Hostoerorkor: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary |
No edit summary |
||
30. lerroa:
Bioma honetako basoetan, landare espezie asko daude, eta hauek, hiru geruza desberdinetan banatzen dira:
Lehenengo geruza, likenek, goroldioek, garoak, basa loreek eta lurrean aurki daitezken beste landare txiki batzuk osatzen dute. Zuhaixkek erdi geruza betetzen dute, eta astigarra, haritza, urkia, magnolia eta pagoa bezalako egur gogorreko zuhaitzek hirugarren geruza. Zuhaitz hostoerorkorrek osatzen dute baso hau. Zuhaitzak neguan hostoak galtzen dituzte eta udan berritzen dira denboraldi epeletan.
Egokitzapenak:▼
Prezipitazio ugarien ondorioz, landareek, lurrak xurgatu ezin duen urari aurre egin behar diote.
44 ⟶ 43 lerroa:
Beste alde batetik, badaude lurrean jaiotzen diren landare batzuk ere (nahiz eta gutxiago izan), eta zuhaitz handiagoen itzalera egokitu direnak: likenak, goroldioak, garoak eta iratzeak.
Basopeko landare askok ere, egokitzapenak dituzte beraien hostoetan argitasun gutxiko mailei aurre egiteko eta lurrazalera iristen diren eguzki izpi mugikorrak aprobetxatzeko. Monotropa uniflora eta Corallorhiza orkideak adibidez parasitismoaz (
Zuhaitzak ere itzalaz kontrolatuak daude. Ernaltzen ari diren zuhaitzen hazi gehienek argiguneak behar dituzte, zuhaitzak erortzean eta birsortzeko lekua uztean sorturikoak. Batzuk argigune handiagoak behar dituzte, haize ekaitzek sortzen dituztenak bezalakoak (zuhaitzak botaz). Lurreko hezetasun gradienteek, lurraren sakontasunak eta goratzeak zuhaitz, zuhaixka eta belar espezie askoren banaketa kontrolatzen du. Batzuk baldintza ezohikoak behar dituzte, mendi-hegal maldatsuak, lur ez emankorrak eta lehorteak, zuhaitz espezie ohikoenen konpetentziatik aldentzeko.
===Fauna===
52 ⟶ 51 lerroa:
Fauna aberatseko bioma da.
Ugaztunen artean tamaina handiko eta ertaineko belarjaleak ditugu; oreinak, suidoak, bobinoak eta ahuntzak. Belarjale txikiak, lurzoruan bizi direnak ([[Karraskari|karraskariak]], [[Lagomorpha|lagomorfoak]]) nahiz zuhaitzetan bizi direnak ([[Urtxintxa|urtxintxak]], [[Arantzurde|arantzurdeak]]) eta baita uretan bizi direnak ([[Kastore|kastoreak]]). Lehen eta bigarren mailako harrapariak (
Egokitzapenak:▼
Landareekin gertatzen den moduan, baso hostoerorkorretan bizi diren animaliak urtaro aldaketei egokitzeko gai izan behar dute. Horregatik bertan bizi diren espezie desberdinek modu desberdinak garatu dituzte, hainbat ugaztunek hibernazioa eta beste hegazti batzuk egiten duten migrazioa adibidez (elikagai gehiagoko lekuetara).
70 ⟶ 68 lerroa:
Gaur egun deforestazioaren ondorioz, basoetako zuhaitz pila bat mozten ditugu gure beharrak asetzeko eta zuhaitzak kontserbatzea arazo bihurtu da gizakiontzat.
Baso horiek planetako leku epeletan kokatzen direnez, gizakiak baso mota horietako zenbait eremu kolonizatu ditu. Hori dela eta, bukatzen ari da: egurra fabrikaziorako, instalazioetan eta eraikuntzetan erabiltzeko, altzariak, papera, ikatza egiteko...
Gaixotasun exotikoak basoko zuhaitzentzat mehatxu handiak dira; gaixotasun horiek espezieei galera handia sortarazten dizkietelako, hala nola, gaztainondoari eta zumarrari. Hainbat animalia Oreinaren antzera, zabaldu eta populazioa handitu da. Hauen gehiegizko larreratuak eta hauen populazioa kontrolatzen duten haragijale handiak gutxitzeak paisaia aldatzea eragin du.
| |||