Wikipedia

Trimaran: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Marklar2007 wikilariak «Trimaran-ontzi» orria «Trimaran» izenera aldatu du
1. lerroa:
*[[Fitxategi:UvA-BC 300.206 - Siboga - Ubian.jpg|thumb|307x307px|Melanesiako trimaran-ontzi]]▼
{{wikitu}}
'''Trimaran-ontzia''' hiru kroskoz[[krosko]]z osatutako itsas-ontzi[[itsasontzi]] arina eta bizkorra da.▼
{{zuzendu}}
▲'''Trimaran-ontzia''' hiru kroskoz osatutako itsas-ontzi arina eta bizkorra da.
 
Jatorria itsaso barean dauka. Polinesia, Melanesia eta hainbat herritako▼
 
biztanleek trimaranak erabiltzen zituzten arrantzarako, materialak garraiatzeko,
 
▲Jatorria itsaso barean dauka. [[Polinesia]], [[Melanesia]] eta hainbat herritako biztanleek trimaranak erabiltzen zituzten arrantzarako, materialak garraiatzeko,
eta bidaiatzeko ere. Bela, arrauna edo motorrarekin nabigatu dezake, krosko bakarreko itsas-ontziak bezala.
 
[[Mendebalde (kultura)|Mendebaldean]] trimaran gutxi ikusten dira, baino tarteka zenbait lekutan agertzen dira, bai [[arrantza]] arloan nahiz turismoan[[turismo]]an. Mendebaldeko zenbait ingeniarik diseinu interesgarriak sortzen dituzte trimaran-ontziaren filosofian oinarrituta.
 
Mendebaldeko zenbait  ingineruek diseinu interesgarriak sortzen dituzte trimaran-ontziaren filosofian oinarritutak.
 
▲*[[Fitxategi:UvA-BC 300.206 - Siboga - Ubian.jpg|thumb|307x307px|Melanesiako trimaran-ontzi]]
 
 
 
 
== '''1. Trimaran-ontziaren berezitasun nagusia''' ==
Mota  eta tamaina guztietako itsasontziak daude. Nahiz eta denak itsasoaren azaleran ibiltzeko diseinatuta dauden, batzuek ez dute zerikusirik besteekin.
 
Zamaontzien[[Zamaontzi]]en artean adibidez, [[kontainer-ontzi]] baten diseinuak ez du balio minerala garraiatzeko erabiliko den itsasontzi bat eraikitzeko, izan ere behar zeharo desberdinak bete behar baitituzte.
 
Kirol nabigazioan ere desberdintasun handiak daude diseinuen artean.
 
[[Bela-ontzi]] bat zeharo desberdina da bapore batekin alderatuta, eta bela-ontzien artean ere itsasontzi mota asko aurkitu daitezke.  Adibidez, duela hogei bat urte frantses batek munduari buelta eman zion 3,63 metroko luzera zeukan bela-ontzi batekin.  Bela-ontzi horrek zituen berezitasunak berak bakarrik ditu, azken finean prototipo bat zen.
 
Beste muturrean “Vendée“[[Vendée Globe”Globe]]” estropada egiten duten bela-ontziak daude. Azken hauek 18 metroko luzera dute, eta  beren diseinua eta itsas-ontzian erabilitako teknologia zeharo desberdinak dira lehen aipatutakoarekin alderatuta.
 
Aipatu ditugun itsas-ontziitsasontzi motek, eta munduan dauden gehienek ñabardura bat dute, krosko bakarrekoak dira.▼
Azken hauek 18 metroko luzaera dute, eta  beren diseinua eta itsas-ontzian erabilitako teknologia zeharo desberdinak dira lehen aipatutakoarekin alderatuta..
 
Gero bi kroskoz egindako itsas-ontziak daude, katamaran-ontzi deitutakoak, eta gero hiru kroskoz egindakoak, trimaran-ontziak. Trimaran-ontzia hiru kroskoz egindako itsasontzia da, bat handia eta beste biak txikiak. Krosko nagusia erdian kokatzen da eta txikiak alboetan.▼
▲Aipatu ditugun itsas-ontzi motek, eta munduan dauden gehienek ñabardura bat dute, krosko bakarrekoak dira.
 
