Austria-Hungariako Inperioa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
SVG (GlobalReplace v0.6.5) |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
55. lerroa:
== Izena ==
Austria-Hungariako Inperioak hartzen zituen lur zabaletan hainbat hizkuntza hitz egiten ziren. Euren herritarrek izen hauek ematen zizkioten inperioari:
* [[Aleman
* [[Bosniera
* [[Errumaniera]]z: Austro-Ungaria
* [[Eslovakiera]]z: Rakúsko-Uhorsko
* [[Esloveniera]]z: Avstro-Ogrska
* [[Hungariera]]z: Osztrák-Magyar Monarchia
* [[Italiera]]z: Austria-Ungheria
67. lerroa:
== Sorrera ==
[[1867]]ko [[Austria-Hungariako Konpromisoa]]rekin batera sortu zen [[Austriar Inperioa]]ren ondoko egitura bikun berria, ordu arteko egitura unitarioaren ordez. Austria garai horretan boterea eta indarra galtzen ari zen: alde batetik, [[Italiar penintsula]]n galerak izan zituen [[Italiako Bigarren Independetzia gerra]]ren ondorioz, [[1859]]an; bestetik, [[Alemaniar Konfederazioa]]n, [[Prusia]] zen indar nagusi berria, [[Austria-Prusia Gerra|Austriar-prusiar
Gainera, [[magyar|hungariarrak]] ez zeuden pozik [[Viena]]tik zetorren boterearekin eta Austriar Inperioaren barruan gero eta herri-nortasun handiagoa nabari ziren. Hungarian [[1848]]-[[1849]]an [[1848ko iraultzak|iraultza liberala]] gertatu zen eta Austriako Inperioa, [[Errusiar Inperioa|Errusiako Inperioaren]] laguntzarekin, hori bukatzen ahalegindu zen. Hala ere, egoera horrek soilik ez zizkion Austriari arazoak sortu.
[[1850eko hamarkada|1850ko hamarkadaren]] bukaera aldera, haatik, iraultza babestu zuten hungariar asko [[Habsburgo]]tarren monarkia onartzeko prest ziren. Euren iritziz, Hungariak independentzia osorako eskubidea bazuen ere, [[1713ko Santzio Pragmatikoa]]ren ondotik, bai Austriak bai Hungariak defentsa eta kanpo aferak bateratuak zituzten.
75. lerroa:
Austriak [[Königgrätz]]en jasandako galeraren ostean, Hungariarekiko harremanak sendotzea garrantzitsua zen, botere handiko estatusa zutela erakusteko. [[Friedrich Ferdinand von Beust]] atzerri ministro berriak gogo handia zuen Hungariarekin negoziazioak amaitu eta sinatzeko. Monarkiaren aldeko indarrak biltze aldera, [[Frantzisko Josef I.a Austriakoa]]k negoziazioak hasi zituen, hungariar nobleziaren laguntza izateko: elite horrek nahi zuen enperadorea [[Hungariako Errege]] izendatzea eta, aldi berean, [[Budapest]]en beste parlamentu bat sortzea, Hungariako lurraldeen barruan erregearen legeak garatu ahal izateko.
[[1867]]tik aurrera, Austria-Hungariako instituzioetako buruaren laburdurak argi utzi zuen ardura berri hori: K. u. k. ("Kaiserlich und königlich", ''inperial eta erreal''). Horrela, armadak ''K.u.k. Armee'' izena zuen eta hiru ministeritzok ere ''K.u.k.'' laburdura erabili zuten:
* Kanpo Harremanetarko eta Etxe Inperialaren Ministro Inperial eta Erreala
112. lerroa:
<div class="floatright" style="font-size:x-small; width:370px; margin-left:1em; margin-top:1.2em; border:thin solid grey; padding:5px;">
{|
| [[Fitxategi:Austria-Hungary map ES.svg|
|-
|
| |||