Danimarka: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Euskaltzaindiaren webguneko esteka berriak |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
52. lerroa:
== Geografia ==
{{Sakontzeko|Danimarkako uharte nagusiak}}
[[Fitxategi:Satellite image of Denmark in July 2001.jpg|thumb|
[[Jutlandia]]ko penintsulak eta zenbait [[uharte]]k ([[Sjælland|Sjaelland]], [[Fionia]], [[Vendsyssel-Thy]], [[Lolland]], [[Falster]], [[Bornholm]]) osatua; [[Groenlandia]] eta [[Faroeak|Faroe Uharteak]] ere Danimarkaren menpe daude. 43.069 km² eta 5.167.000 biztanle (danimarkarrak, daniarrak). Hainbeste uharterekin itsasertz luzea dauka Danimarkak, 7.314 kilometroko ertza hain zuzen ere. Danimarkako inongo puntu ez dago itsasertzetik 52 kilometro baino urruago. Bestalde, 68 kilometro luze den muga dauka Jutlandian Alemaniarekiko.
67. lerroa:
=== Bikingoen garaia ===
[[Fitxategi:Wikinger.jpg|thumb|150px|
[[VIII. mende]]tik X.eraino, daniarrei, suediarrei eta norvegiarrei ''[[bikingo]]ak'' zeritzen. Europa osoan barna ibili ziren, kolonizatzen, arpilatzen eta salerosten.
91. lerroa:
== Gobernua eta administrazioa ==
=== Politika ===
=== Sistemaren deskribapena ===
[[Fitxategi:Queen Magrethe sep 7 2005.png|thumb|150px|[[Margarita II.a Danimarkakoa|Margarita II.a]] erregina.]]
1849an Danimarkako [[monarkia konstituzional]] bihurtu zen. Erregea (edo erregina) estatuaren batasun-ikur garrantzitsuena den arren, funtzio protokolarioak dituen pertsonaia bat da, botere exekutiboa erabat gobernuaren esku baitago.
101. lerroa:
Bestalde, 1908an [[Fredrik Bajer]]rek [[Bakearen Nobel Saria]] jaso zuen, Danimarkan ez ezik Europan ere erakunde bakezaleak bultzatzeagatik.
=== Lehen ministroen zerrenda ===
Margrethe II erreginarekin, hauek izan dira herrialdeko gobernuaren buruak [[1972]]tik gaur egun arte:
110. lerroa:
* Poul Nyrup Rasmussen (1993-2001).
* Anders Fogh Rasmussen (2001-09).
* [[
* Helle Thorning-Schmidt (2011-15)
355. lerroa:
=== Gizateriaren Ondareak ===
[[UNESCO]]k 5 toki izendatu ditu [[Gizateriaren ondare|Gizateriaren Ondare]] Danimarkan. Honako hauek dira:
# '''[[Roskildeko katedrala]]''' ([[Seelandia eskualdea|
# '''[[Kronborg gaztelua]]''' ([[Seelandia eskualdea|
# '''[[Jellingeko harriak]]''' ([[Jutlandia]]n) [[X. mende]]koak, inskripzio [[alfabeto erruniko|errunikoekin]].
# '''[[Wadden itsasoa]]''' ([[Alemania]] eta [[Herbehereak|Herbeherekin]] batera.)
406. lerroa:
{{commonskat}}
* [http://denmark.dk/portal/page?_pageid=374,477789&_dad=portal&_schema=PORTAL Webgune ofiziala] {{en}}{{fr}}{{es}}{{de}}
* {{CIA|da}}
* {{eu}} [http://www.argia.com/argia-astekaria/2124/iparraldeko-herri-aurreratu-hori/osoa 'Danimarka, iparraldeko herri aurreratu hori' erreportajea Argian]
| |||