Biomak Euskal Herrian: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\{\{Vikidia\|.*\}\} +)
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
 
{{wikitu}}
 
7 ⟶ 6 lerroa:
Bertako biomak gure baldintza klimatiko eta ekologikoen aniztasunaren ondorio dira. [[Euskal Herria]] txikia bada ere (20.894 km2 baino ez ditu), [[orografia]]ren, [[klima]]ren eta gizakiaren eraginaren ondorioz, bioma ugari aurki ditzakegu. Oro har, biomak klimaren arabera banatzen direla esan dezakegu.
 
Gaur egun, gure planetan ia ez dago guztiz “naturala” den ingurunerik, ez eta Euskal Herrian ere, gizakiak ia ingurune guztiak aldatu dituelako nolabait. Aldaketak handiagoak izan dira batzuetan besteetan baino, baina gizakiok oso eragin handia dugu biometan.
 
== Hostozabalen baso misto epela ==
19 ⟶ 18 lerroa:
Itsas bazterra koskatsua da eta hainbat itsasadar ditu: Bilbo, Urdaibai, Zumaia, Pasaia...
 
Hariztiek eta pagadiek osatzen dituzte baso nagusienak. Horiekin batera, gaztainak, urkiak, akaziak, sahatsak... Baina gizakiaren eraginez, jatorrizko basoak desagertu egin dira. Horien ordez, industriarako gaiak ateratzeko bestelako basoak (pinudiak, eukaliptoa) sortu dira Bizkaian, Gipuzkoan, Araban eta Nafarroan. [[Nekazaritza|Nekazaritzarako]]rako eta [[Abeltzaintza|abeltzaintzarakoabeltzaintza]]rako belardiak, landak, baratzeak eta laboreak (artoa) lantzen dira.
 
Ingurune hau oso populatua dago, bereziki industrializazioaren ondorioz. Orduan, paisaia naturala ia erabat desagertu da.
27 ⟶ 26 lerroa:
Euskal Herriko ur-mugatik hegoaldera kokaturik dago, Añanatik Zangoza ingurura arte: Arabako lautada, Nafarroako sakana, Iruñeko arroa...
 
Mediterraneo eta kontinental arteko klima du. Euri gehiegi egiten ez badu ere, ez da bioma oso lehorra.
 
Ibai guztiak (Uda, Zadorra, Ega, Arga, Irati...) Ebron amaitzen dira eta emari handikoak dira, ura mendilerro nagusietatik jasotzen baitute.
36 ⟶ 35 lerroa:
 
== Bioma mediterraneoa ==
[[Mediterranear baso]]a Euskal Herriari dagokionez, Ebro ibaiaren inguruan kokatzen den bioma da, [[Arabako Errioxako kuadrilla|Arabako Errioxan]] eta Nafarroako [[Erribera|Erriberan]]n bereziki.
 
Horko klima mediterraneo gogortua da. Euri gutxi egiten du, eta zenbat eta ekialderago, orduan eta lehorragoa da klima. Azkenean, Bardeetan basamortu itxurako paisaia agertzen zaigu.
48 ⟶ 47 lerroa:
== Mendiko bioma ==
[[Fitxategi:Foto de Pirineos Junio 2010.jpg|thumb|Mendiko bioman basoak eta belardiak tartekatzen dira.]]
Bereziki, Pirinioetan aurkitzen da eta baita beste zenbait mendi garaitako gailurretan ere.
 
Altueraren eta klimaren arabera, basoak eta belardiak tartekatzen dira.
 
Gizakiak basoak ustiatzen ditu zura, egurra eta egur-ikatza lortzeko eta, udan, artaldeak bazkatzeko, baina ez dago giza-biztanleria iraunkorrik, mendiko klima baitute inguru hauek.