Benito Lertxundi: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Kategoria:Oriotarrak kendua HotCat bitartez |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
6. lerroa:
Bederatzi anai-arrebatatik azkena da Benito Lertxundi. Musika txikitatik ezagutu zuen etxean, ohitura baitzen familia giroan abestea; hala ere, ez zen musikaririk haien artean. Lertxundi gazteak marrazkirako zuen zaletasuna, eta, herriko eskolako ikasketak amaituta, frantziskotarrek gidatzen zuten Zarauzko Arte eta Ofizio Eskolan hasi zen. Bertan, buztina eta egurra lantzen ikasi zuen, eta tailugile gisa lehen lanak egin zituen.<ref name="Badok">{{erreferentzia |url = http://www.badok.info/artista.php?id_artista=18&markatu=benito%20lertxundi |izenburua = Badok.info |argitaletxea = Berria - CC-BY-SA lizentzipean. |sartze-data = 2010-03-02 |hizkuntza = eu}}</ref>
Hemeretzi urterekin, erloju denda batean hasi zen lanean. Egun batean bertako jabeak, Martin Lizasok, [[laute|laut]] bat utzi zion. Bere kabuz jotzen ikasi zuen. Musikarekiko zaletasuna piztuta, gitarra elektriko bat erosi zuen. Gustuko zituen abeslari estatubatuarren bertsioak euskaratu eta jotzen zituen; [[Elvis Presley]]renak, esaterako. [[La Voz de España]] egunkariak antolatzen zuen kantu txapelketa batean izena eman, eta bigarren geratu zen. Horri esker,
=== Ez Dok Amairu ===
[[Fitxategi:Ez Dok Amairu.jpg|thumb|
[[Fitxategi:Zazpiribai.jpg|thumb|
1965. urtean sortu zen [[Ez Dok Amairu]] taldearen sortzaileetako bat izan zen. Bertan gauza asko ikasi zituela aitortu izan du. Oso gogoan du izandako lehen bilera, Donostiako Kursaaleko zinema zaharrean egina.
36. lerroa:
Hurrengo hamarkada ere disko bikoitz batekin hasi zuen Lertxundik: Orreagako batailaren inguruko disko epiko eta kontzeptuala da [[Altabizkar/Itzaltzuko Bardoari]] ([[Elkar]], [[1981]]). Hasieran "Euskal epikaren barna" deitzekotan izan zen, diskoan zer dagoen ongi adierazten duen izenburua. Lehenengo diskoan, Orreagako gudaldiari kantatzen dio, baita Matalazen azken hitzak jaso ere. Abesti luzeak eta musika girotzean oinarrituak dira nagusi. Bigarrenean, aniztasun handiagoa dago, baita Lertxundiren kantutegian harrera ezin hobea izan duten bi kanta ere: Etxahun Iruriren bertsoetan oinarritutako "[[Oi Ama Euskal Herri]]" eta "[[Nere herriko neskatxa maite]]".
Lan horren ostean, [[Antonio Breschi]] pianista [[italia]]rrarekin lanean hasi eta, aldi berean, barnerako begirada hasi zen lantzen, gai epiko-historikoak zertxobait alboratuz. Horren ondorioa izan zen ''Gaueko ele ixilen baladak'' (Elkar, 1985),
[[Bretainia]] eta [[Zuberoa]]rekin batera, [[Irlanda]] izan da musikari oriotarrak miretsi duen herria. Hango kultura eta musikari zion mirespenaren ondorioa izan zen Mauleko bidean (Elkar, 1987). [[Turlough Carolan|O'Carolan]] [[XVIII. mendea|XVIII. mendeko]] musikari irlandarrari eskainitako diskoa da, harekin Zuberoan egindako alegiazko topaketaren inguruko lana baita. O'Carolanek sortutako bi kanta sartu zituen diskoan, eta horien artean hari eskainitako abestia. Aipagarria da sintetizadorea ere erabili zuela lan horretan.
42. lerroa:
Hurrengo lanarekin, berriz, hasierako urteetara itzuli zen Lertxundi, herri doinuak nagusi zituen diskoa osatuz: ''Pazko gauerdi ondua'' (Elkar, 1989). Lan horretan ageri dira Lertxundik zuzeneko emanaldietan abesten zituen hainbat abesti, ordu arte sekula grabatu gabekoak. Horien artean [[Mixel Labéguerie|Mixel Labegerieren]] "Primaderako liliak" aipagarriena da.
Disko horrekin etapa bat itxi zuen abeslariak; 70 eta 80ko hamarkadak oso emankorrak izan ziren sorkuntza aldetik eta
=== Aro berria ===
65. lerroa:
== Diskografia ==
# ''Benito Lertxundi'': hainbat diska txiki, [[Cinsa]]k argitaratuak, 1967, 1967, 1968 eta [[Herri Gogoa]]k 1968, 1969, 1970, 1970.
# ''[[Ez dok amairu (diskoa)|Ez dok amairu]]'' (1971, [[Herri Gogoa]]), (2004, [[Elkar]])
# ''[[Oro laño mee batek...]]'' (1974, [[Artezi]])
# ''[[...eta maita herria, üken dezadan plazera|..eta maita herria, üken dezadan plazera]]'' (1975, [[Artezi]])
# ''[[Zuberoa/Askatasunaren semeei]]'' (1977, [[Artezi]])
# ''[[Altabizkar/Itzaltzuko bardoari]]'' (1981, [[Elkar]])
# ''[[Gaueko ele ixilen baladak]]'' (1985, [[Elkar]])
# ''[[Mauleko bidean... izatearen mugagabean]]'' (1987, [[Elkar]])
# ''[[Pazko gaierdi ondua]]'' (1989, [[Elkar]])
# ''[[Hunkidura Kuttunak I]]'' (1993, [[Elkar]])
# ''[[Hunkidura Kuttunak II]]'' (1994, [[Elkar]])
# ''[[Hitaz oroit]]'' (1996, [[Elkar]])
# ''[[Auhen sinfonikoa]]'' (1998, [[Elkar]])
# ''[[Nere ekialdean]]'' (2002, [[Elkar]])
# ''[[40 urtez ikasten egonak]]'' (2005, [[Elkar]])
# ''[[Itsas ulu zolia]]'' (2008, [[Elkar]])
# ''[[Oroimenaren Oraina]]'' (2012, [[Elkar]])
84. lerroa:
== Kolaborazioak ==
* [[Antonio Breschi]] - [[Mezulari]] (1985)
* [[Kepa Junkera]] - Bilbo 00:00h - Loriak Udan (1999)
* [[Alboka (taldea)|Alboka]] - Lau Anaiak - Hariztarren balada (2004)
* ''18/98+... auzolanean'' (2006, [[Gara]])
91. lerroa:
== Omenezko diska ==
* ''Plazer bat izan duk, Benito!'' (2012, [[Elkar]])
== Liburua ==
* ''Zergatik utzi kantatzeari'' (2006, [[La Voz del Folk]])
* ''Benito Lertxundi. Orioko Bardoa'' (2006, [[La Voz del Folk]])
116. lerroa:
{{Argizaiola Saria}}
{{bizialdia|1942ko||Lertxundi, Benito}}
[[Kategoria:Benito Lertxundi| ]]
[[Kategoria:Argizaiola saridunak]]
|