Transformadore: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
No edit summary |
||
3. lerroa:
[[Fitxategi:Transformador.png|thumb|200px|Transformadorearen [[Zirkuitu-diagrama|eskema]] ideala.]]
[[Fitxategi:Transformer3d col3.svg|thumb|Transformadorea]]
'''Transformadoreak''' [[indukzio elektromagnetiko]]an oinarritzen diren gailu elektrikoak dira. [[Korronte
Galerak ez dituzten transformadoreak transformadore idealak dira. Galerak dituzten transformadoreei ordea, nahiz eta galerak oso txikiak izan, transformadore errealak deritze.
Hauek bi bobina eroalez eta nukleo batez osatuta daude. Bobina hauek beraien artean isolatuta daude, bata bobina primarioa (induktorea) izanik eta bestea bobina sekundarioa (induzitua). Nukleoa, normalean, burdinazkoa edo altzairuzkoa izaten da. Makina hauek fidagarriak eta errendimendu handikoak izaten dira; sinpleak, gogorrak eta galera txikikoak. ▼
▲
== Funtzionamendu printzipioa ==
16. lerroa:
Lehenengo harilkatua eta bigarren harilkatua transformazio erlazio batekin erlazionatzen dira. Transformazio erlazio hori espira kopuruaren (N) mende dago. Hau da, transformadorearen nukleoan harilkatu primarioa eta sekundarioa dago, bakoitzak espira kopuru bat izango duena (N1 eta N2). Horrek eragingo du sistema elektrikoaren tentsioa aldatzea.
===
Transformadorea ideala da inolako galerarik ez duenean. Izatez ez dira existitzen beti egongo baitira galerak, oso txikiak izan arren. Baina transformadore errealen funtzionamendua ulertzeko erabilgarria da.
Transformadore ideal batean, harilkatuetako tentsioak fluxu magnetikoaren aldaketak eta harilkatuen espira kopuruak proportzionalak dira. Harilketen akoplamendu magnetikoa perfektutzat hartzen baldin badugu, ondorioztatzen da, tentsioen arteko erlazioa harilkatuen espiretako kopuruaren arteko erlazioarekin alderantziz proportzionala dela.
22. lerroa:
<math>\frac{V_s}{V_p}=\frac{N_s}{N_p}</math>
===
Praktikan, ezin da garatu transformadore ideal bat. Transformadore ideal eta erreal baten ezberdintasunak hurrengoak dira:
Harilkatuek erresistentzia elektrikoa eta kapazitate parasitoak dauzkate.
32. lerroa:
Harilkatuen erresistentziak nukleoaren histeresiak eta korronte parasitoak energian galerak sortzen dituzte. Erresistentzia elektrikoaren ondorioz harilkatuetan galdutako energiari kobre galerak deritze. Histeresi magnetikoaren eta korronte parasitoen ondorioz galdutako energiari ordea, burdinazko galerak deritze.
===
====
Nukleoa energia magnetikoa garraiatzen den tokia da. Lehenengo eta bigarren harilkatuen artean kokatzen da. Transformadorearen erabileraren arabera hainbat material izan dezake:
=====
Nukleoa hainbat burdin-xafla fin ezberdinez dago osatuta. Xafla hauek bata bestearen gainean daude kokatuta, elkar soldatu gabe. Fluxuak kanpora ez ateratzeko nukleoak fluxu magnetikoa bere barnean zirkulatzen du. Fluxu magnetikoa airean galtzen bada, galera handiagoak egongo dira eta hori saihestu beharrekoa da, efizientzia txikitzen baitu. Nukleoaren egitura xafla pilatuen bitartez egiten da Foucault-en korronteak txikitzeko.
Transformadore batzuk ez dute nukleorik, eta nukleo gabeko transformadoreak edo airezko nukleoa duten transformadoreak deitzen dira.
====
=====
Normalean burdinezkoak dira eta nukleoan kokatuta daude. Espira kopuruaren arabera (bira kopurua) tentsio altuago edo baxuago bat induzituko da nukleoan zehar. Transformadore monofasiko batean espira primarioen eta espira sekundarioen kopurua ezberdina izaten da transformadorearen tentsioa jasotzeko edo jaisteko. Transformadore trifasiko batean berriz, primarioan dauden espirak eta sekundarioan daudenak berdinak izan behar dira fase guztietan.
=====
Transformadore baten konposatu elektrikoak tentsio ezberdinetara dagoenez, beharrezkoa da euren artean isolamendu bat izatea. Bestela, arku elektrikoak agertu daitezke; horrela transformadoreko atal ezberdinak kaltetetu daitezke. Transformadore batean isolamendu ezberdinak daude:
Nukleoaren eta harilkatuen arteko isolamendua.
53. lerroa:
Harilkatu batean, ondoz ondoko espiren arteko isolamendua.
====
Transformadoreak duen tamainaren eta helburuaren arabera, beste osagai batzuk izan dezake. Garrantzitsuenak hauek dira:
60. lerroa:
Bost hartune izango dira: horietako bat neutrala izanik eta transformazio erlazio nominala adieraziko du. Beste laurek, transformazio erlazioa aldatzen dute. Honek sekundarioko tentsioa zuzentzen laguntzen du.
=====
Biltegi kontserbadorearen eta biltegi nagusiaren artean, gasen ordezkatzaile bat jartzen da. Honi, Buchhloz errelea deritzo eta transformadorearen barneko akatsak antzemateko erabiltzen da.
===
Neurketa-transformadoreen helburua ez da energia primariotik sekundariora transmititzea. Horiek, sareko magnitudeak (korrontea eta tentsioa) neurketa eremuetara egokitzea dute helburu. Bi neurketa transformadore daude: korronte transformadorea eta tentsio transformadorea.
====
Sekundarioan, korronte primarioarekiko proportzionala den korronte normalizatu bat hornitzen dute. Transformadore hauek, induktiboak dira eta seriean konektatzen dira.
Korronte-transformadoreen helburua linea edo eroale batetik zirkulatzen duen intentsitatea eraldatzea da. Horregatik, primariotik sekundariora oso potentzia txikia eraldatzen dute. Ezin dute hutsean lan egin eta ia-ia zirkuitu-laburrean lan egiten dute.
====
Neurgailuen hari voltmetrikoak elikatzeko tentsio transformadoreak erabiltzen dira. Neurketa transformadore hauek paraleloan konektatzen dira. Ia-ia hutsean lan egiten dute eta segurtasun arrazoiengatik sekundarioa lurrera konektatuta dago. Potentzia-transformadore monofasikoak bezala konektatzen dira eta funtzionamendu printzipioaren aldetik antzekoak dira. Ezin dute zirkuitu-laburrean lan egin eta ia-ia hutsean lan egiten dute.
78. lerroa:
* {{eu}} [http://www.zientzia.net/artikulua.asp?Artik_kod=9518 Transformadorea: zerbitzari isila, zientzia.net]
{{commonskat}}
{{Zirkuitu elektrikoak aurkibidea}}
[[Kategoria:Gailu elektrikoak]]
| |||