Wikipedia

Errekuntza: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-{{HezkuntzaPrograma}} +{{HezkuntzaPrograma|Fisika eta Kimika}})
No edit summary
2. lerroa:
[[Fitxategi:15. Ослободување на големо количество енергија при согоровуање етанол.webm|thumb|[[Etanol]]aren errekuntzak sortutako erreakzioa]]
[[Fitxategi:Et baal.jpg|thumb|150px|Erregai baten errekuntzak sortutako garrak.]]
'''Errekuntza''' (latinetik[[latin]]<nowiki/>etik eratorria ''combustio'', ''-onis'')<ref>{{Erreferentzia|izena=Ana|abizena=Baldoceda Espinoza|izenburua=Observaciones de palabras aimaras, quechuas y puquinas en el Diccionario a de la lengua española de la Real Academia Española de la 23. edición, 2014|orrialdeak=104|data=2017-01-05|url=http://dx.doi.org/10.30920/letras.87.126.6|aldizkaria=Letras (Lima)|alea=126|zenbakia=87|issn=2071-5072|doi=10.30920/letras.87.126.6|sartze-data=2018-11-27}}</ref>, zentzu zabalean, azkar samarra den eta izaera [[Exotermiko|exotermikoa]] duen [[erreakzio kimiko]] oro dela uler daiteke. Erreakzio hau fase gaseosoan zein heterogeneoan (likido-gas, solido-gas) gerta daiteke eta ez du derrigorrez [[Oxigeno|oxigenoaren]] presentzia zein sugarren agerpena inplikatzen.
 
Teoria klasikoaren ikuspegitik, errekuntza [[Erredox erreakzio|oxidazio]] erreakzioekin lotuta dago, zeintzuk era arin batean gertatzen diren. Errekuntza batean agertzen diren erreaktiboei [[erregai]] deritze, eta batik bat, karbonoz (C) eta hidrogenoz (H) osatuak daude; eta kasu partikular batzuetan sufrez (S) ere bai. Horrez gain, erreaktiboek [[Oxigeno|oxigenoaren]] ([[Oxidatzaile|erregarria]]) presentzian erreakzionatu egiten dute eta [[Bero|beroa]] askatzen da.
 
Bestalde, ikuspegi funtzional baten arabera, errekuntza erreakzio fisiko-kimikoen ondorioz askatzen den erregaiaren [[barne energia]] ( kanpoaldean bero gisa ematen dena) sortzen duten prozesu multzoa da. Erreakzioen ondorioz askatutako bero hori; geroago, [[labe]] edo [[galdara]]<ref>{{Erreferentzia|abizena=CAMPSA.|izenburua=Manual técnico sobre la utilización de combustibles líquidos en la industria|argitaletxea=Campsa|data=1988|url=http://worldcat.org/oclc/802783216|pmc=802783216|sartze-data=2018-11-27}}</ref> batean aprobetxatuko da.
 
Errealitatean, oxigeno purua beharrean, airea izaten da erregaiarekin erreakzionatzen duen beste erreaktiboa. Kalkuluak sinplifikatzekotan, airearen konposizioa ondorengoa dela esaten da: % 21 oxigeno eta % 79 nitrogeno.
27. lerroa:
Adierazitako hiru osagaiak ez dira osagai puru bezala aurkitzen, baizik eta, [[hidrokarburo|''hidrokarburo'']] gisa ezagutzen dugun konposatuaren parte dira. Errekuntza prozesua hiru fasetan gauzatzen da:
 
#Lehenengolehenengo fasean, aurre-erreakzio bat gertatzen da, non hidrokarburo guztiak deskonposatu egiten diren oxigenoarekin batera nahastuz, ''erradikal'' izenez ezagunak diren konposatu ezegonkor batzuk sorraraziz.;
#Bigarrenbigarren fasea oxidazio fasea da. Bertan askatuko da bero gehiena.;
#Hirugarreneanhirugarrenean, oxidazioa erabat burutzen da eta produktu egonkorrak sortzen dira, zeinak errekuntza gasen osagaiak izango diren.
 
