|
'''Kontulari publikoa''' pertsona profesional bat da, organizazio, enpresa edo pertsona baten [[kontabilitate]]az arduratzen denaden pertsona profesionala da. AspektuOro orokorreanhar, kontable publiko bat, non kontabilitatean, zuzenbidean, estatistika, matematika finantzarioetan, informatikan, matematikan, administraritzan, ekonomian, giza baliabideen kudeaketan, finantzetan eta abarretan moldatzen daden.
== Funtzioak ==
Kontulari publikoapublikoak organizazio edo pertsona baten kontabilitatea aplikatu, erabili etazein interpretatu dezakeenegin pertsonadezake. bat daHorrela, besteentzako informazioa lortzekolortzen etadu, gero horri eskerondoren, pertsona horiek erabaki bat hartu ahal izateko. Enpresa baten kontabilitateko erregistroak eramaten ditu, ondasun eta eskubideen mugimendu monetarioak erregistratuz. Beraien lana, arauekin bat datozen enpresaren mugimendu edo [[operazio ekonomiko]] guztiak erregistratzen ditu. Honela, emaitza horiek beste akziodunei, inbertsoreei, hornitzaileei eta interesatuta dauden beste pertsonei bideratuak daude. Atal hori, tradizioz, eskuz edo kalkulatzeko tresnekin egin ohi da, baina gaur egun, hainbat sistema informatiko daude, non gestioa oso erraza bihurtzen den.
Enpresa baten kontabilitateko erregistroak eramaten ditu, ondasun eta eskubideen mugimendu monetarioak erregistratuz. Beraien lana, arauekin bat datozen enpresaren mugimendu edo [[operazio ekonomiko]] guztiak erregistratzea da. Emaitza horiek beste akziodunei, inbertsoreei, hornitzaileei eta interesatuta dauden beste pertsonei bideratuak daude. Atal hori, tradizioz, eskuz edo kalkulatzeko tresnekin egin ohi da, baina gaur egun, hainbat sistema informatiko daude, non gestioa errazago bihurtzen duten.
[[Kontabilitate publiko]]a, zergen likidazioaz eta beste langileek egindako txosten finantzarioen berrikusketaz ere arduratzen da. Zeregin hori, estatu kontableetako auditoretza gisa ere ezagutzen da. Beste mota bateko auditoretzak ere burutzen dira, besteak beste, adituaren txostena, enpresa aseguratzaileen ezbeharreko likidezia eta aktuario kalkuluak. ▼
▲Horrez gain, [[Kontabilitate publiko]]a, zergen likidazioaz eta beste langileek egindako txosten finantzarioen berrikusketaz ere arduratzen da. Zeregin hori, estatu kontableetako auditoretza gisa ere ezagutzen da. Beste mota bateko auditoretzak ere burutzen dira, besteak beste, adituaren txostena, enpresa aseguratzaileen ezbeharreko likidezia eta aktuario kalkuluak.
Estatu askotako sistema zergaduna konplexua denez, kontagailuaren aktibitatea gero eta nabarmenagoa bihurtu da, horiek izanik zergen kalkuluari eta estatuari egindako ekarpenari buruz dakiten pertsona bakarrak. [[Mexiko]]n gestio horiek direla eta, kontulariak daukan ardura hain handia da, kartzela arriskua dakarrela. ▼
▲Estatu askotakoaskok sistemaindarrean zergadunaduten zerga-sistema konplexua denez, kontagailuaren aktibitatea gero eta nabarmenagoa bihurtu da, horiekizan izanikere, hauek dira zergen kalkuluari eta estatuari egindako ekarpenari buruz dakiten pertsona bakarrak. Zenbait estatutan, [[Mexiko]]n gestio horiek direla etaesaterako, kontulariak daukan ardura hain handia da , ezen kartzela arriskua dakarrelaizan dezake.
== Kontabilitate motak ==
* Kontabilitate finantzarioa: beharrezkoenpresako informazioaeragile ematenguztiei du(bezeroa, enpresarenhornitzailea…) sozietatearen funtzionamenduari buruz eta bere finantza estatuari buruzburuzko enpresareninformazioa eragileematen guztiei (bezeroa, hornitzailea…)die.
