Desintegrazio erradioaktibo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
 
 
'''Desintegrazio erradioaktiboan''' [[nukleo atomiko]] ezegonkor batek [[energia]] galtzen du [[erradiazio]]a igorriz [[partikula (argipena)|partikula]] gisa edo [[erradiazio elektromagnetiko|uhin elektromagnetiko]] gisa. Desintegrazio edo energia-galera honen ondorioz, mota bateko [[elementu]] bat beste elemetu bat bihurtzen da. Esaterako, [[karbono-14]] [[isotopo]]ak erradiazioa igortzen du eta [[nitrogeno]]-14 bilakatzen da. Prozesu hau ausazkoa da atomo bakar baten kasuan, alegia, ezin da aurresan [[atomo]] ''jakin'' bat noiz desintegratuko den; hala ere, antzeko atomoen multzo baterako batezbesteko desintegrazioa ezagutu daiteke.
 
15 ⟶ 13 lerroa:
Erradioaktibitatea [[Henri Becquerel]] zientzialariak aurkitu zuen 1896an, material [[fosforeszentzia|fosforeszenteekin]] lanean ari zela. [[Argazki]]-plaka bat paper beltzarekin bildu zuen eta hainbat [[mea|mineral]] fosforeszente jarri zituen bertan. Mineral hauek ez zuten eraginik izan plakan, [[uranio]]-[[gatz]]ak erabili zituen arte. Orduan plaka erabat belztu zen. Berehala konturatu zen belzteak ez zuela zerikusirik fosforeszentziarekin, plaka iluntasunean baitzegoen. Uranio-gatz ez fosforeszenteek eta uranio metalikoak ere plaka belztu zuten. Beraz, papera zeharkatzen zuen erradiazio-forma bat zegoen.
 
Hasieran bazirudien erradiazio berria sasoi beretsuan aurkitutako X izpien antzekoa zela. Becquerel-ek, [[Marie Curie]]-k, [[Pierre Curie]]-k, [[Ernest Rutherford]]-ek eta beste batzuek egindako aurkikuntzek erakutsi zuten erradioaktibitatea hori baino konplexuagoa zela.
 
== Desintegrazio-motak ==
47 ⟶ 45 lerroa:
* [[Hondakin nuklear]]
* [[Erradiazio-kutsadura]]
* [[Kritikotasun istripu|Kritikotasun-istripu]]
 
== Kanpo loturak ==