Neon: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xabi22 (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
Xabi22 (eztabaida | ekarpenak)
+atala
80. lerroa:
* Neon likidoa hozgarri [[Kriogenia|kriogeniko]] gisa saltzen da.
* Hozte-sistemen munduan, neon likidoa [[Nitrogeno|nitrogeno likidoaren]] ordezko aparta izan daiteke.
[[Fitxategi:HeNe-Laser.JPG|thumb|Irudi honetan neonezko [[laser]] bat ikusi daiteke.|253.991x253.991px]]
== Neona biosferan ==
Neonak, beste elementu guztiek bezala, eragina du biosferan eta hau osatzen duten izaki bizidun zein ingurune guztietan.
96. lerroa:
 
Gaur egun jakina da neona [[Izarren sailkapena|izar masiboetan]] sintetizatzen dela, hauek beraien bizitzaren azkenetako faseetan daudenean, hau da, [[Izar erraldoi|erraldoi]] edo [[Supererraldoi gorri|supererraldoi gorriak]] direnean. Bizitzaren aldi horretan, karbonoa eta oxigenoa fusionatzen dituzte, hala, [[Magnesio|magnesioa]] eta neona eskuratzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Formación de elementos en los interiores estelares|url=http://astronomia.net/cosmologia/stellar_a.htm|aldizkaria=astronomia.net|sartze-data=2018-12-31}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Estrellas Masivas|url=http://www.astroscu.unam.mx/~wlee/OC/SSAAE/AAE/Supernovas/Estrellas%20masivas.html|aldizkaria=www.astroscu.unam.mx|sartze-data=2018-12-31}}</ref> Bestalde, [[Wolf-Rayet izarrak|Wolf-Rayet]] motako izarrek eta [[Izar|izar urdin]] distiratsuek ere ekoizten dute.
 
== Isotopoak ==
[[Fitxategi:Neon chart.png|thumb|Neonaren isotopo bakoitzak naturan duen ugaritasuna adierazten du grafiko honek. ]]
Goiko taulan ikusten den bezala, neonak hiru [[isotopo]] egonkor ditu: <sup>20</sup>Ne, el <sup>21</sup>Ne eta <sup>22</sup>Ne. Hala ere, baditu beste hamasei [[Isotopo erradioaktibo|erradioisotopo]], denak ere <sup>16</sup>Ne-tik <sup>34</sup>Ne-ra bitartean daudenak. Isotopo ezegonkor hauetatik gehien irauten duena <sup>24</sup>Ne-a da, 3,38 [[minutu]] irauten baititu. Gainerakoek minutu batetik beherako desintegrazio periodoak dituzte eta hauetatik askok, [[segundo]] batetik beherakoak. Denetan ezegonkorrena <sup>16</sup>Ne-a da, bere desintegrazio periodoa 9x10<sup>-12</sup> segundokoa baita, hau da, segundo bat bederatzi bilioi zatitan banatuko bagenu, horietako batek ordezkatuko lukeen denbora baino ez litzake egongo.
 
Isotopo egonkorrei dagokienean, ugariena <sup>20</sup>Ne-a da, naturan dagoen neonaren %90etik gora ordezkatzen baitu. Bigarren postuan jarriko genuke <sup>22</sup>Ne-a, %9-tik gorako ugaritasunarekin eta azkenik, <sup>21</sup>Ne-a %0,27ko ugaritasunarekin.
 
== Erreferentziak ==