Santimamiñe: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
Supro23 (eztabaida | ekarpenak)
bandalismoa desegin
1. lerroa:
{{HezkuntzaPrograma|Plastika eta ikus-entzunezkoak}}
la calidad de mia amigo es moy mala y liove cataluña i viva españan
{|align="right"
|
{{Gizateriaren ondare infotaula
| Izena = [[Altamirako leizea eta Espainia iparraldeko paleolitoko labar-artea]]
| Irudi = Santimamiñe.jpg
| Mota = Kulturala
| Irizpideak = i, iii
| ID = 310
| Eskualdea = [[Europa]] / [[Ipar Amerika]]
| Kokapena = {{bandera|Euskal Herria}}<br />{{bandera|Espainia}}
| Koor = {{koord|43|20|48|N|2|38|12|W|region:EH-BI_type:landmark|display=inline}}
| Urtea = 2008
}}
|-
|
{{Kobazulo infotaula
| izena = Santimamiñe
| mapa =
| kokapena = EH
| garaiera =313
| dn=43
| mn=20
| sn=48
| de=2
| me=38
| se=12
| E=W
| udalerria=Kortezubi
| zabalera =
| kodea=EH-BI
| altuera =
| sakonera =
| bisitagarria = ez
| margoak= bai
| aztarnak=bai
| erreferentzia =
| katalogoa =
}}
|}
 
'''Santimamiñe''' [[Kortezubi]]n dagoen [[haitzulo|leizea]] da. Bertan [[Goi Paleolitoa|Goi Paleolito]] garaiko margoak daude, [[Magdaleniar]] aldikoak, orain dela 13.000 urtetakoak. [[Bizkaia|Bizkaiko]] [[Kortezubi]] udalerrian daude kokatuta, [[Basondo]] auzoan, [[Ereñozar]] mendiaren magalean.
 
[[1916]]an J.F. Bengoetxeak aurkitu zituen bertako [[labar artea|labar-pinturak]], eta ondorengo urteetan [[Enrique Eguren]], [[Telesforo Aranzadi]] eta [[Jose Migel Barandiaran|Jose Miguel Barandiaran]] [[Arkeologia|arkeologoek]] haitzuloak ikertu zituzten sakon, [[1918]] eta [[1926]] artean.
 
Hainbat urtez publikoki ikusgai egon ondoren, gaur egun ezin dira osorik bisitatu. Hala ere, [[Bizkaiko Foru Aldundia]]k "Santimamiñe, milaka urteko paisaia" izeneko bisita birtuala antolatu du.
 
[[2008]]an [[UNESCO]]k kobazuloak [[Gizateriaren ondare|Gizateriaren Ondaretzat]] izendatu zituzten, [[Ekain (leizea)|Ekain]] eta [[Altxerri]]rekin batera, [[Altamirako leizea]]ren talde berean sartuz.
 
== Leizea ==
[[Fitxategi:Franco-Cantabrian_region.gif|left|thumb|[[Frantziar-kantabriar eskualdea|Frantziar-kantabriar]] artea ([[magdaleniar|magdaleniar aldikoa]]).]]
[[Fitxategi:Santimamine-Santimamiñe.JPG|right|thumb|275px|Leizeko sarrera.]]
 
Leizeak 365 metroko luzera dauka eta [[estalaktita]] eta [[estalagmita]] ugari, irudi ederrak eskaintzen dituztenak. Sarreratik 60 bat metrotara, ezkerrera, pasabide estua dago, bi aretoetan zabaltzen dena: Bata pinturen aurreko gela da, eta bestea gela nagusia.
 
=== Aurreko aretoa ===
Areto honetan marrazki ugari daude, [[zaldi]]ak eta [[estepako bisonte|bisonteak]] azpimarragarriak izanda, nahikoa hondatuta egon arren.
 
=== Areto nagusia ===
Gela nagusiak karratuaren forma dauka, 4 metro luze, 3 m zabal eta 3.5 m altu izanda, eta kobazulo guztian dagoen marrazki multzorik ikusgarriena du: Sarreraren ondoan bisonte talde bat dago eta horma nagusian 8 bisonte, zaldi bat eta uztai moduko marra bat.
 
== Ikus, gainera ==
* [[Bizkaiko historia]]
* [[Ereñozar]]
* [[San Migel baseliza (Ereñozar)|San Migel baseliza]]: Ereñozar mendiaren gailurrean dagoen [[ermita|baseliza]].
 
== Bibliografia ==
* ''"Exploraciones en la caverna de Santimamiñe (Basondo, Cortezubi) I: Figuras rupestres"''. T. Aranzadi, J.M. Barandiaran eta E. Eguren. Gráficas Grijelmo argitaletxea. [[Bilbo]], [[1925]].
* ''"Exploraciones en la caverna de Santimamiñe (Basondo, Cortezubi) III: Yacimientos azilienses y paleolíticos"''. Aranzadi, Barandiaran, Eguren. [[Bizkaiko Foru Aldundia]]. Bilbo, [[1935]]. *''"El Paleomesolítico del Pirineo Occidental. Monografías Arqueológicas III"''. J.M. Barandiaran. [[Zaragoza]], [[1967]].
* ''"La caverna de Santimamiñe"''. J.M. Apellaniz. Bizkaiko Foru Aldundia. [[1969]].
* ''"Prehistoria Vasca. Euskaldunak 1". J. Altuna. [[Donostia]], [[1979]].
* ''"El arte prehistórico del País Vasco y sus vecinos"''. J.M. Apellaniz. Desclée de Brouver arg. Bilbo, [[1982]].
* ''"Historia General de Euskalerria. Prehistoria: Paleolítico"''. J.M. Barandiaran. [[Auñamendi (argitaletxea)|Auñamendi]]. Donostia, [[1988]].
* ''"Arte paleolítico parietal de Bizkaia. Kobie. Anejo 2"''. X. Gorrotxategi. [[2000]].
 
== Kanpo loturak==
{{commonskat}}
{{Atari|Euskal Wikiatlasa|Euskal Herriko Wikiatlasa}}
* {{eu}} [http://www.puntubi.com/dokumentuak/santimamine.htm Kobazuloei buruzko aipamena on-line]
* {{eu}} [http://www9.euskadi.net/zentroa/santimami/indice_e.htm Santimamiñeko haitzulora bisita birtuala]
 
{{Gizateriaren ondarea Euskal Herrian}}
 
[[Kategoria:Euskal Herriko historiaurreko leizeak]]
[[Kategoria:Urdaibai]]