▲Gero bi kroskoz egindako itsas-ontziak daude, katamaran-ontzi deitutakoak, eta gero hiru kroskoz egindakoak, trimaran-ontziak.
 
Trimaran-ontzia hiru kroskoz egindako itsaontzia da, bat handia eta beste biak txikiak.
 
Krosko nagusia erdian kokatzen da eta txikiak alboetan.
 
Trimarana txikia baldin bada krosko nagusia materiala gordetzeko baliogarria izan daiteke, eta krosko txikiak soilik flotazioa  eta estabilitatea ematen diote itsas-ontziari.
43 ⟶ 26 lerroa:
Trimarana handia baldin bada krosko nagusian lo egiteko lekua egongo da, eta materiala gordetzeko ere. Trimaranaren tamaina handitzen den heinean, krosko txikiak handitzen dira ere, eta aukera ematen dute  materiala gordetzeko.
 
== '''2. Trimaran-ontziaren ezaugarriak''' ==▼
<br />
[[Fitxatefi:Trimaran-Groupama.jpg|200px|thumb|Trimaran moderno bat.]]
Trimaranaren kontzeptua oso desberdina da krosko bakarreko itsas-ontziarenarekin alderatuta. Kontuan hartu beharreko puntuak hauek dira, egonkortasuna, pisua eta flotagarritasuna.▼
 
===Egonkortasuna eta pisua===
▲== '''2. Trimaran-ontziaren ezaugarriak''' ==
Krosko bakarreko itsas-ontzi bat bere formaz eta pisuen kokapenaz baliatzen da estableaegonkorra izateko.▼
▲Trimaranaren kontzeptua oso desberdina da krosko bakarreko itsas-ontziarenarekin alderatuta.
 
Funtsezko ideia hau da, pisuak beheraka bultzatzen du eta bolumenak goraka ([[puxika]] bat geroz eta gehiago puztutzenpuztatzen bada, geroz eta gehiago flotatuko da).▼
Kontuan hartu beharreko puntuak hauek dira, estabilitatea, pisua eta flotabilitatea.
 
Krosko bakarreko itsas-ontziek, gilaren[[gila]]ren gainean  pisua (lastre[[lasta]]) gehitu behar dute grabitate zentroa jaisteko eta estabilitateegonkortasun nahikoa izateko.  Horregatik krosko bakarreko itsas-ontziak astunak dira trimaranekin alderatuta. Gainera, pisuari eusteko, ontzi mota hauek estruktura sendoak, hau da astunak,  behar dituzte jasotzen dituzten esfortzuei aurre egiteko.▼
==== '''2.1 Estabilitatea eta pisua''' ====
▲Krosko bakarreko itsas-ontzi bat bere formaz eta pisuen kokapenaz baliatzen da establea izateko.
 
Trimaranek ez dute lastreriklastarik behar, estabilitateaegonkortasuna alboetako krosko txikiei esker lortzen dutelako. Zenbat eta alboetako kroskoak urrutiago egon krosko nagusitik, orduan eta estabilitateegonkortasun handiago izango du. Eta aldi berean, alboetako kroskoek zenbat eta volumenbolumen handiago izan, orduan eta estableagoegonkorragoa izango da trimarana. Trimaranak, egonkortasunari lotutako arazo bat dauka. Trimaranek egonkortasun handia dute beren kokapen naturalean itsasoaren azalean, baina  baita iraulita ere.▼
▲Funtsezko ideia hau da, pisuak beheraka bultzatzen du eta bolumenak goraka (puxika bat geroz eta gehiago puztutzen bada, geroz eta gehiago flotatuko da).
 
