Bederatzi puntuetako zirkunferentzia: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Circulo nueve puntos.svg|400px|
[[Geometria]]n, '''bederatzi puntuetako zirkunferentzia''' [[zirkunferentzia]] bat da, edozein [[hiruki|triangelutarako]] eraiki daitekeena. Bederatzi puntu adierazgarritatik —haietako sei triangelukoak dira— igarotzen delako hartzen du izena. Bederatzi puntuak hauek dira:
* triangeluaren aldeetako [[Erdigune (geometria)|erdiguneak]],
* triangeluaren [[garaiera (geometria)|garaieretako]] oinak, eta
* triangeluaren [[Erpin (geometria)|erpinetatik]] [[ortozentro]]raino doazen zuzenkien erdiguneak.
10. lerroa:
== Historia ==
[[Karl Wilhelm Feuerbach]]-ek —zirkunferentzia hau aurkitzearen ospea berak hartu bazuen ere— ez zuen guztiz aurkitu bederatzi puntuetako zirkunferentzia, sei puntuetako zirkunferentzia baizik (''irudian'', M, N, P, E, G, ''eta'' J ''puntuak''); pixka bat lehenago, [[Charles Brianchon]]-ek eta [[Jean-Victor Poncelet]]-ek enuntziatu zuten, teorema modura, bai eta frogatu ere.
Baina, Feuerbachen ekarpenetik gutxira, [[Olry Terquem]] matematikariak ere frogatu zuen bazela zirkunferentzia hau. Gainera, bera izan zen lehena beste hiru puntu adierazgarriak gehitzen: triangeluaren erpinetatik ortozentroraino (''irudian'', I ''puntua'') doazen zuzenkien erdiguneak (''irudian'', F, H, ''eta'' D ''puntuak''). Hortaz, Terquem izan zen lehena "bederatzi puntuetako zirkunferentzia" izena erabiltzen.
| |||