Lehenengo fasean sortutako erreaktiboak oso aktiboak dira eta izugarri ezegonkorrak. Beraz, kate erreakzioak gertatzen dira erreaktibo hauen eraldaketa eta ondorengoko desagerpena dakartzatenak. Erreaktiboen formazio abiadura erreakzio abiadura baino handiagoa denean, metaketa gertatuko da eta erreakzio masibo eta bortiz baten erantzule izan daiteke; [[leherketa]] batena, alegia. Leherketak sortutako uhin hedakorra 2500 m/s-ko abiaduran desplazatu daiteke eta eztanda batekin batera gertatu ohi da. Propagazio-abiadura soinuarena baino txikiagoa denean, ez da leherketarik gertatuko eta bat-bateko erreakzio horri [[deflagazio|''deflagazio'']] deritzo.
36. lerroa:
Hiru errekuntza mota nagusi bereiz daitzeke:
 
#'''Errekuntza betea''' edo '''perfektua:''': Adierazitakoadierazitako erreakzioak eskuinera guztiz desplazatuak daudenean gertatzen da. Honela, osagaiak guztiz oxidatzen dira, [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]] (CO<sub>2</sub>) , [[Ur|ur likidoa]] (H<sub>2</sub>O) eta, kasuren batean, [[Sufre dioxido|sufre dioxidoa]] (SO<sub>2</sub>) sortuz. Gertakari hau erreakzioan erabilitako aire kantitatearekiko independentea da. Horrela izanik, aireko oxigenoa konposatuak guztiz oxidatzeko nahikoa izan delako ondorioa da.
#'''Errekuntza estekiometrikoa''' edo neutroa: errekuntza oso bat izango da, non aire kantitate zehatza erabili den, erreakzio bakoitzean parte hartzen duten molekulen erlazio kuantitatiboetatik abiatuz. Egia esan, errekuntza ideal bat da eta laborategi batean soilik eraman daiteke aurrera.
#'''Errekuntza Osagabea:''': errekuntza gasak partzialki oxidaturiko konposatuz osatuak egongo dira. Konposatu hauek ''erregabe'' izenez ezagutzen dira; hala nola: [[Karbono monoxido|karbono monoxidoa]] (CO), [[Karbono]] partikulak, [[Hidrogeno|hidrogenoa]], etab.
 
==Errekuntza produktuak==
47. lerroa:
CO<sub>2</sub> -aren bolumenaren eta gas lehorren bolumen<ref>{{Erreferentzia|izena=Rosalía|abizena=Martínez|izenburua=La tierra andaluza: Ethos y relación con el concepto de poder|orrialdeak=11–32|data=1995|url=http://dx.doi.org/10.12795/rea.1995.i21.01|aldizkaria=Revista de Estudios Andaluces|alea=21|issn=0212-8594|doi=10.12795/rea.1995.i21.01|sartze-data=2018-11-27}}</ref> totalaren arteko erlazioa, konposatu honen kontzentrazio maximoa izango da oinarri lehorrean, errekuntza gasen analisi normaletan neur daitekeen maximoa, alegia. Analisi batean balio txikiago bat lortuz gero, honako hau adieraz dezake:
 
*Beharrezkoa dena baino aire kantitate handiagoa erabili dela, nahiz eta CO<sub>2</sub> kantitatea aurreikusitakoa izan, kontzentrazioa murriztu egingo da, disolbatzen den gasen bolumena handitu egiten baita. Honela izanda, analisian O<sub>2</sub> ere agertuko da; zenbat eta aire gehiago, orduan eta oxigeno gehiago.
*Bestalde, karbonoaren zati bat ez da oxidatu, normalean aire gabezia dela eta. Ondorioz, analisian karbono monoxidoa (CO) eta hidrogenoa (H<sub>2</sub> ) ager daitezke. Are gehiago, aire gabezia handia denean, erre gabeko karbono partikulak ere egon daitezke ([[kedar]]).
 
Airea soberan elikatuz gero, karbono monoxidoa ere ager daiteke. Hau, gehienbat, erregai likidoekin gertatzen da, erregaiaren atomizazio kaxkar baten edota erregai-erregarri nahaste akats baten ondorioa izanik.
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Errekuntza"(e)tik eskuratuta