Gizaki: berrikuspenen arteko aldeak

Gizakiak espezie [[eukarioto|eukariota]] bat dira. [[Zelula]] [[diploide]] bakoitzak 23 [[kromosoma]] pare ditu, horietako bakoitza gurasoen batetik jasota. 22 pare [[autosoma]]k dira eta beste pare bat [[sexu ugalketa|sexuaren]] determinaziorako. Uste da 20.000 eta 25.000 gene artean dituela. Beste ugaztun batzuetan gertatzen den bezala gizakiek [[XY sexu-determinazio sistema]] dute, non [[emakume]]ek XX kromosoma parea duten eta [[gizon]]ek XY. X kromosoma handiagoa da eta informazio gehiago du Yk baino. Honegatik X kromosoman agertzen diren gaixotasun genetiko batzuek eragin handiagoa dute gizonengan emakumeengan baino, [[hemofilia]] kasu.

 

Gizakiek 2 [[ebakortz]], [[letagin]] 1, 2 [[aurreko hagin]] eta 2 [[hagin (argipena)|hagin]] dituzte barail-erdi bakoitzean. Bere formula, beraz honakoa da:

{{hortzeri formula|2.1.2.3|2.1.2.3}}

 

Azkeneko 10.000 urtetan [[nekazaritza]]ren sorrera eta garapena eman da.<ref>[http://www.archaeology.org/9707/newsbriefs/squash.html Earliest agriculture in the Americas]</ref><ref>[http://sciencenow.sciencemag.org/cgi/content/full/2007/213/2 Earliest cultivation of barley]</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/5038116.stm Earliest cultivation of figs]</ref> Gertakarik honek asko aldatu du gizakiek jaten dituzten elikagaiak. Hiriak eta populazioaren gehikuntza ekarri du, dentsitatea igotzea eta gaixotasunen garapena eta kutsadura azkarragoa izatea. Denbora eta munduko gune bakoitzean jaten diren eta elikagaiak eta hauek prestatzen erak asko aldatu eta aldatzen dira.

 

== Psikologia ==