Esan nahi duguna hau da, etabilitateegonkortasun aldetik ondo diseinatutako krosko bakarreko itsas-ontzi bat irauliz gero ([[olatu]] baten eraginez adibidez) bere kokapen naturalera itzuliko da, hau da , zutik jarriko da berriz.▼
▲Krosko bakarreko itsas-ontziek, gilaren gainean  pisua (lastre) gehitu behar dute grabitate zentroa jaisteko eta estabilitate nahikoa izateko.  Horregatik krosko bakarreko itsas-ontziak astunak dira trimaranekin alderatuta.
 
Trimaranekin hori ez da gertzatzengertatzen.  Trimarana, behin iraulita, ez da zutik jarriko bere kabuz eta iraulita geratuko da. Hau da trimaranen akats nagusiena. Horregatik tentuz ibili behar da trimaranekin, eta olatu handiak daudenean lehentasuna eman beharko zaio sekuritateariseguritateari.▼
Gainera, pisuari eusteko, ontzi mota hauek estruktura sendoak, hau da astunak,  behar dituzte jasotzen dituzten esfortzuei aurre egiteko.
 
Trimaranak  [[bela]]rekin nabigatzen badu, haizearen indarra kontuan hartu beharko da,  haizea indartsuegia izanez gero  trimarana iraul daitekeelako. Beste aldetik, lastarik ez izateak eta estrukturalki arinago izateak arinago bihurtzen du trimarana. Arinago izateak krosko estuak izatea ahalbidetzen dio trimaranari, eta modu honetan itsas-ontzi azkarrak lortzen dira.
▲Trimaranek ez dute lastrerik behar, estabilitatea alboetako krosko txikiei esker lortzen dutelako. Zenbat eta alboetako kroskoak urrutiago egon krosko nagusitik, orduan eta estabilitate handiago izango du. Eta aldi berean, alboetako kroskoek zenbat eta volumen handiago izan, orduan eta estableago izango da trimarana.
 
===Flotagarritasuna===
Trimaranak, estabilitateari lotutako arazo bat dauka. Trimaranek estabilitate handia dute beren kokapen naturalean itsasoaren azalean, baina  baita iraulita ere.
Dena ez dira abantailak trimaran batean, izan ere  krosko estuak izateak aukera txikiago ematen du materiala eta jendea kamaran babesteko, horregatik trimaran batean bizitzea  ez da  krosko bakarreko itsas-ontzi batean bizitzea bezain erosoa izango.▼
 
Gainera, krosko estuak erraz hondoratzen dira itsaontziaitsasontzia gehiegi zamatzen bada. Horregatik ekipajea[[ekipaje]]a asko murriztu behar da, trimarana itsasoan ondo mugitzea nahi badugu. Arina izateak eta bakarra izan ordez hiru krosko izateak beste abantaila bat dakar, hau da oso zaila dela trimaran bat hondoratzea.▼
▲Esan nahi duguna hau da, etabilitate aldetik ondo diseinatutako krosko bakarreko itsas-ontzi bat irauliz gero (olatu baten eraginez adibidez) bere kokapen naturalera itzuliko da, hau da , zutik jarriko da berriz.
 
▲Trimaranekin hori ez da gertzatzen.  Trimarana, behin iraulita, ez da zutik jarriko bere kabuz eta iraulita geratuko da. Hau da trimaranen akats nagusiena. Horregatik tentuz ibili behar da trimaranekin, eta olatu handiak daudenean lehentasuna eman beharko zaio sekuritateari.
 
Trimaranak  belarekin nabigatzen badu, haizearen indarra kontuan hartu beharko da,  haizea indartsuegia izanez gero  trimarana iraul daitekeelako.
 
Beste aldetik, lastrerik ez izateak eta estrukturalki arinago izateak arinago bihurtzen du tirmarana.
 
Arinago izateak krosko estuak izatea ahalbidetzen dio trimaranari, eta modu honetan itsas-ontzi azkarrak lortzen dira.
 
===== '''2.2 Flotabilitatea''' =====
▲Dena ez dira abantailak trimaran batean, izan ere  krosko estuak izateak aukera txikiago ematen du materiala eta jendea kamaran babesteko, horregatik trimaran batean bizitzea  ez da  krosko bakarreko itsas-ontzi batean bizitzea bezain erosoa izango.
 
