018-12-22}}</ref> autorearen ikerketak hilekoaren eskubideei buruzko [[epistemologia]] sortzera bideratuak daude, hilekoaren ezkutatzea eragiten duten baldintza sozialei kritika ekintzailea eginez. Era berean [[Judith Butler~~\|Judith Butlerek~~]]ek generoa performatiboa dela esaten du; hau da, eraiki egiten dela. Baieztapen honek banakoek munduarekin eta objektuekin duten erlazioa zehazten duten genero-eraikuntzak nahasten ditu, eraldatzeko aukera agerian jarriz. Egoera biologikoari dagokionez, bularra ematea aktibitate produktibo bat izanik ere, kapitalak kontraesanetan duen sistema baten barnean sartzen da; alde batetik eskatu egiten du baina, bestetik, burutua izateko ez du lan-eskubide nahikorik ematen.<ref>{{Erreferentzia\|izena=Fraser,\|abizena=Nancy.\|izenburua=Fortunes of feminism : from state-managed capitalism to neoliberal crisis\|url=https://www.worldcat.org/oclc/783163668\|isbn=9781844679843\|pmc=783163668\|sartze-data=2018-12-22}}</ref> 96. lerroa: {{commonskat}} [[~~kategoria~~Kategoria:Diseinua\| ]]

Diseinu: berrikuspenen arteko aldeak