Bidaldi liburu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
[[Fitxategi:BNF_Fr2810_f1r_Frontispice_Livre_des_merveilles.jpeg|300px|righteskuinera|thumb|Marco Poloren bidaldi liburuaren frontispizioa.]]<br />[[Fitxategi:Mungo Park cover1859.jpg|thumb|300px|''Reisen in Central-Afrika'' liburuaren azala.]]
'''Bidaldi liburua''', genero literario bezala ulertuta, bidaiari batek bere esperientzien narrazioa egiten duenean da. Sarritan ere, egileak edo bidaiaren kideek egindako mapak, marrazkiak, grabatuak, argazkiak biltzen ditu liburuak. Genero hau aspalditik ezagutzen da baina XIX. mendetik garapen handia ezagutu du.
 
== Oinarriak ==
Bidaia narratzaileak, normalean, helburu didaktiko bat du. Oro har, egile gisa duen kultura bereko ikusleei zuzenduta dago, eta honek irakurleak eta bere arteko lotura sendoa sortzen laguntzen du. Generoaren egia eta erabilgarritasunaren printzipioa betetzeko, hainbat metodo erabil daitezke:
* Deskribapena: Prozesu eraginkorrena eta arrunta. Deskribapena funtsezkoa da, irakurleari eskuratutako ezagutza transmititzeko.
* Konparazioa: deskribatzen den errealitatea berria denez, egileak askotan desberdintasuna frogatzen duen zerbaitekin konparatzen du, elementu estrainioak azaltzeko. Prozesu honek subjektibotasunaren gainean eraikitzen da. Literatura mota hau ezin da erabat objektiboa izan.
 
Irakurleak irakurritakoa automatikoki zalantzan jartzen du. Horregatik, bidaldi istorioak errealitatera hurbiltzea eta ahalik eta objektibotasunena izaten saiatzen dira.<ref>{{Cite web|url=http://www.cafe.umontreal.ca/genres/n-voyage.html|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
 
== Historia ==
Bidaia berez literaturarekin oso lotuta dagoen aktibitatea izan da betidanik. Antzinaroan [[epopeia]]rekin lotzen zen eta hor dugu, esaterako [[Homero]]ren ''[[Odisea]]'' edo [[Virgilio]]ren ''[[Eneida]]''. Greziarren artean [[periegesis]] bezala ezagutzen ziren bidaldi liburuak eta genero horretan [[Pausanias (geografoa)|Pausanias]] geografoa aipatu behar dugu gailurra bezala.
 
Erdi Aroan ere baditugu bidaldi liburu desberdinak, esaterako ''[[Codex Calixtinus]]'', [[Donejakue bidea]]ren informazioak ematen dituena, edo Marko Poloaren bidaiak jasotzen dituen liburua.
18. lerroa:
== Bidaldi liburu ezagun batzuk ==
Asko dira aipatu daitezkeen obrak:
* [[Ibn Shahriyar]], ''[[Kitab Ajaib al Hind]] (Indiako Gauza Zoragarrien Liburua)'' (900-953)
* ''[[Codex Calixtinus]]'' edo ''Liber Sancti Iacobi'', XII. mendeko liburua.
* [[Benjamin Tuterakoa]], ''[[Sefer Maasaot]]'' ("Bidaien liburua") Konstantinoplan argitaratu zuten 1543an.
* [[Rustichello da Pisa]], ''[[Il Milione]]'', [[Marco Poloren bidaiak]] (1298).
* [[Ambrogio Contarini]], ''Viaggio al signor Usun Hassan re di Persia (1474-1477)''
* [[Michel de Montaigne]], ''[[Journal du voyage de Michel de Montaigne en Italie par la Suisse & l'Allemagne en 1580 & 1581, Avec des Notes par M. de Querlon]]''
* [[Montesquieu]] , ''Lettres Persanes'', (1721)
* [[James Cook]], ''[[A Voyage Towards the South Pole and Round the World]]'', (1768-1779)
* [[François-René de Chateaubriand]], ''[[Itinéraire de Paris à Jérusalem]]'' (1811)
* [[Théophile Gautier]], ''Voyage en Espagne'' (1845)
* [[Gérard de Nerval]], ''[[Voyage en Orient]]'' (1851)<ref>{{Cite web|url=https://ekarriak.armiarma.eus/?i=267|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
* [[Pierre Loti]], ''Fantôme d'Orient'' (1892)
* [[Henri Michaux]], ''[[Ekuador]]'', (1929), ''[[Un barbare en Asie]]'', (1933)<ref>{{Cite web|url=http://www.cafe.umontreal.ca/genres/n-voyage.html|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
* [[Camilo José Cela]], ''[[Viaje a la Alcarria]]'' (1948)
* [[Camilo José Cela]], ''[[Del Miño al Bidasoa]]'' (1952)
 
== Erreferentziak ==
38. lerroa:
 
== Ikus, gainera ==
* [[Bidaia gida]]
 
== Kanpo loturak ==
* {{fr}}:[https://www.babelio.com/livres-/recit-de-voyage/448 Bidaldi liburu klasikoak.]
* {{es}}:[https://www.mochileandoporelmundo.com/los-15-mejores-libros-de-viajes/ 15 bidaldi liburu onenak.]
{{commonskat}}
{{Autoritate kontrola}}
 
[[Kategoria:Bidaldi liburuak]]