Abeltzaintza: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\{\{Vikidia\|.*\}\} +) |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Anbindestall.JPG|thumb|[[Behi]] haztegi bat.]]
16 ⟶ 14 lerroa:
* [[Abeltzaintza nomada]] Etengabe aldatzen da lekuz larreak bilatzeko. Azienda zaintzen duten pertsonak ere aziendarekin batera aldatzen dira lekuz. Azienda urtaroen mende dago; neguan haranetara eta udan mendietara.
[[Fitxategi:Sasiardiak eta artzaia.jpg|thumb|300px|[[Sasi ardi]]ak, [[artzain]] batek zainduta.]]
* [[Abeltzaintza estentsiboa]] [[Ustiategi]] handietan egiten da. Azienda kanpoan ibiltzen da, eta larre naturalen bidez elikatzen da. Inbertsio gutxi behar ditu, baina [[produktibitate]] txikia du. Produktuak herrialde garatuetan saltzeko erabiltzen dira, baita gutxiago garatuta dauden herrialdeen autokontsumorako.
30 ⟶ 28 lerroa:
* [[Ahuntz]]-aziendaz ahuntzainak arduratzen dira.
* [[Ardi]]-azienda edo azienda zuria zaintzen [[artzaintza|artzainak]] aritzen dira.
* [[Txerri]]-azienda edo azienda beltzarekin urdezainak dabiltza.
== Abeltzaintza Iberiar penintsulan ==
Iberiar penintsula ezaugarri fisikoen arabera zenbait gunetan banatzen da. Abeltzaintza oso garrantzitsua da:
* [[Gune ozeanikoa]]: mendian haragitarako abeltzaintza estentsiboan espezializatzen dira, eta inguruneari ondo egokituta egoten da. Hori dela eta, oso garrantzi handia dute tokian tokiko espezie autoktonoek; izan ere, ez dute zainketa berezirik behar eta [[altuerako klima]] baldintza gogorrak ondo jasaten dituzte.
* [[Euskal Herria]]n, behi-azienda da nagusi; baina esnetarako eta haragitarako ardi-azienda ere garrantzitsua da, tradiziotik datorrelako eta produktuetako batzuek jatorrizko izena dutelako, hala nola Idiazabal gazta.[[Euskal Herria]]n duela hainbat milurteko errotutako bizibidea da, XV. mendeaz geroztik Euskal Herriko Atlantikoko isurialdean gehienbat [[baserri]]ari lotua. Abeltzaintzak XX. mendean beherakada handia izan zuen, industria eta [[Zerbitzu (ekonomia)|zerbitzuetako]] lana erosoagoa eta hobeto ordaindua baitzen.
* [[Kostalde]]an estabulazio azienda izaten da nagusi. Haragia eta esnea ustiatzen dituzte, eta espezieek ez dute bertakoak izan behar. Penintsulan nekazaritza estentsiboa da nagusi; haragia ekoizten da eta behi, ardi eta txerri-azienda hazten da.
* [[Extremadura]]ko, [[Salamanca]]ko eta [[Zamora]]ko larreetan behi-azienda nagusitzen da. Azken urteetan behi eta ardi-abeltzaintza intentsiboa handituz doa landa-gunetan, hiri-gunetan eskaera handia delako.
* [[Mediterraneoa|Mediterraneo]] aldean abeltzaintza ez da garrantzitsua [[ekonomia]]rako. Nekazaritzarako oso baldintza onak daude eta horrek aberasten du gunea. Estentsiboa izaten da [[Katalunia]]n izan ezik, han intentsiboa da eta haragia eta esnea ekoizten dituzte. [[Kanariak|Kanarietan]] larrerako gune asko ez dagoenez, urria da. Ardi eta ahuntz-azienda estentsiboak, eta txerri eta hegazti-azienda intentsiboak dira.
| |||