Arantzazu, euskal-sinismenaren poema: berrikuspenen arteko aldeak

Hala ere, ''Arantzazu, euskal-sinismenaren poema'' liburua ez zuen Mitxelenak osorik argitaratu 1949an. Bigarren zati bat ere bazuen idatzita, "Bizi-nai" izenburua zuena. Hau Guatemalan kaleratu zen, "Euzko- Gogoa" aldizkarian, 1954. urtean. Zati honetan gaia politikoagoa da, eta autoreak, zentsuraren galbahea pasatuko ez zuelakoan, ez zuen lehenago argitara eman. Azken zati honek interpretazio politikoa ematen dio obra osoari. Honela, eta esaterako, Arantzazurako kristau erromesaldia denak "euskal garai berria iristeko" helburua du.