Bidaldi liburu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:BNF_Fr2810_f1r_Frontispice_Livre_des_merveilles.jpeg|300px|right|thumb|Marco Poloren bidai liburuaren frontispizioa.]]<br />[[Fitxategi:Mungo Park cover1859.jpg|thumb|300px|''Reisen in Central-Afrika'' liburuaren azala.]]
'''BidaiBidaldi liburua''', genero literario bezala ulertuta, bidaiari batek bere esperientzien narrazioa egiten duenean da. Sarritan ere, egileak edo bidaiaren kideek egindako mapak, marrazkiak, grabatuak, argazkiak biltzen ditu liburuak. Genero hau aspalditik ezagutzen da baina XIX. mendetik garapen handia ezagutu du.
[[Fitxategi:Mungo Park cover1859.jpg|thumb|300px|''Reisen in Central-Afrika'' liburuaren azala.]]
'''Bidai liburua''', genero literario bezala ulertuta, bidaiari batek bere esperientzien narrazioa da. Sarritan ere egileak edo bidaiaren kideek egindako mapak, marrazkiak, grabatuak, argazkiak biltzen ditu. Genero hau aspalditik ezagutzen da baina XIX. mendetik garapen handia ezagutu du.
 
== Oinarriak ==
Bidaia narratzaileak, normalean, helburu didaktiko bat du. Oro har, egile gisa duen kultura bereko ikusleei zuzenduta dago, eta honek irakurleak eta bere arteko lotura sendoa sortzen laguntzen du. Generoaren egia eta erabilgarritasunaren printzipioa betetzeko, hainbat metodo erabil daitezke:
*Deskribapena: Prozesu eraginkorrena eta arrunta. Deskribapena funtsezkoa da, irakurlearentzatirakurleari eskuratutako ezagutza transmititzeko.
*Konparazioa: deskribatzen den errealitatea berria denez, egileak askotan desberdintasuna frogatzen duen zerbaitekin konparatzen du, estrainioaelementu estrainioak azaltzeko. Prozesu honek subjektibotasunaren bidaiarengainean narratzaileaeraikitzen beti hartzen du, egileak berakda. duenarekinLiteratura alderatuzmota gero,hau ezin duda erabat objektiboa izan.
 
Irakurleak idatzitakoairakurritakoa automatikoki zalantzan jartzen du. Horregatik, bidaiabidaldi istorioak errealitatera hurbiltzea eta ahalik eta objektibotasunena izaten saiatzen dira.<ref>{{Cite web|url=http://www.cafe.umontreal.ca/genres/n-voyage.html|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
 
== Historia ==
Bidaia berez literaturarekin oso lotuta dagoen aktibitatea izan da betidanik. Antzinaroan [[epopeia]]rekin lotzen zen eta hor dugu, esaterako [[Homero]]ren ''[[Odisea]]'' edo [[Virgilio]]ren ''[[Eneida]]''. Greziarren artean [[periegesis]] bezala ezagutzen ziren bidaibidaldi liburuak eta genero horretan [[Pausanias (geografoa)|Pausanias]] geografoa aipatu behar dugu gailurra bezala.
 
Erdi Aroan ere baditugu bidaldi liburu desberdinak, esaterako ''[[Codex Calistinum]]'', [[Donejakue bidea]]ren informazioak ematen dituena, edo Marko Poloaren bidaiak jasotzen dituen liburua.
 
XIX. mendean bidaibidaldi liburuak [[kostunbrismo]]arekin eta [[antropologia]]rekin lotzen dadira. Idazleek leku exotikoetara joaten ziren, irakurleei hango bizimodua eta ohiturak azaltzeko. Literatura mota honek arrakasta handia lortu zuen. XX. mendean, bestetik, generoak arrakasta handiaberria ezagutu zuen, oso ikuspuntu eta egitura desberdinetatik, ez bakarrik leku exotikoak ezagutzeko, baita ere esperientziak, bidaia gidak bezala, bidaia iniziatikoak, e.a. ezagutzeko.
 
== BidaiBidaldi liburu ezagun batzuk ==
*[[Ibn Shahriyar]], ''[[Kitab Ajaib al Hind]] (Indiako Gauza Zoragarrien Liburua)'' (900-953)
*''[[Codex Calistinum]]'' edo ''Liber Sancti Iacobi'', XII. mendeko liburua.