Kortrijkeko gudua: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
7. lerroa:
| lekua = [[Kortrijk]] ([[Flandriako konderria]])
| emaitza = Flandestarren garaipena. 1304 arte autonomia atxiki ahal izan zuten.
| gudulari1 = [[Irudi:Blason_Comte-de-Flandre.svg|18px]] [[Flandriako konderriaKonderria]]
| gudulari2 = [[Irudi:Arms of the Kings of France (France Ancien).svg|24px]] [[Frantziako Erresuma]]
| komandante1 = [[Irudi:Armoiries_Principauté_de_Liège.svg|20px]] Willem van Gulik<br>Pieter de Coninck<br>[[Irudi:Namur Arms.svg|20px]] Joan I.a Namurkoa<br />Jan Borluut<br />Jan van Renesse
16. lerroa:
| galera2 = 1.000 inguru
}}
'''Kortrijkeko gudua'''({{lang-nl|Slag bij Kortrijk}}, {{lang-fr|Bataille de Courtrai}}), '''Urrezko ezproien gudua''' ({{lang-nl|Guldensporenslag}}, {{lang-fr|Bataille des éperons d'or}}) ere deitua, [[1302Frantziako Erresuma|Frantziako]]ko uztailarenarmadaren 11an,eta [[KortrijkFlandriako konderria|Flandriako]] (gaurherri-milizien egunarteko bataila izan zen, [[BelgikaKortrijk]]) herritik hurbil, gertatutakogertatua bataila(gaur izan zen. Bertanegun [[Frantziako ErresumaBelgika]]ko armada eta), [[Flandriako konderria|Flandriako1302]]ko herri-miliziakuztailaren borrokatu ziren11an.<ref name="hero">{{erreferentzia |izena= André LARANÉ:|abizena= [httpLarané |url=https://www.herodote.net/11_juillet_1302-evenement-13020711.php | izenburua=La «bataille des éperons d'or»] Herodote|sartze-data=2014-12-16 |argitaletxea=herodote.net}}</ref>.
 
== Aurrekariak ==
[[XIII. mendea|XIII. mende]]ren amaieran, [[Flandriako konderriaKonderria|Flandriako]] hiriak, hala nola [[Brujas]], [[Gante]], [[Ypres]], [[Lille]] eta [[Douai]], Europako aberatsenetako batzuk ziren. Frantziako koroarenKoroaren basailuak baziren ere, autonomia handia zuten beren aferetarako.<ref name="liebaart">[{{erreferentzia |izena= |abizena= |url=http://www.liebaart.org/oorspr_e.htm | izenburua=De Liebaart: Origin of the Conflict] Liebaart|sartze-data=2014-12-16 |argitaletxea=liebaart.org/}}</ref>. Hirietako patrizio aberatsen eta eskulangileen arteko liskarrak aitzaki hartuta, [[Filipe I.a Nafarroakoa|Filipe IV.a Frantziakoa]] konderria menderatzen saiatu zen. [[1297]]ko urtarrilean Guido van Dampierre, Flandesko kondeak [[Eduardo I.a Ingalaterrakoa]]ren babesa lortu eta Filipe IV.arekin zuen basailutza lotura hautsi zuen. Erantzun gisa, Frantziak Flandria inbaditu zuen<ref name="liebaart"></ref>.
 
Armistizio baten ondoan, [[1300]]ean erori zen Ypres, flandestarren azken gotorlekua, erori zen. Filipe IV.ak Jacques de Châtillon izendatu zuen Flandriako gobernadore. Guido van Dampierre eta haren seme Roberto gatibu eraman zituzten Frantziara.<ref name="liebaart"></ref>. HorrekGertaera horrek hirietako ofiziale elkarteen ezinegona eragin zuen. [[1302]]ko maiatzaren 18an, Brujasko eskulangileak frantziar okupatzaileen aurka matxinatu ziren: etxez etxe, ohatzean zeuden soldaduak hil zituzten. 1.000 hildako baino gehiago izan ziren [[Brujasko matutiak]] deitutako sarraski hartan.<ref>[{{erreferentzia |izena= |abizena= |url=http://www.herodote.net/18_mai_1302-evenement-13020518.php ''| izenburua=Les «Matines de Bruges»''] Herodote|sartze-data=2014-12-16 |argitaletxea=herodote.net}}</ref>.
 