▲Gainera, krosko estuak erraz hondoratzen dira itsaontzia gehiegi zamatzen bada. Horregatik ekipajea asko murriztu behar da, trimarana itsasoan ondo mugitzea nahi badugu.
 
Arina izateak eta bakarra izan ordez hiru krosko izateak beste abantaila bat dakar, hau da oso zaila dela trimaran bat hondoratzea.
 
Hiru kroskoetako bat zulatzen bada beste biek eutsiko diote trimaranari, eta hau ez da hondoratuko, gainera,  arina izanda errazago da flotatzen mantentzeko.
 
====== '''2.3 Ezaugarri orokorrak''' ======▼
<br />
 
▲====== '''2.3 Ezaugarri orokorrak''' ======
Orokorrean, trimaran-ontziak, arinak, ia hondoraezinak eta azkarrak direla esan daiteke, beti ere diseinua eta erabilitako teknikak eta materialak egokiak baldin badira.
 
Trimaran-ontzi bat egiteko altzairua erabiltzea ez litzateke egokia,  altzairua oso astuna dela kontuan hartuta.
 
Mota honetako itsas-ontzi bat egiteko material  gomendagarriak  hauek izan daitezke, beira zuntza, [[karbono zuntzazuntz]]a, egurrezko txapak, [[aluminio]], eta arina eta sendoa den edozein materiala.
 
== Trimaran xelebreak==
<br />
[[Fitxategi:Planetsolar.jpg|thumb|387x387px|Trimaran-ontzi ekologikoa]]▼
 
== '''3. =Trimaran-ontzi  xelebreak''' ekologikoa===
Goiko aldea eguzki panelaz estalita dauka, etaeguzkieta eguzki energia xurgatuz helizeak mugitzen dira. Hau bezalako prototipo batek bira eman dio munduari.▼
 
==== '''3.1 Trimaran-ontzi ekologikoa''' ====
▲Goiko aldea eguzki panelaz estalita dauka, etaeguzki energia xurgatuz helizeak mugitzen dira.
▲[[Fitxategi:Planetsolar.jpg|thumb|387x387px|Trimaran-ontzi ekologikoa]]
Hau bezalako prototipo batek bira heman dio munduari.
 
Momentuz ez dauka aplikaziorik merkatuan, izan ere lortu dezakeen abiadura oso txikia da.
 
Hala ere proiektua martxan jarraitzen du eta prototipoa geroz eta emaitza hobeagoak hematenematen ari da.
 
*[[Fitxategi:Groupama port.jpg|alt=François Gabart-en trimaran-ontzia|thumb|397x397px|François Gabart-en trimaran-ontzia]]
 
 
 
 
===== '''3.2 Muturreko belazko trimaran-ontzi''' =====▼
Teknologia aurreratuenak erabiliz egiten dira trimaran-ontzi hauek, karbono eta [[kevlar]] zuntzak erabiliz.▼
 
Oso arinak eta azkarrak dira. Haizea baino azkarrago nabigatzen dute, batzuetan haizearen abiadura bikoiztuz ia ia.Horrelako trimaran-ontzi batekin  rekorderrekor  bat lortu zuen [[François Gabart-]]ek  2017. urtean, munduari  42 egunetan bira emanez.<gallery>▼
▲===== '''3.2 Muturreko belazko trimaran-ontzi''' =====
▲Teknologia aurreratuenak erabiliz egiten dira trimaran-ontzi hauek, karbono eta kevlar zuntzak erabiliz.
 
[[Kategoria:Itsasontzi motak]]
▲Oso arinak eta azkarrak dira. Haizea baino azkarrago nabigatzen dute, batzuetan haizearen abiadura bikoiztuz ia ia.Horrelako trimaran-ontzi batekin  rekord  bat lortu zuen François Gabart-ek  2017. urtean, munduari  42 egunetan bira emanez.<gallery>
</gallery>
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Trimaran"(e)tik eskuratuta