Euskaltzaleak: berrikuspenen arteko aldeak

[[Fitxategi:Gregorio Mujika.png|thumb|300px|alt=Gregorio Mujika, ''Pernando Amezketarra'' lanari esker Hegoaldeko kontagintzan nabarmendu zen idazleetako bat.|[[Gregorio Muxika|Gregorio Mujika]], ''Pernando Amezketarra'' lanari esker Hegoaldeko ipuingintzan nabarmendu zen idazleetako bat.]]

'''Euskaltzaleak''' [[euskara]] eta euskal kultura folklore hutsetik atera eta lantzeko eta aberasteko helburuz sortu zen elkarte bat izan zen.<ref>[http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/accion-popular-vasca-euskaltzaleak/ar-6241/Auñamendi Eusko Entziklopedia]</ref>. [[Zumaia|Zumaian]] 1930eko martxoaren 9an egindako batzar batean eratu zen, baina lehenagotik hasia zen euskal jaiak antolatzen; lehena, 1926ko urriaren 17an, [[Elgoibar|Elgoibarko]] San Lorentzo auzoan, herriko biztanle batzuen bultzadarekin, Ángel de Osoro izanik antolaketaren arduraduna; egitaraua nahiko apala izan zuen lehen euskal jai hark: baselizan meza, umeekin egindako irakurketa eta idazketa ariketa batzuk, [[Ezpatadantza|ezpatadantza]], eta bertsolari-saio bat izan ziren jai hartako ekitaldiak. Ondoko urtean, Osorok berak beste jai bat antolatu zuen [[Mutriku|Mutrikun]]. Bi jai haiekin, nolabaiteko mugimendu euskaltzale bat sortu zen, nahiko ahula artean ere.