Makroekonomia: berrikuspenen arteko aldeak

Makroekonomia modernoa 1936. urtean hasi zela esan genezake, urte horretan [[John Maynard Keynes]] ekonomistak bere lana [[The General Theory Of Employement, Interest and Money|"''The General Theory of Employment, Interest and Money"'']] argitaratu baitzuen, liburu horretan [[Depresio Handia|Depresio Handiaren]] teoria bat azaltzen zuen. Haren aitzindariek uste izan zuten [[Ziklo ekonomiko|ziklo ekonomikoak]] ezin zirela saihestu, baina Keynes-ek langabezia-tasa handiak dituzten momentuei zelan aurre egin proposatu zuen, berak aurreikusi baitzuen [[Politika fiskal|politika fiskalak]] eta [[Politika monetarioamonetario|monetarioak]] [[produkzio maila]] areagotu zezaketela, langabezia-tasa jaitsiz.

* [[Kontsumo‐gastuaKontsumo‐gastu]]a (K): [[Kontsumitzaile|kontsumitzaileen]] edo etxeko ekonomien (familien) [[Erosketa (argipena)|erosketak]] dira. [[Herrialde]] aurreratuetan, kontsumo‐gastua izan ohi da [[Barne produktu gordin|BPG]]-aren osagairik handiena (gastu osoaren % 75 inguru hartu ohi du).

* [[Inbertsio‐gastuaInbertsio‐gastu]]a (I): [[Enpresa pribatu|enpresa pribatuen]] erosketak dira. Erosketa horien helburua ekoizteko bitartekoak edo baliabideak eskuratzea izaten da (adibidez, makinak erostea). Inbertsioa, izan ere, kapital‐[[ondasun]]<nowiki/>etan egindako [[gastu]] oro da.

* [[Gastu publiko|Gastu publikoa]]a (G): [[administrazio publiko]] guztien erosketak dira ([[gobernu]] zentrala,  autonomikoa, [[Diputazio|diputazioak]] eta [[Udaletxe|udaletxeak]]). Hemen biltzen dira [[Estatu|Estatuak]] erositako  ondasun guztiak (kontsumo‐ eta kapital‐ondasunak), eta baita langile publiko guztien soldatak ere (Estatuak ordaintzen dizkienak horien lan‐zerbitzuaren truke).

* [[Esportazio garbiakgarbi]]ak (XN): Herrialde gehienek [[Ekonomia ireki|ekonomia irekia]] dute: beste herrialde batzuekin  ondasunak eta zerbitzuak salerosten dituzte, hots, esportazioak (X) eta inportazioak (N)  egiten dituzte. Horrela izanik, esportazio garbia (XN) esportazioen eta inportazioen arteko  aldea da (hots, esportazioak ken inportazioak: XN = X - N).

* [[Kontabilitate nazionala|Kontabilitate nazionaletiknazional]]etik eratorritako datuak, adibidez [[Barne produktu gordin|barne produktu gordina]], zeinek herrialde batek zenbat ondasun eta zerbitzu produzitzen dituen kalkulatzen duen. [[Ekonomia jarduera]] guztien helburua ondasun eta zerbitzuak lortzea denez, hauen eskaerak asetzeko horniketa nahikoa izateak sistema ekonomikoaren arrakasta berma dezake.

Prezioaren mailaren aldaketak hainbat faktorek determinatzen dituzte. [[Diruaren teoria kuantitatiboa|Diruaren teoria kuantitatiboarenkuantitatibo]]aren arabera, aldaketa hauek diruaren horniketaren aldaketengatik sortzen dira. Ekonomista gehienek erlazio hau defendatzen dute, prezioaren mailan denbora luzeko aldaketak sortu ditzatekelako. Denbora laburreko aldaketak, aldiz, beste faktore batzuek sortzen dituzte, normalean eskaera eta horniketarekin zerikusia dutenak. Batetik, eskaera gutxitzea atzeraldi batengatik prezioak txikitzera bidera dezake, deflazioa sortuz; bestetik, eskaera handitzea horniketarekin arazoak daudelako (krisia dela eta edo beste edozein arazok bultzatua) prezioak handitzera bidera dezake, inflazioa sortuz.

* Horri jarraiturik, [[langabezia friktionalafriktional]]a daukagu, eta hau gertatzeko lanpostu huts egoki bat existitu behar da, baina lan hori bilatu eta aurkitzeko denborak langabezia denbora batera bideratu behar du langilea.

* [[Langabezia estrukturala|Langabezia estrukturalakestruktural]]ak gertatzen direnean lanpostu hutsa existitzen da, baina langileek ez dauzkaten trebetasunak beharrezkoak dira lanpostu hori hartu ahal izateko. Hau gerta liteke ekonomiek industria espezializatu berrietara jotzen dutenean, hau gertatzean langileek aurretiaz zeuzkaten trebetasunak ez dira erabilgarriak egingo, eta enpresek trebetasun horien bila hasiko dira, eta langileek heziketa prosezu bat behar izango dute behar horiek asetzeko.

* Langabezia mota asko ekonomiaren egoeratik at sortzen diren arren, langabezia ziklikoa ekonomiaren hazkuntza gelditzen denean gertatzen da. [[Okun-erenOkunen legea|Okun-eren legeak]]k langabeziaren eta hazkuntza ekonomikoaren arteko erlazio enpirikoa errepresentatzen du. Okun-eren lege honen bertsio originalak irabazi globalen % 3aren igoerak langabeziaren % 1a jaistea dakarrela azaltzen du.