Arte: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
29. lerroa:
=== Berpizkundea ===
[[Fitxategi:La creación de Adán.JPG|thumb|
Antzeko ikuspegia nagusitu zen [[Pizkundea|Errenazimentuan]] ere. Garai hartako artea bi euskarritan bermatu zen: platoniko-intelektualistan batetik, eta aristoteliko-sentsualistan bestetik. Lehenengoaren arabera, artelanaren esanahia artelanak berak sinbolikoki adierazten duena da, eta bestearen arabera, aldiz, errealitatea esperientziaren bidez ezagutzen du artelanak, errealitatearen imitazioa baita. Azken teoria hori [[Padua]]ko pinturan islatu zen bereziki, eta Platonena [[Quattrocento]]ko Florentziako pinturan.
37. lerroa:
=== XVII eta XVIII. mendeak ===
[[XVII. mendea]]n, artea ideiaren ezagupentzat hartzen duen ikuspegia nagusitu zen, [[Baltasar Graciá]]nek bere lanetan azaldu zuena. [[Emmanuel Tesauro]]ren ikuspegia, metafora oro irudia dela eta, alderantziz, irudia metafora dela esaten zuena ere aintzat hartu zen. Bi teoria horiek eta urte batzuk lehenago [[Peregrini]]k emandako teoriek bazuten zerikusirik, artea ez baitzuten hartzen errealitatearen imitaziotzat, errealitate berritzat baizik. Horixe izan zen literatura eta pintura barrokoaren oinarria.
Klasizismoan ere teoria platonikoaren alderdi hori agertu zen. Bi mugimendu horiek izan ziren arte-gertakarien gertaleku XVIII. mendearen erdialdera arte.
50. lerroa:
[[Fitxategi:AdornoHorkheimerHabermasbyJeremyJShapiro2.png|thumb|260px|[[Theodor Wiesengrund Adorno|Theodor Adorno]] (eskuinean), 1964an.]]
[[XX. mendea]]ren lehen aldian, artea ezagupenerako bidetzat hartu baina ez zuten ezagupen logikoarekin eta intelektualarekin konparatu, aparteko zerbait bezala ulertu zen. Teoria horrek Bergsonen filosofia du oinarri, eta eragin handia izan zuen XX. mendearen lehen erdialdean Frantzian izandako arte- eta literatura-mugimenduan. [[Bigarren Mundu Gerra]] inguruan, [[Sigmund Freud|Freud]] eta [[Carl Gustav Jung|
== Arte-diziplinen sailkapena ==
|