Buru asalduren diagnosi eta estatistika eskuliburua: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
Utolotu (eztabaida | ekarpenak)
t Ortografia
12. lerroa:
* [[2013]]an DSM-V. Bosgarren edizioa. Lan horretan sei urtez aritu izan dira 39 herrialdetako 1.500 adituk. Prozesuan 12.000 ekarpen eta 13.000 iruzkin jaso dituzte. <ref>[[Ainara Arratibel]]: 3.or.</ref>
 
Liburu honek helburu deskritibodeskriptibo hutsa du. Beraz, ez dira gaixotasunen tratamenduak azaltzen ezta ere patologien [[etiologia]]k aztertzeko. Esan behar da, bestetik, nahiz eta DSM-k duen ospea hau ez dela buru gaixotasunak sailkatzeko sistematizazio bakarra; esaterako [[Munduko Osasun Erakundea]]k [[ICD-10]] (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, 10.bertsio) izenekoa hobetsi duela.
[[Fitxategi:DSM-5 & DSM-IV-TR.jpg|thumb|300px| DSM liburuaren paperezko bi edizio: 2000. eta 2013. urteetakoak.]]
 
22. lerroa:
* [[Atzerapen mental]]a: Lau maila bereizten dira: arina, moderatua, larria edo sakona. [[Adimen-koziente]]ren bidez neurtuta pertsona hauek media baino gaitasun intelektuala baxuago dute.
* [[Ikasteko asaldura]]k:
** [[Dislexia]]: Irakurketa asaldura
** [[Diskalkulia]]: KalkuloKalkulu asaldura
** [[Agrafia|Disgrafia]]: Adierazpen idatziaren asaldura
** Zehaztu gabeko ikasteko asaldurak
40. lerroa:
** [[Asperger sindromea|Asperger asaldura]]
** Zehaztu gabeko asaldura orokortua.
* Arreta gabeziaren eta portaera nahaslearen asaldurak. Multzo honetan sartzen diren asalduren ezaugarriak hauexek dira: egokitze faltaren hiperaktibitatea, edo portaera nahaslearen asaldura(besteen eskubideen bortzatzaileabortxatzailea, etsaikeria, jarrera desafiatzailea). Atal honetan, beti DSM-IVaren arabera, asaldura hauek kokatzen dira.
** [[Arreta Galeragatiko eta Hiperaktibitateagatiko Asaldura|Arreta Galdu - Hiperaktibitate Asalduraren]] ondoriozko edo hau gabeko arreta gabeziaren asaldura
** Asaldura [[disozial]]a
** Asaldura negatibista [[desafiatzaile]]a
54. lerroa:
** Behin-behineko tikak
** Zehastu gabeko tiken asaldurak
* Iraiztearen asaldurak: arazo hauen ezaugarri nagusia kaka zein pixa egoera edota toki desegokietan iraiztariiraizteari dagokio.
** [[Enkopresia]]
** [[Enuresi]]a (gaixotasun medikoaren ondorioa ez denean)
* Haurtzaro eta nerabetasunaren beste asaldurak:
61. lerroa:
** Mututasun selektiboa
** Haurtzaroarekin loturak sortutako erreakzio asaldura
** Mugimendu esterotipatuenestereotipatuen asaldura
** Zehaztu gabeko haurtzaro edo nerabetasunaren asaldura
 
95. lerroa:
* Gaixotasun medikoaren ondoriozko asaldura katatonikoa
* Gaixotasun medikoaren ondoriozko pertsonalitate aldaketa
* GaixotasuGaixotasun medikoaren ondoriozko zehaztu gabeko buru asaldura
 
=== Substantziekin lotutako asaldurak ===
113. lerroa:
 
=== [[Eskizofrenia]] eta beste asaldura [[Psikosi|psikotikoak]] ===
Atal honetan sintoma psikotikoak ezaugarri definitorioa bezala duten asaldurak aurkituko ditugu. Psikotikoa norberaren mugen galera eta errealitatea neurtzeko gaitasuna galera bezala ulertu daiteke. Sintomatologia honen barne besteak beste, horrelakoak aurkituko ditugu: aluzinazioakhaluzinazioak, ideia deliranteak, pentsamenduaren asaldurak, lengoaia desantolatua, portaera desantolatua edo [[katatoniko]]a... Eskuliburuaren arabera hauxe da sailkapena:
* Eskizofrenia (subtipoak: [[Paranoia|paranoide]], desantolatua, katatonikoa, bereizgarrigabea edo hondarrekoa).
* Asaldura eskizofreniformea
159. lerroa:
 
=== Asaldura [[somatomorfo]]ak ===
AsladuraAsaldura hauetan gaixotasun mediko baten sintoma fisikoak aurkitzen dira baina, behar den ebaluazio egin eta gero, sintoma horien ezin dira gixotasun fisiko baten ondorioak bezala. Buru asaldura batek ere ez du etiologia argitzen (adibidez, depresio batez edo antsietate asaldura batez). Sintoma horiek pertsonaren egunerokotasunean arazoak eta ezinegona sortzen ditu. Hauexek dira deskribatu direnak:
* [[Somatizazio]] asaldura
* Bereizi gabeko asaldura [[somatomorfo]]a
235. lerroa:
 
=== [[Pertsonalitate]] asaldurak ===
Patroi honen arabera pertsonaren barruko esperientzia eta pertsonaren esperientzia inguruko kulturan espero daitekenetikdaitekeenetik hurrunduurrundu egiten da. [[Nerabetasun]]ean edo [[heldu]]tasunaren hasieran hasten da, denborarekin ez da aldatzen eta subjektoarisubjektuari egonezina sortzen dio; aldi berean haren aurkako aurreiritziak zabaltzen dira. Horrela sailkatzen dira:
 
* A Taldea