Arkitektura gotikoa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t 85.86.109.223 wikilariaren aldaketak ezabatuz, TheklanBot wikilariaren azken bertsiora itzularazi da. Etiketa: lehengoratzea |
tNo edit summary |
||
10. lerroa:
== Jatorria ==
Arkitektura gotikoa, XII. mendeko [[arkitektura erromaniko]]aren ondoren sortzen den arren, printzipio kontrajarriak dituzte. Europako arkitekturak izan duen haustura estilistiko nabarienetakoa da hau. Iraultza honen gakoen artean, [[Agustin Hiponakoa|San Agustinek]] babesten zuen "[[Platon]]en idealismoak" duen atzerakada dago, eta San [[Tomas Akinokoa
Neurria eta argiaren azterketa funtsezkoa dugu. ''Ecclesia'' gotikoek, guztiz harmoniatsu, orekatu eta neurridunak izan behar zuten, lehen aipatutako egia unibertsala edo errealitate metafisikoa kontenplatu ahal izateko. Neurriaren kontzeptu horretan, [[Agustin Hiponakoa|San Agustinen]] filosofia ezinbestekoa izan zen. [[Agustin
* Lehenengo mugimenduak sekulako garrantzia eman zion [[geometria]]ri. Korronte honen pentsalariak [[mundu]]a printzipio geometrikoen bidez azaltzen saiatu ziren. Honekin batera, ''kosmos''aren sorrera musikari egotzi zioten (''kosmos''a, obra sinfoniko bat bezala sortu izan zen). Honek garaiko arkitekturan sekulako eragina izan zuen. Eraikuntzetan proportzio geometriko perfektuak gauzatzen saiatu ziren. Erdi Aroko arkitektoa geometra bat zen; [[Jainko]]a munduaren maisu edo arkitektoa izan zen bezala, horrela ikusten zuen bere burua arkitekto gotiko batek katedral bat egiterakoan (neurri jainkotiarrak hartzen zituen eredutzat: [[Noeren Kutxa]], [[Moisesen Tabernakulua]], [[Jerusalemgo tenplua|Salomonen Tenplua]] eta abar).
* Bigarren mugimendu [[zistertar]]ra, mugimendu espirituala izan zen. [[Bernardo
[[V. mendea|V. mendeko]] Pseudo-Aeropagita izeneko teologo siriarraren pentsamendua ezinbestekoa izan zen [[argi]]aren kontzeptu gotikorako. Erdi Aroan, edertasuna, proportzioa eta argiaren bidez ulertu zuten. Argiaren estetikak (fenomeno naturalen artean, nobleena) eta argiaren metafisikak (Jainkoaren manifestazioa zen argia), bat egin zuten [[XII. mendea|XII]]. eta [[XIII. mendea|XIII. mendetan]]. Argiak, metafisika eta teologiaren ateak ireki ahal zituen.
24. lerroa:
Gotikoa eraikitzeko tekniken bilakaeraren, eta hiriko kultura baten garapenaren emaitza izan zen. Garai haietan (XII.-XIII. mendeak), [[Europa]] osoan izandako loraldi ekonomiko eta sozialaren ondorioz, hiri berriak sortzeari ekin zitzaion (Euskal Herrian [[Gasteiz]], [[Donostia]] eta abar). Hiriko kultura horren irudikapen nagusia [[katedral gotiko|katedrala]] zen, aldi berean izaera erlijiosoko eraikina eta hiriaren oparotasunaren ikurra zena.
Estilo hau [[Saint-Denisko basilika]]n sortu zen, [[Paris]]tik gertu. Bertako abadea Saint-Denisko [[Suger]] zen garai haietan. Bertako elizak duen [[fatxada]] berak diseinatu zuen jaiotzen ari zen gotikoaren arauen arabera. Baina guztiz gotikoa izan zen lehen
== Arkitekturaren ezaugarriak ==
[[Fitxategi:Deba elizako portalea.JPG|thumb|left|250px|Santa Maria Erregerena elizako atari gotiko polikromatua, [[Deba]]]]
Arkitektura gotikoaren ezaugarri nagusien artean bertikaltasuna eta hormaren desmaterializazioaren ideia nabarmentzen dira, eraikuntzaren ia barrualde osoan argia sartzea ahalbidetzen zuena. Horretarako [[Arku (arkitektura)#Bi zentrotako arkuak|arku zorrotzaren]] asmakizuna funtsezko baliabidea izan zen. Bultzadak [[Arku (arkitektura)|arku]] eta [[nerbio-sistema|nerbioen]] bidez banatu eta horiek eraikuntzaren kanpoko [[hormabular]]rera [[ostiko-arku]]en bidez transmititzen zirenez, ez zen beharrezkoa horma lodiak eraikitzea.
42. lerroa:
[[Kategoria:Arkitektura gotikoa]]
|