Neptuno: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xabi22 (eztabaida | ekarpenak)
Xabi22 (eztabaida | ekarpenak)
→‎Klima: +sarrera
136. lerroa:
 
== Klima ==
Neptunoren [[klima]] bi ezaugarri aipagarrietan banatu dezakegu; ekaitzetan eta barne-beroan. [[Ekaitz]] bortitzak edukitzeagatik da ezaguna zortzigarren planeta eta ulergarria da, izan ere, planeta honetako ekaitzek duten abiadura jakiteko modukoa da, jarraian dagoen atalean ikusten den bezala. Barne-bero bereziak ere badu zeresanik, bigarren azpiatalean frogatu daitekeen bezala.
 
=== Ekaitzak ===
Neptuno [[Ekaitz|ekaitz-sistema]] dinamikoak edukitzeak egiten du berezi, hauek, ia 600 m/s-ko (2200 km/h) abiadura lor dezakete. Hau da, ia [[soinuaren abiadura]] gainditzeko ahalmena dute.<ref>{{Erreferentzia|izena=V. E.|abizena=SUOMI|izenburua=High Winds of Neptune: A Possible Mechanism|orrialdeak=929–932|abizena2=LIMAYE|abizena3=JOHNSON|izena2=S. S.|izena3=D. R.|data=1991-02-22|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.251.4996.929|aldizkaria=Science|alea=4996|zenbakia=251|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.251.4996.929|sartze-data=2019-01-11}}</ref> Planeta honetan egon ohi diren ekaitzak baina, txikiagoak eta ahulagoak izaten dira, laino iraunkorren mugimendua aztertuz eta jarraituz, [[Ekuatore|ekuatorean]] dauden ekaitz arruntek ekialderanzko norabidean 20 m/s abiadura dutela eta mendebalderanzko norabidean 325 m/s abiadura dutela frogatu da.<ref>{{Erreferentzia|izena=H. B.|abizena=Hammel|izenburua=Neptune's Wind Speeds Obtained by Tracking Clouds in Voyager Images|orrialdeak=1367–1369|abizena2=Beebe|abizena3=De Jong|abizena4=Hansen|abizena5=Howell|abizena6=Ingersoll|abizena7=Johnson|abizena8=Limaye|abizena9=Magalhaes|izena2=R. F.|izena3=E. M.|izena4=C. J.|izena5=C. D.|izena6=A. P.|izena7=T. V.|izena8=S. S.|izena9=J. A.|data=1989-09-22|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.245.4924.1367|aldizkaria=Science|alea=4924|zenbakia=245|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.245.4924.1367|sartze-data=2019-01-11}}</ref> Bestalde, laino hauen gainaldean, haizeteen abiadura 400 m/s ingurukoa izaten da ekuatorean zehar eta poloetan, 250 m/s-a.<ref>{{Erreferentzia|izena=Elkins-Tanton, Linda|abizena=T.|izenburua=Uranus, Neptune, Pluto, and the outer solar system|argitaletxea=Facts on File|data=2006|url=https://www.worldcat.org/oclc/60454394|isbn=0816051976|pmc=60454394|sartze-data=2019-01-11}}</ref> Neptunon sortzen diren haizete gehienak planetaren [[Errotazio|errotazio mugimenduaren]] aurka mugitzen dira.<ref>{{Erreferentzia|izena=Burgess, Eric,|abizena=1920-2005.|izenburua=Far encounter : the Neptune system|argitaletxea=Columbia University Press|data=1991|url=https://www.worldcat.org/oclc/23767264|isbn=0231074123|pmc=23767264|sartze-data=2019-01-11}}</ref> Honen inguruan hainbat teoria sortu diren arren, gaur egun pentsatzen da "pelikula-efektu" baten ondorioz mugitzen direla planetaren errotazio-mugimenduaren aurka eta ez beste arrazoi atmosferiko konplexuago batengatik.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=J. I|abizena=Lunine|izenburua=The Atmospheres of Uranus and Neptune|orrialdeak=217–263|data=1993-01-01|url=http://dx.doi.org/10.1146/annurev.astro.31.1.217|aldizkaria=Annual Review of Astronomy and Astrophysics|alea=1|zenbakia=31|issn=0066-4146|doi=10.1146/annurev.astro.31.1.217|sartze-data=2019-01-11}}</ref> [[Latitude|Latitudeari]] dagokionean, 70º Hegoan, haize-zurrusta bat abiadura handiz mugitzen da, zehazki, 300 m/s-tan.<ref name=":1" />