Bernardo Atxaga: berrikuspenen arteko aldeak

Atxagaren hastapenak haur eta gazte literatura [[Juan Carlos Egillor]] ilustratzailearen eskutik izan ziren. Berak proposatu zion 1980ko hamarkadaren hasieran haurrentzako liburu bat egitea bion artean. Ilustratzaile horrekin hiru lan egin ondoren, jarraitu egin zuen haur literaturaren bidean, haur eta gazteentzat euskarazko liburuak plazaratzeko beharra zegoen garaia profitatuz eta idazle gisa autonomia ekonomikoa bermatzeko. Haur literaturan eginiko lehen bide zati horretan, ''Nikolasaren abenturak eta kalenturak'' (1980), ''Ramontxu detektibea'' (1980) eta ''Chuck Aranberri dentista baten etxean'' (1982) nabarmendu daitezke. Haur eta gazteentzako ondorengo lanetan, irakurlego helduago batentzako lanak plazaratu zituen, helduen literaturako elementuak barneratuz, hala nola ''[[Bi letter jaso nituen oso denbora gutxian]]'' eta ''[[Bi anai]]'' (1985). ''Obabakoak'' (1988) famatuaren ondoren geldiune bat izan zuen idazleak arlo horretan, publiko heldu batentzako lan gisa ere har daitekeen ''[[Behi euskaldun baten memoriak]]'' (1991) lanaren salbuespenarekin. 1995ean ''Holaxe bizi da Xola'' saileko lehengo liburua argitaratu zen, 1997an, [[Euskadi Literatura Sariak|Euskadi Literatura Saria]] irabazi zuen [[Xola eta basurdeak]] liburuarekin. 1998 urtean argitaratzen hasi zen ''[[Bambulo]]'' saila. Azkeneko urteetan ''[[Xola]]'' saileko beste liburu batzuk argitaratu ditu. Haur literatura baino ''beste lanak'' nahiago dituela esan du inoiz idazleak, haur literatura ''literatura'' moduan eta ez haurrentzako produktu moduan landu behar dela ere adierazi badu ere. Literatura arlo horretan maiz erabili dituen baliabideak eta elementuak esajerazioak, hizkera eta esaldi bereziak izan dira, umorez eta askotan animaliak protagonista izanik. ''Maisutasunez eraikitako testuotan, fantasia eta errealitatearen arteko mugak apurtu egiten dira eta literatur tradizio unibertsaletik nahiz euskal tradiziotik edaten duten istorioak aurkezten dizkigu''<ref>{{Cite book|hizkuntza=eu|izenburua=Euskarazko haur eta gazte literatura idazleak = Basque writers for children and young people = Auteurs de littérature en langue basque pour les jeunes = Escritores de literatura infantil y juvenil en euskara|urtea=1989|abizena=Marijose Olaziregi|izena=Xabier Etxaniz|orrialdeak=1-63|orrialdea=23|argitaletxea=Eusko Jaurlaritza = Gobierno Vasco, Kultura Saila|ISBN=}}</ref>.

 

=== Natura eta kultura ===

[[Natura]] eta [[kultura]] kontrajartzea da Atxagak maiz lantzen duen gaietako bat, maiz modu [[tragedia|tragikoan]] ebazten dena. Esaterako, ''[[Bi anai]]'' lanean Daniel mutil atzeratuaren gogo sexual kontrolaezina izango da kultura arauak hautsi, gizartetik baztertu eta azkenean bere anaiarekin batera herritik kanpora ihes egitera bultzatuko duena.

 

=== [[Antiheroi]]a ===

Bere lehenengo idazlanetatik, pertsonaia patetikoak, [[patu]]ak kolpatutakoak, ezarri zituen Atxagak narrazioaren bilbean. Pertsonaia hauek galtzaileak izaten dira eta askotan estigma bat dute, hala nola ''[[Ziutateaz]]'' eleberriko Theo eta Bilintx pertsonaiak edo ''[[Bi anai]]'' eleberriko Daniel. Egoera horren aurrean eta guztiz aurkako duten ingurune batean (''[[Etiopia (liburua)|Etiopia]]'' lanean [[basamortu]] bat eta ''Ziutateaz'' lanean, hiri pairaezin batean), pertsonaiek ezintasunez jokatzen dute gainera. Antiheroiaren presentzia hauek Atxagarekin berarekin identifikatzen dira, euskal literatura konprometitu eta militantearen aurka dagoen olerkari eta idazle madarikatu moduan.<ref>{{fr}} {{Erreferentzia

|izena=Ur

 

=== Euskal Herritik mundura ===

Bereziki Obaba zikloko lanak landa munduan kokatu arren, bukolismotik ihes egiten duen idazlea da, partikularra unibertsalera heltzeko erabiliz. bere hitzetan "mundua leku guztietan dago eta Euskal Herria ia ez da soilik Euskal Herria, munduak Euskal Herria izena hartzen duen tokia baizik".<ref>{{es}} {{Erreferentzia

|izena=Txetxu