Iberiar Penintsulako Gerra Euskal Herrian: berrikuspenen arteko aldeak

== Gerra Ipar Euskal Herrian ==

[[Fitxategi:Bataille de la Nivelle.jpg|thumb|left|[[Ugaranako gudua]]]]

Baina gerra ez zen bertan bera gelditu, anglo-portugaldar armadak ez zuelako bakea sinatu, Espainiako erregeak baizik. [[Louis Gabriel Suchet|Suchetek]], orduan, [[Ipar Euskal Herria|Ipar Euskal Herrira]] eraman zuen gudu zelaia. [[Irail]]ean eta [[urri]]an lehenengo borrokak [[Ekialdeko Pirinioak|Ekialdeko Pirinioetan]] izan zirenez arren, [[azaro]]an mendebaldera jo zuten. [[Azaroaren 10|Hilaren 10ean]], hain zuzen ere, [[Ugaranako gudua]] izan zen. Hilabete bat beranduago [[Basusarriko gudua|Basusarrin]] borrokak izan ondoren, [[abenduaren 9]] eta [[abenduaren 13|13]] artean [[Errobiko gudua]] egin zuten [[Baiona]] inguruan<ref name = "Longford"/>.

 

Wellingtonek [[Ipar Euskal Herria]]n, [[Hego Euskal Herria]]n frantziarrek jasan zuten moduan, gerrilla-gudua jasango zutenaren beldur zioen. Hori zela eta, [[Ugaranako gudua]] eta gero, espainiar gudarosteek bertako [[euskaldun]]ak arpilatzeari ekin ziotenean etxera bidali zituen espainiarrak. [[Pablo Morillo]]ren dibisioa baino ez zuen mantendu, [[Erresuma Batua|Erresuma Batuko]] gobernuak ordaindua zelako. Era berean, beste herrialdeetako soldaduak zigortu zituen arpilatzen harrapatzen bazituzten.

Hala ere, [[Espainia]]n egin zuten moduan, frantziar armadak bere nazionalitatekideak arpilatzeari ekin zion, [[Ipar Euskal Herria|Ipar Euskal Herriko]] [[euskaldun]]ak, [[Frantziako Iraultza]]ren garaian jo ta su ibili arren, gutxi frantsestuta zeuden. Soultek horrelako jarrerak geldiaraztea saiatu bazuen ere, baita kapitain bat exekutatuz ere, ezin eta historialari batek esan zuen moduan "bertokoek laster konturatu ziren bere nazioa salbatzeko bide bakarra aliatuen garaipena lortzea zela"<ref>{{Erreferentzia| abizena1 = Glover| izena1 =Michael| izenburua = The Peninsular War 1807-1814| non= [[Londres]]| argitaletxea = Penguin| urtea = [[2001]]| isbn = 0-141-39041-7| orrialdea = 309}}</ref>.