* Kostuen kontabilitatea: barneko kontabilitatea, (kostuen kalkulurako eta, mugimendu ekonomikoetarako etazein enpresa barneko produktuetarako). ProdukzioFuntsean, produkzio unetanuneetan erabakiak hartzeko, enpresaren antolaketarako...
* Zergen kontabilitatea: zergen bulegoentzat beharrezkoak diren balantzeak jarraitu eta kalkulatzen ditu.
=== Egiaztapenak ===
Herrialde batzuetan, bakoitzak bere lanbidea egin ahal izateko soilik gradu unibertsitarioa izateakizatea ez da askinahikoa. Horrez gain, Ikastetxe Profesional, Batzorde Profesional, Kontularien Batzorde Zentral edo antzeko organo batean izena emanda egonegotea beharbeharrezkoa duda. Organo hauen zeregina zeraondorengoa da; eadaː kontulari profesionalek haien jarduerarenjardueran zehar prozedura tekniko zein etikoak betetzen dituzten ikuskatzea. KasuGainera, kasu batzuetan, ezagutzak berritzea eskatzen da.
=== Argentina ===
[[Argentina]]n, beharrezkoakontulari dapublikoak kontularibere publikoalanean matrikulaturikjardun egoteanahi berebadu, lanbideabeharrezkoa egindu ahalmatrikulaturik izatekoegotea. Profesionalen kasuan, Ekonomia Zientzietako 24 Kontseilu ProfesionaletanProfesional erregistraturikezberdinetan daudebanatzen dira (probintziaBuenos bakoitzetikAires bathirikoa, etagehi besteprobintzia bat Buenos Airesbakoitzean hiriarengatikbana), eta hauek federazio batean daude erregistraturik: Ekonomia Zientzietako Kontseilu Profesionaleko Argentinar Federazioa (gaztelaniaz: FACPCE), hain zuzen.
=== Mexiko ===
Mexikon egiaztapen prozesua 1998ko maiatzaren 1ean jarri zen martxan eta honekin batera ''kontulariKontulari publikoenPublikoen egiaztapenEgiaztapen profesionalarenProfesionalaren Arautegia.'' Honek, profesional batek bere lanbidea egin ahal izateko, jakin eta eduki beharreko ezagutzak, trebetasuna eta abilezia duen ziurtatzen du.
Egiaztapenak, profesional batek bere lanbidea egin ahal izateko, jakin eta eduki beharreko ezagutzak, trebetasuna eta abilezia badituen ziurtatzen digu.
== Kontabilitatearen historia ==
Kontularien lanbideak goieneko maila bat hartu zuen kontabilitatearekin batbatera, Erdi Aroan zehar. Gogoratzen den agiri bikoitzaren lehen egilea [[Benedetto Cotrugli]] da (Benedikt Kotruliévich, 1416-1469). Bere liburuak (''Libro de l'arte de la mercatura)'' 115 urte behar izan zituen inprentara eramateko, eta egindako lanaren izaera osatugabea zelakozenez, gaur egunkontabilitatearen ezin alderagarria dahistorian, Luca Paciolirekin kontabilitatearenaldera historianezina geratu da.
[[Luca Pacioli]] (1445-1517) zenbatzaileen aita gisa estimatua dago,; lehenengo T formako erregistroak egiteagatik eta bikoiztasunari hasiera emateagatik. GizakiaKontabilitatea, konturatu zenean,gizakiak beharrezko finantza datu guztiak berarekin buruan eraman ezin zituela, ohartu zenean sortu zen kontabilitatea. [[Sumer]]ren eta [[Antzinako Egipto]]n (K. a 3000. urtea) zituzten enpresa guztien erregistro zein operazioak bertako lokatzezko ohol txikietan eramaten zutenzituzten.
Horrez gain, profesionalizatzen joan da lege eta arautegi berrien antzera, herrialde bakoitzak bere merkatuko zuzenbidea errespeta dezan.
|