== Indarrak ==
Filipe IV.ak ezin zuen zigorrik gabe utzi Brujasko sarraskia, eta Roberto II.a Artoiskoa buru zuen armada indartsua bidali zuen Filipe IV.ak Brujasko matxinada zapaltzera. 6.500 gizon inguru ziren: 2.500 zaldizko, 1.000 [[balezta]]ri, 1.000 pikari, eta infanteria arineko beste 2.000 oinezko.<ref name="liebaart2">[{{erreferentzia |izena= |abizena= |url=http://www.liebaart.org/voorde_e.htm | izenburua=De Liebaart: Before the battle] Liebaart|sartze-data=2014-12-16 |argitaletxea=liebaart.org}}</ref> Flandestarrak 9.000 inguru ziren, baina ez zuten zalditeriarik. 3.000 Brujaskoak ziren, gehienak eskulangileak, Willem van Gulik buru zutela. Beste 3.000 Brujas inguruko eskualdekoak eta Flandesko itsasaldekoak ziren (Joan I.a Namurkoa buru), 2.500 [[Ekialdeko Flandria|ekialdeko Flandeskoak]] (Jan Borluut buru) eta 500 [[Ypres]]koak.<ref name="liebaart2"></ref>
 
Flandestarrak 9.000 inguru ziren, baina ez zuten zalditeriarik. 3.000 Brujaskoak ziren, gehienak eskulangileak, Willem van Gulik buru zutela. Beste 3.000 Brujas inguruko eskualdekoak eta Flandesko itsasaldekoak ziren (Joan I.a Namurkoa buru), 2.500 [[Ekialdeko Flandria|ekialdeko Flandeskoak]] (Jan Borluut buru) eta 500 [[Ypres]]koak<ref name="liebaart2"></ref>.
 
== Gudua ==
1302ko uztailaren 8an, bi armadek aurrez aurre topo egin zuten topo [[Kortrijk]] hiriaren ondoan. Uztailaren 11n, frantziar baleztariek eraso egin zuten. Ondoren, oinezkoak abiatu ziren flandriarrengana. Roberto II.a Artoiskoak, garaipena hurbil ikusirik, zalditeria abiarazi zuen. Baina eremua ez zen egokia zaldizkoentzat. Asko lokatzetan trabatu edo lur erretenetan erori ziren; beste batzuk, oinezkoekin oztopatu eta jomuga erraza izan ziren flandriarrentzat.<ref name="hero"></ref>.
 
Frantziarren hondamendia erabatekoa izan zen, eta Roberto Artoiskoa bera guduzelaian hil zen. Flandestarrek Groeningheko zelaiko lohian sakabanaturik gelditu ziren frantziar zaldunen edergailuak bildu zituzten. Urrezko [[ezproi]] ospetsuak Kortrijkeko Andre Maria eliza apaintzeko erabili ziren.<ref name="hero"></ref>.
 
== Ondorioak ==
Kortrijkeko garaipenari esker, Flandriak burujabetzari eutsi ahal izan zion. Hala ere, [[1304]]koan Filipe IV.ak errebantxa hartu zuen [[Mons-en-Pévèleko gudua]]n Filipe IV.ak errebantxa hartu zuen. [[1305]]eko ekainaren 25ean sinatu zen Athisko bakeakBakeak oso baldintza gogorrak ezarri zizkien flandriarrei<ref name="hero"></ref>.
 
[[XIX. mendea]]n [[Hendrik Conscience]] idazleak gudua idealizatu zuen ''Leeuw van Vlaanderen'' ([[1838]], «Flandesko lehoia») eleberrian. Guduaren data, uztailaren 11, [[Belgika]]ko flandriar komunitatearen jaieguna da.<ref>[{{erreferentzia |izena= |abizena= |url=http://www.belgium.be/en/about_belgium/country/belgium_in_nutshell/symbols/national_holiday/ | izenburua=National Day and feast days of Communities and Regions] Belgium|sartze-data=2014-12-16 |argitaletxea=belgium.be}}</ref>.
 
== Erreferentziak ==
42 ⟶ 40 lerroa:
 
{{commonskat}}
 
[[Kategoria:1302]]
[[Kategoria:Belgikako historia]]
[[Kategoria:Frantziak parte hartutako guduak]]